Pradawne „gumy do żucia” pod lupą naukowców. Tajemnica sprzed 6 tysięcy lat rozwiązana

Te pradawne „gumy” to w rzeczywistości bryłki smoły brzozowej – gęstej, lepkiej i czarnej substancji pozyskiwanej z kory brzozy. Już neandertalczycy potrafili ją wytwarzać metodą destylacji, a w epoce neolitu, gdy ludzie zaczęli prowadzić osiadły tryb życia i uprawiać ziemię, smoła znalazła liczne zastosowania.

Używano jej do klejenia narzędzi, uszczelniania naczyń, a nawet ozdabiania biżuterii.

Jak powstawał najstarszy syntetyczny materiał?

Tworzenie smoły była skomplikowana i wymagała doświadczenia. Koniecznością było precyzyjnie podgrzewanie kory brzozowej, aby uzyskać odpowiednią gęstość i plastyczność. Kluczowa była tu temperatura – zbyt wysoka prowadziła do spalenia materiału, zbyt niska uniemożliwiała uzyskanie lepkości. Optymalna, sucha destylacja zachodziła w okolicach 400 stopni Celsjusza.

Kora była układana w ziemnych zagłębieniach lub prymitywnych piecach. Podczas podgrzewania wydzielały się opary, które następnie skraplały się w naczyniach, tworząc dziegieć – gęstą, aromatyczną substancję. Nierzadko proces powtarzano wielokrotnie lub dodawano żywicę sosnową, by zwiększyć elastyczność i trwałość produktu.

Zastosowania smoły w codziennym życiu

Właśnie w ten sposób powstawała sztuczna żywica – najstarszy znany człowiekowi materiał syntetyczny. Choć w naturalnej postaci żywica brzozowa nie była tak lepka ani plastyczna, działanie człowieka nadało jej funkcjonalność i trwałość. Stawała się doskonałym materiałem technicznym, który można było zastosować na różnorakie sposoby.

Gotowy produkt był gotowy do użycia od razu po stworzeniu, ale można było go także z powodzeniem przechowywać. Badania wykazały, że smoła była powszechnym klejem w epoce neolitu – służyła do naprawy narzędzi, naczyń oraz innych przedmiotów codziennego użytku.

Czytaj też:
Guma do żucia wykryje grypę? Naukowcy opracowali nowy sensorCzytaj też:
Ta nić działa jak detektor emocji. Rewolucja z USA