Niektórzy mają bezobjawowego alzheimera. Co dzieje się w ich mózgach?

• Choroba Alzheimera to postępujące schorzenie neurodegeneracyjne
• Naukowcy zidentyfikowali podgrupę osób odpornych na objawy choroby
• Genetyka, styl życia i rezerwa poznawcza mogą odgrywać rolę w odporności na objawy alzheimera
• Badania sugerują, że zmiany dotyczące stylu życia mogą pomóc zwiększyć rezerwę poznawczą
• Dobrze dbasz o zdrowie? Odpowiesz na te pytania i poznaj swój Indeks Zdrowia!
• Więcej takich historii znajdziesz na stronie głównej Onetu

Alzheimer bez objawów?

Naukowcy z Holandii dokonali niezwykłego odkrycia, analizując dane z ponad 2000 mózgów przechowywanych w Holenderskim Banku Mózgów. W swoim badaniu, opublikowanym w "Acta Neuropathologica Communications", zidentyfikowali podgrupę osób, które mimo wyraźnych oznak choroby Alzheimera w tkance mózgowej, nie wykazywały żadnych objawów za życia.

Choroba Alzheimera, która charakteryzuje się utratą komórek mózgowych związaną z toksycznym gromadzeniem się dwóch białek, amyloidu i tau, dotyka bezpośrednio ponad 55 mln ludzi na całym świecie. Objawy tej choroby obejmują utratę pamięci, deficyty poznawcze, problemy z mówieniem i rozpoznawaniem, a także znaczące zmiany w osobowości i zachowaniu. W grupie osób odpornej na te objawy naukowcy zaobserwowali, że pewien rodzaj komórek mózgowych, zwanych astrocytami, wydawał się produkować więcej przeciwutleniacza zwanego metalotioneiną.

Rezerwa poznawcza a choroba Alzheimera

Dr David Merrill, psychiatra geriatryczny i dyrektor Pacific Neuroscience Institute's Pacific Brain Health Center w Providence Saint John's Health Center w Santa Monica w Kalifornii, który nie był zaangażowany w badanie, zasugerował, że genetyka i styl życia mogą odgrywać rolę w tego typu odporności.

— Rezerwa poznawcza, czyli odporność mózgu na uszkodzenia, odgrywa znaczącą rolę. Ponadto czynniki genetyczne, styl życia i wpływy środowiskowe mogą modulować początek i nasilenie objawów pomimo podstawowej patologii — powiedział Merrill.

Dr Yuko Hara, dyrektor ds. zapobiegania starzeniu się i chorobie Alzheimera w Alzheimer's Drug Discovery Foundation (ADDF), która również nie brała udziału w badaniu, zwróciła uwagę, że istnieją sposoby, dzięki którym ludzie mogą z czasem zbudować swoją rezerwę poznawczą. — Rezerwa poznawcza to zdolność mózgu do opierania się skutkom zmian związanych z wiekiem lub patologii związanych z chorobą, takich jak beta-amyloid, które zwykle prowadzą do pogorszenia funkcji poznawczych. Opierając się na tym zjawisku, wiedza i doświadczenie, które ludzie zdobywają przez całe życie, pozwalają im lepiej radzić sobie z patologiami, takimi jak beta-amyloid, i dłużej utrzymywać funkcje poznawcze — wyjaśniła Hara.

Choć genetyka ma duże znaczenie, raport z 2020 r. w "The Lancet" wskazał, że czynniki takie jak spożywanie alkoholu, palenie tytoniu, zła dieta, brak wykształcenia, brak interakcji społecznych i brak ruchu mogą przyczyniać się do postępu choroby Alzheimera. Badania sugerują również, że niektóre interwencje dotyczące stylu życia, które stymulują aktywność mózgu, mogą pomóc zwiększyć rezerwę poznawczą lub powstrzymać niektóre objawy.

Zobacz też: Ruch zmniejsza efekty choroby Alzheimera

To zaskakujące odkrycie otwiera nowe możliwości dla badań nad chorobą Alzheimera, podkreślając potrzebę dalszych badań nad mechanizmami odporności na objawy tej choroby. Jednakże, jak zauważył dr Merrill — patologię choroby Alzheimera obserwuje się u osób bezobjawowych, choć w praktyce klinicznej jest to wyjątek, a nie reguła.