​Kto dostanie dom i oszczędności po bezdzietnym? Sprawdź, jak dzieli się spadek

• Dziedziczenie po bezdzietnym odbywa się według ściśle określonych zasad prawa spadkowego, jeśli nie ma testamentu.
• W pierwszej kolejności majątek dziedziczy małżonek i rodzice, a następnie rodzeństwo i ich zstępni.
• W przypadku braku krewnych, spadek przechodzi na gminę lub Skarb Państwa.

Dziedziczenie ustawowe wchodzi w życie, gdy zmarły nie sporządził ważnego testamentu lub gdy testament jest nieważny, nie obejmuje całości majątku, bądź wskazani w nim spadkobiercy nie mogą lub nie chcą przyjąć spadku. Może się to zdarzyć na przykład wtedy, gdy spadkobiercy zostali uznani za niegodnych dziedziczenia, np. z powodu przestępstwa wobec spadkodawcy.

W takich sytuacjach majątek zmarłego dzielony jest zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że spadek "automatycznie" przechodzi na osoby wskazane przez prawo, według ściśle określonej kolejności.

Zgodnie z polskim prawem, w pierwszej kolejności do spadku powołane są dzieci zmarłego (zstępni) oraz jego małżonek. Spadek dzielony jest między nich po równo, z zastrzeżeniem, że udział małżonka nie może być mniejszy niż ¼ całości. Jeśli któreś z dzieci nie żyje, jego część przypada jego potomkom, czyli wnukom spadkodawcy.

W przypadku, gdy zmarły nie miał dzieci ani dalszych zstępnych, spadek przypada małżonkowi i rodzicom zmarłego. W tej sytuacji małżonek otrzymuje połowę majątku, a matka i ojciec po ¼. Jeśli nie ma małżonka, cały majątek dzielony jest po równo między rodziców.

Gdy jeden z rodziców nie żyje, jego część przypada rodzeństwu zmarłego lub ich potomkom. Przykładowo, jeśli żyje tylko ojciec, a matka zmarła wcześniej i pozostawiła dwoje dzieci, to udział matki dzieli się po połowie na każde z dzieci.

Jeśli zmarły nie miał dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa ani ich zstępnych, prawo przewiduje kolejne grupy uprawnione do dziedziczenia. Wówczas spadek przypada dziadkom zmarłego lub ich zstępnym. Jeśli również ich nie ma, majątek przechodzi na dzieci małżonka zmarłego z innych związków, a w ostateczności na gminę ostatniego miejsca zamieszkania lub Skarb Państwa.

Warto dodać, że zmiany w przepisach z 2023 roku ograniczyły krąg dalszych spadkobierców - z listy usunięto m.in. cioteczne i stryjeczne wnuki.

W szczególnych przypadkach małżonek może zostać wyłączony z dziedziczenia ustawowego, na przykład gdy przed śmiercią spadkodawca wystąpił o rozwód lub separację z jego winy i żądanie to było uzasadnione. Wówczas małżonek nie otrzymuje żadnej części majątku.

Jeżeli zmarły nie pozostawił żadnych krewnych uprawnionych do dziedziczenia, a także nie miał małżonka, cały majątek przechodzi na rzecz gminy ostatniego miejsca zamieszkania lub Skarbu Państwa.

Dziedziczenie po bezdzietnym - najważniejsze zasady

• W pierwszej kolejności dziedziczy małżonek i rodzice zmarłego.
• W przypadku braku małżonka lub rodziców, majątek przypada rodzeństwu lub ich zstępnym.
• Jeśli nie ma żadnych krewnych, spadek przechodzi na gminę lub Skarb Państwa.