ZUS wysyła listy od 1 lipca 2025. Renta wdowia dla tysięcy seniorów: kto dostanie i ile?

Nowe świadczenie – renta wdowia – wchodzi w życie 1 lipca 2025 r. To szansa na wsparcie finansowe dla tysięcy emerytów. Część osób dostanie dwa przelewy, część tylko jedną decyzję – i to odmowną. W artykule wyjaśniamy, jak działa renta wdowia, kto może się ubiegać, jakie dokumenty przygotować oraz co się zmieni w kolejnych latach. Dodajemy także analizy skutków podatkowych, powiązanych świadczeń i planowanych zmian od 2027 roku.

Czym jest renta wdowia i kto może ją dostać?

Renta wdowia to nowe świadczenie przewidziane ustawą - Ustawa z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Umożliwia łączenie dwóch świadczeń: emerytury lub renty własnej oraz renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Świadczeniobiorca sam wybiera, które świadczenie ma być podstawowe (100 proc.), a z drugiego otrzymuje część – początkowo 15 proc., a od 2027 r. już 25 proc.

Aby skorzystać z renty wdowiej, trzeba spełnić wszystkie wymienione warunki:

• kobieta musi mieć co najmniej 60 lat, a mężczyzna 65,
• małżonkowie musieli pozostawać w związku małżeńskim do dnia śmierci,
• nie można być obecnie w nowym związku małżeńskim,
• konieczne jest posiadanie prawa do renty rodzinnej lub świadczenia własnego (emerytury albo renty z tytułu niezdolności do pracy).

ZUS zacznie wysyłkę decyzji w lipcu 2025. Jak będzie to przebiegać?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wysyłkę decyzji w sprawie renty wdowiej już w lipcu 2025 roku. Wysłane zostaną zarówno decyzje przyznające świadczenie, jak i decyzje odmowne. Skala wysyłki będzie duża – ZUS obsłuży około 90 proc. wszystkich wniosków, których do końca czerwca wpłynęło niemal milion.

Decyzja przyjdzie od tej instytucji, która wypłaca 15 proc. świadczenia. Druga instytucja – wypłacająca 100 proc. świadczenia podstawowego – wyśle jedynie informację o kontynuacji wypłaty.

ZUS wypłaca świadczenia w sześciu terminach miesięcznych. Oznacza to, że przelew z tytułu renty wdowiej może dotrzeć w innym terminie niż emerytura podstawowa – np. 10 i 25 lipca.

Do kiedy złożyć wniosek o rentę wdowią? Kluczowa data to 31 lipca 2025

Aby otrzymać świadczenie z wyrównaniem od lipca, wniosek o rentę wdowią musi zostać złożony najpóźniej 31 lipca 2025 r. Wnioski złożone później będą skutkowały wypłatą od miesiąca ich złożenia – bez wyrównania wstecz.

Możliwe formy złożenia wniosku:

• osobiście w każdej placówce ZUS,
• przez PUE ZUS (logowanie przez profil zaufany lub e-dowód),
• listownie.

Zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy, ZUS odmówi przyznania świadczenia, jeżeli nie są spełnione wszystkie przesłanki, np. osoba nie ma jeszcze przyznanej renty rodzinnej albo emerytury własnej.

Kto może otrzymać dwa przelewy? ZUS, KRUS i inne instytucje

W sytuacjach, gdy świadczenia wypłacane są przez różne instytucje, możliwe są dwa przelewy w miesiącu. Dotyczy to m.in. przypadków, gdy emerytura pochodzi z KRUS, a renta rodzinna z ZUS. W systemie emerytalno-rentowym działają także:

• Biuro Emerytalne Służby Więziennej,
• Wojskowe Biuro Emerytalne,
• ZER MSWiA.

Każda z tych instytucji realizuje świadczenia na mocy ustawy, ale tylko jedna wypłaci część 15 proc. – ta, która nie jest instytucją wypłacającą podstawowe świadczenie. Przykładowo, Anna z Torunia dostanie 4120 zł brutto w dwóch przelewach: 100 proc. emerytury z KRUS i 15 proc. renty rodzinnej z ZUS.

Renta wdowia 2025. Co jeśli decyzja ZUS będzie negatywna?

W przypadku otrzymania decyzji odmownej, osoba zainteresowana ma 30 dni od daty jej doręczenia na złożenie odwołania. Odwołanie wnosi się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych za pośrednictwem ZUS.

Najczęstsze przyczyny odmowy:

• brak wieku emerytalnego,
• brak wspólności majątkowej do chwili śmierci,
• zawarcie nowego związku małżeńskiego,
• brak tytułu prawnego do jednego z dwóch świadczeń.

W przypadku problemów formalnych, warto skorzystać z pomocy doradcy ZUS lub bezpłatnej pomocy prawnej (np. w punktach pomocy obywatelskiej).

Co zmieni się w 2027 roku? Podwyżka części renty wdowiej

Od 1 stycznia 2027 r. część 15 proc. zostanie zwiększona do 25 proc. Będzie to zmiana automatyczna – ZUS sam dokona przeliczenia, nie trzeba będzie składać wniosku.

Dla wielu seniorów oznacza to dodatkowe kilkaset złotych miesięcznie. Przykład:

• Obecnie: 100 proc. emerytury = 3200 zł, 15 proc. z renty rodzinnej = 450 zł → razem 3650 zł.
• Od 2027 r.: 3200 zł + 25 proc. = 750 zł → razem 3950 zł.

Renta wdowia a podatki i inne świadczenia

Renta wdowia jest opodatkowana na zasadach ogólnych, tak jak inne świadczenia emerytalne. Może wpłynąć na próg podatkowy i prawo do ulg lub dodatków:

Wpływ renty wdowiej na:

• dodatek mieszkaniowy,
• zasiłek celowy i okresowy z OPS,
• ulgę rehabilitacyjną,
• świadczenie "500+ dla seniora" (jeśli suma przekroczy 2000 zł).

W niektórych przypadkach renta wdowia może spowodować utratę prawa do wsparcia socjalnego – warto to skonsultować z pracownikiem MOPS lub GOPS.

Jak sprawdzić, czy przysługuje Ci renta wdowia?

Na stronie ZUS udostępniono interaktywną ankietę, która w przejrzysty sposób sprawdza, czy spełniasz warunki do renty wdowiej. Zawiera zestaw pytań, które krok po kroku pozwalają ocenić sytuację.

Dodatkowo warto:

• zalogować się do PUE ZUS i sprawdzić, czy masz przyznaną rentę rodzinną lub emeryturę własną,
• zebrać dokumenty potwierdzające wspólność małżeńską do dnia śmierci,
• upewnić się, że nie jesteś w nowym związku,
• skonsultować się z doradcą w placówce ZUS.

Renta wdowia a inne formy wsparcia. Co można łączyć?

Nowe przepisy dopuszczają możliwość łączenia świadczeń, ale z ograniczeniami:

• jedno świadczenie wypłacane jest w całości (100 proc.),
• drugie – w części: 15 proc. do końca 2026 roku, 25 proc. od stycznia 2027,
• nie można pobierać dwóch pełnych świadczeń jednocześnie.

Wybór świadczenia podstawowego należy do seniora. Warto przeliczyć, która opcja będzie korzystniejsza finansowo – ZUS nie zawsze automatycznie wybierze tę bardziej opłacalną.

Historia wprowadzenia renty wdowiej. Skąd ten pomysł?

Koncepcja renty wdowiej pojawiła się w debacie publicznej już kilka lat temu, jako odpowiedź na problem ubóstwa wśród samotnych seniorów – zwłaszcza kobiet. W 2022 roku powstały pierwsze projekty obywatelskie, a w 2023 r. postulat trafił do programu Koalicji Obywatelskiej i Trzeciej Drogi.

Ustawa została przyjęta niemal jednogłośnie i podpisana przez Prezydenta RP w marcu 2024 roku. To jeden z filarów zmian w systemie wsparcia dla osób starszych – obok waloryzacji świadczeń i dodatków osłonowych.

Renta wdowia w liczbach: ile osób skorzysta?

Z danych ZUS wynika, że do końca czerwca 2025 r. złożono 972 tys. wniosków. Zakład przewiduje, że do końca roku liczba ta przekroczy milion. Szacuje się, że około 300–350 tys. osób otrzyma rentę wdowią w formie dwóch przelewów.

Najczęściej wnioskują kobiety w wieku 60–75 lat. Dominują osoby z województw: mazowieckiego, śląskiego, małopolskiego i łódzkiego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo