Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje odszkodowanie za wypadek przy pracy w wysokości odpowiadającej ustalonemu procentowi trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Stopień tego uszczerbku określany jest przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską. Odszkodowanie wynosi obecnie 1636 zł za każdy procent trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wysokość tej kwoty jest aktualizowana każdego roku 1 kwietnia.
Odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy. Podstawa prawna
Odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy wypłacane przez ZUS jest jednym ze świadczeń w ramach ubezpieczenia wypadkowego i przysługuje osobom objętym tym ubezpieczeniem, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku zdarzenia związanego z wykonywaniem obowiązków zawodowych. Podstawą prawną do wypłaty tego świadczenia jest ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Odszkodowanie ma charakter jednorazowy i jest uzależnione od wysokości uszczerbku na zdrowiu, którą ustala lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska.
Ile wynosi odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w 2025 roku?
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy należy do najczęściej wypłacanych świadczeń w ramach ubezpieczenia wypadkowego. Tylko w 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał je w aż 44 tysiącach przypadków. Poniżej przedstawiono aktualne stawki, według których ZUS ustala wysokość należnych wypłat.
- 1636 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- 1636 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych;
- 28 636 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego;
- 28 636 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty;
- 147 271 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
- 73 635 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko;
- 147 271 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 28 636 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci;
- 147 271 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawnionych równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 28 636 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko;
- 28 636 zł, jeżeli obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, każdemu z nich niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom;
- 73 635 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 28 636 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.
Kto może otrzymać odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy?
O jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy mogą ubiegać się osoby, które w jego wyniku doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a także osoby chore na chorobę zawodową, jeśli schorzenie to skutkuje takim uszczerbkiem. Świadczenie przysługuje również członkom rodziny zmarłego pracownika, o ile jego śmierć nastąpiła na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i zostaną spełnione określone warunki. Do uprawnionych zalicza się:
- małżonka,
- dzieci (biologiczne, przysposobione, dzieci współmałżonka),
- wnuki,
- rodzeństwo,
- dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed ukończeniem 18. roku życia – także w ramach rodziny zastępczej.
Uprawnionymi są również rodzice zmarłego, jeśli spełnili ustawowe kryteria, np. byli na jego utrzymaniu.
Kto nie dostanie odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy?
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy nie przysługuje w dwóch ściśle określonych przypadkach. Po pierwsze, świadczenia nie otrzyma pracownik, który w sposób umyślny naruszył przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, a jego rażące niedbalstwo było jedyną przyczyną zdarzenia. Po drugie, wypłata odszkodowania zostanie również wykluczona, jeśli w momencie wypadku poszkodowany znajdował się pod wpływem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.
Jak ubiegać się o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy?
Aby ubiegać się o wypłatę jednorazowego odszkodowania, należy złożyć wniosek do ZUS. Do formularza dołącza się protokół powypadkowy sporządzony przez pracodawcę oraz zaświadczenie lekarskie OL-9, które potwierdza zakończenie leczenia. ZUS rozpatruje taki wniosek w ciągu 14 dni od otrzymania kompletu dokumentów, a samo odszkodowanie powinno zostać wypłacone w terminie do 30 dni od wydania decyzji.