Zmiany w rozliczaniu czasu pracy nauczycieli. 12-miesięczny okres rozliczeniowy i zadaniowy czas pracy rozwiązałyby problem nadgodzin?

Mija mniej więcej rok od momentu, w którym przygotowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej program Podróże z klasą święcił swoje triumfy. Okazał się być tak atrakcyjny dla szkół, że środki przeznaczone na jego realizację wyczerpały się w błyskawicznym tempie, a MEN ogłosiło dodatkowy nabór. Jednak nie można zapominać o tym, że wdrożenie i realizacja tego programu wiązały się również z kontrowersjami. Na jego tle mocniej niż kiedykolwiek wcześniej wybrzmiał problem wynagrodzenia nauczycieli za czas wycieczek oraz kwestia rozliczania z tytułu wypracowanych w ten sposób nadgodzin. Organizacje związkowe głośno podkreślały wówczas, że planując wdrożenie tej inicjatywy, resort całkowicie pominął problem wynagrodzeń nauczycieli, którego istnienie było mu sygnalizowane od lat.

Nadgodziny nauczycieli od lat są kością niezgody

Do MEN trafiła w tej sprawi interpelacja poselska w tej sprawie, a w odpowiedzi na nią wskazano, że wycieczki szkolne lub inne aktywności są zajęciami wynikającymi z zadań statutowych szkoły. Nauczyciele realizują je więc w ramach czasu pracy wynikającego z przepisów art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela i ustalonego na podstawie tych przepisów wynagrodzenia. W konsekwencji nie należy im się z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie. Resort podkreślił, że karta wycieczki podpisana przez dyrektora stanowi polecenie służbowe, a nauczyciel opiekujący się dziećmi w czasie wycieczki jest oddelegowany przez dyrektora do innej pracy, którą wykonuje zamiast realizacji lekcji, w tym godzin ponadwymiarowych. Otrzymuje więc z tego tytułu wynagrodzenie zasadnicze w takiej samej wysokości, jak za prowadzenie zajęć na terenie szkoły. Dodatkowo, zachowuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przydzielone mu w arkuszu organizacji szkoły, jeśli przypadają one w czasie, gdy sprawował opiekę nad uczniami na wycieczce szkolnej. Taka odpowiedź wywołała oburzenie w środowisku nauczycieli. I choć w kolejnych miesiącach wydawało się, że w tej sprawie nic się nie dzieje, to jednak w 2025 roku MEN nie ogłosiło kolejnej edycji programu Podróże z klasą, a w odpowiedzi na pytania dotyczące tej tematyki wskazało, że trwają analizy dotyczące wynagrodzenia nauczycieli za godziny nadliczbowe, w tym za udział w wycieczkach szkolnych, a ewentualne zapisy nowej edycji programu Podróże z klasą muszą być zsynchronizowane z ustaleniami grupy roboczej ds. wynagrodzeń nauczycieli. Bez wątpienia na taki przebieg spraw istotnie wpłynęła uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 26 lutego 2025 roku (sygn. akt III PZP 3/24), w której stwierdzono, że praca wykonywana przez nauczyciela ponad normy czasu pracy wynikające z art. 42 ust. 1 Karty Nauczyciela jest pracą w godzinach nadliczbowych w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

12-miesięczny okres rozliczeniowy i zadaniowy czas pracy – to propozycją samorządów

Nasza redakcja otrzymała od Biura Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” komunikat ze spotkania Zespołu do Spraw Pragmatyki Zawodowej Nauczycieli działającym przy Ministerstwie Edukacji Narodowej.
Wskazano w nim, że w dniu 18 czerwca 2025 r., w siedzibie Ministerstwa Edukacji Narodowej w Warszawie, odbyło się spotkanie grupy roboczej ds. wynagradzania w ramach zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli. Dotyczyło ono głównie czasu pracy nauczycieli i rozliczania godzin nadliczbowych. Jak wynika z pisma, resort edukacji zobowiązał się, że w ciągu 3 tygodni przedstawi związkom zawodowym kierunkowy projekt zmian w zakresie rozliczania godzin nadliczbowych.

Strona samorządowa zaproponowała stosowanie 12-miesięcznego okresu rozliczania godzin nadliczbowych i stosowanie w odniesieniu do nauczycieli zadaniowego czasu pracy, jednak spotkało się to ze zdecydowanym sprzeciwem związków zawodowych i krytyką przedstawicieli Państwowej Inspekcji Pracy. Ta ostatnia zaproponowała co do zasady miesięczny okres rozliczeniowy z możliwością zastosowania w szczególnych sytuacjach okresu dwumiesięcznego. Przedstawiciele KSOiW domagają się od MEN, aby zmiany w zakresie rozliczania godzin ponadwymiarowych weszły w życie już 1 września 2025 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo