Polka żyje w Nowym Jorku. "Właściciele mieszkań często oszukują"

• — Każdy, kto planuje swoją karierę tutaj, powinien być przygotowany na czasochłonne procedury i konieczność precyzyjnego planowania dalszych kroków. Nie jest to jednak niemożliwe — mówi Dominika Machel
• — Ludzie zarabiający w dolarach mogą pozwolić sobie na więcej, bo np. elektronika czy podróże są dużo bardziej dostępne w stosunku do pensji — komentuje nasza rozmówczyni
• — Wynajem mieszkań w Nowym Jorku nie jest prosty dla obcokrajowców, gdyż często natrafiają oni na dodatkowe przeszkody formalne i finansowe. Często także na właścicieli, którzy nie oddają kaucji lub oszukują przyszłych najemców, żeby tylko czerpać korzyści finansowe z powodu niezdatności lokalu do zamieszkania — tłumaczy bohaterka cyklu "Nowi emigranci"
• — Najbardziej podoba mi się tu różnorodność, otwartość ludzi, nieprzewidywalność i to, że codzienność potrafi zaskakiwać na każdym kroku. Inspiruje mnie energia USA — podsumowuje

Jak pokazuje badanie "Migracje zarobkowe Polaków", aż 17 proc. pracujących mieszkańców naszego kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy rozważa emigrację zarobkową. To dwa razy więcej niż przed pandemią, na co wpływ ma spadek dochodów wielu osób, a także wzrost inflacji. Najczęściej o wyjeździe myślą osoby w wieku 24-35 lat, dlatego postanowiliśmy ruszyć na Noizz.pl z cyklem "Nowi emigranci". Rozmawiamy w nim z osobami, które już zdecydowały się na ten ruch i mogą się podzielić swoimi doświadczeniami.

Polka w Nowym Jorku

Nasza kolejna rozmówczyni przeprowadziła się do Stanów Zjednoczonych. Dominika Machel zdradziła nam, jak wygląda tam jej życie.

Dlaczego postanowiłaś wyjechać z Polski?

Dominika Machel: W Polsce miałam wymarzoną pracę i zawodowo rozwijałam się bardzo dynamicznie, co dawało mi dużą satysfakcję i poczucie spełnienia. Z czasem jednak zaczęłam odczuwać potrzebę jeszcze głębszego rozwoju, szczególnie w zakresie językowym i kulturowym, które — jak dobrze wiem z doświadczenia — najlepiej przyswaja się właśnie poprzez bezpośrednie zanurzenie w codzienności innego kraju. Wielu moich klientów, zarówno tych, z którymi współpracowałam na co dzień w Polsce, jak i przedstawicieli firm czy instytucji, które obsługiwałam na wysokich szczeblach, wymagało płynnej komunikacji w języku angielskim. Dlatego bardzo świadomie postanowiłam przedłużyć swoją przygodę w USA, gdzie mogłabym rozwijać nie tylko słownictwo i akcent, ale również umiejętność rozumienia kontekstów kulturowych, co w pracy kreatywnej i biznesowej ma ogromne znaczenie. Wiedziałam, że ten krok otworzy przede mną kolejne możliwości zawodowe i ułatwi jeszcze swobodniejsze poruszanie się w międzynarodowym środowisku.

Czemu akurat Stany Zjednoczone?

Początkowo powodem mojego wyjazdu do Stanów Zjednoczonych był projekt realizowany dla Telewizji Polskiej — zdjęcia w USA, na które poleciałam na wizie dziennikarskiej. Jednak już po kilku dniach spędzonych w Nowym Jorku poczułam, że chcę zostać tu na dłużej, bo miasto wywarło na mnie ogromne wrażenie. Połączenie jego niepowtarzalnego pulsu, kontrastów i różnorodności sprawiło, że codzienność zaczęła mnie inspirować w zupełnie nowy sposób. Impulsem do pozostania była wspomniana już chęć pogłębienia znajomości języka angielskiego (amerykańskiego, a nie brytyjskiego). Do tego świadomość, że każdy dzień tutaj może przynieść coś niespodziewanego — np. natknięcie się na plan filmowy Marvela czy HBO — sprawiła, że postanowiłam przedłużyć swój pobyt i dać sobie czas na rozwój.

Jak długo tam jesteś i czym się zajmujesz?

W USA jestem już od ponad roku (najdłużej w Nowym Jorku) i od samego początku starałam się nie tylko poznawać miasto, lecz także aktywnie działać. Początkowo dużo czasu poświęciłam na obserwację, zanurzenie się w rytm życia miasta oraz nawiązywanie kontaktów z lokalnym środowiskiem. Równocześnie otwierało mnie to twórczo — kreatywne pomysły i rozwiązania w fotografii i wideo, budziły się we mnie w zupełnie inny sposób. Hobbistycznie rozwijam różne koncepcje, które niebawem będę wdrażać w życie. To dla mnie również bardzo kreatywny czas — chłonę miasto, uczę się jego energii i odczuwam nowe emocje, które nieco przygasły.

Czy musiałaś załatwiać jakieś formalności, żeby się tam przeprowadzić albo dostać legalną pracę?

Jak mówiłam wcześniej, na początku przyjechałam do USA na wizie dziennikarskiej, którą otrzymałam w związku z realizacją projektu zdjęciowego dla Telewizji Polskiej. Jeśli jednak ktoś myśli o dłuższym pobycie w Stanach i legalnej pracy, musi być świadomy, że formalności związane z wizami są dość złożone i wymagające. Każdy, kto planuje swoją karierę tutaj, powinien być przygotowany na czasochłonne procedury i konieczność precyzyjnego planowania dalszych kroków. Nie jest to jednak niemożliwe — ważne jest, by działać świadomie i korzystać z dostępnych ścieżek.

Jakie tam są ceny w stosunku do zarobków?

Nowy Jork to jedno z najdroższych miast na świecie i różnicę w kosztach życia czuć już od pierwszych dni, szczególnie jeśli ktoś przyjeżdża tu z budżetem w złotówkach. Ceny wynajmu mieszkań, usług czy codziennych zakupów są wysokie, ale jednocześnie trzeba pamiętać, że relacja zarobków do cen jest tu zupełnie inna niż w Polsce. Ludzie zarabiający w dolarach mogą pozwolić sobie na więcej, bo np. elektronika czy podróże są dużo bardziej dostępne w stosunku do pensji. Poza tym Stany Zjednoczone to kraj silnego konsumpcjonizmu — często widzi się na ulicach meble, elektronikę czy ubrania w bardzo dobrym stanie, które są wystawione za darmo. Wiele zależy zatem od stylu życia i osobistych priorytetów, ale z odpowiednim podejściem da się znaleźć balans między zarabianiem a wydawaniem.

Ile kosztują podstawowe produkty w sklepach, kupno lub wynajem mieszkania itd.?

Ceny w Nowym Jorku są bardzo zróżnicowane i w dużej mierze zależą od tego, co kto kupuje i jak się odżywia. Żywność typu fast food w sklepach czy w restauracjach szybkiej obsługi bywa znacznie tańsza lub porównywalna do cen w Polsce. Ja natomiast wolę gotować sama, dopasowując posiłki do własnych potrzeb. Często zdarza się, że egzotyczne owoce są tu tańsze i zawsze dojrzałe, w przeciwieństwie do tego, co bywa dostępne w polskich sklepach. Przykładowo, awokado, którego siatka kosztuje 3-6 dol. (11-22 zł), tutaj prawie zawsze trafia się idealne, a mango po 1-3 dol. za sztukę (3,6-11 zł) jest słodkie i rozpływa się w ustach. Z kolei warzywa typowe dla polskiej kuchni bywają droższe, ale ja lubię kuchnię świata, więc bez problemu komponuję posiłki, które cenowo wychodzą porównywalnie z tymi w Polsce lub nieco drożej.

Warto jednak dodać, że trzeba bardzo uważać na jakość produktów. Niestety, często owoce i warzywa są tu hodowane z użyciem pestycydów, dlatego najlepiej kupić organiczne lub namoczyć w wodzie z sodą oczyszczoną, w szczególności te, które je się ze skórką (o truskawkach polskiej jakości lepiej zapomnieć). Skład wielu produktów potrafi zadziwić. W porównaniu z polskimi odpowiednikami amerykańskie produkty zawierają często wiele niepotrzebnych składników (potocznie mówiąc, całą tablicę Mendelejewa). Wiele słodkich rzeczy zawiera syrop glukozowo-fruktozowy, chemię i barwniki, które często są zakazane w Europie. Dlatego przed zakupem zawsze warto uważnie czytać etykiety. Na szczęście nie jestem "słodyczowa", więc problem z głowy. Prędzej sama stworzę coś z naturalnych, pełnowartościowych i zdrowych składników.

Ceny wynajmu mieszkań poza Manhattanem rozpoczynają się od ok. 2 tys. 300 dol. (8 tys. 300 zł) za miesiąc, ale normą jest raczej 3 tys. 300 dol. (12 tys. zł) miesięcznie i więcej. Pokoje poza Manhattanem kosztują między 750 dol. (2 tys. 700 zł) i 1300 dol. (4 tys. 700 zł) na miesiąc. Wynajem mieszkań w Nowym Jorku nie jest jednak prosty dla obcokrajowców, gdyż często natrafiają oni na dodatkowe przeszkody formalne i finansowe. Często także na właścicieli, którzy nie oddają kaucji lub oszukują przyszłych najemców, aby tylko czerpać korzyści finansowe z powodu niezdatności lokum do zamieszkania. Niestety, osobiście natrafiłam na taki przypadek i było to dosyć niebezpieczne.

Oficjalnie wymagane jest zazwyczaj udokumentowanie stałych dochodów osiąganych w USA (często w wysokości co najmniej 40-krotności miesięcznego czynszu rocznie), historia kredytowa w amerykańskim systemie lub żyrant (tzw. guarantor), co dla nowo przybyłych osób bywa problematyczne. Brak lokalnego "credit score" z reguły oznacza konieczność wpłacenia znacznie wyższego depozytu – niekiedy równowartości kilku miesięcznych czynszów z góry. W przypadku wynajmu przez agencje nieruchomości, doliczane są również prowizje (tzw. broker fee), które sięgają nawet 15 proc. rocznego czynszu. Wszystko to sprawia, że dla obcokrajowców rozpoczęcie wynajmu w Nowym Jorku wymaga nie tylko sporych środków finansowych, ale też dobrej znajomości lokalnych praktyk i przepisów.

Czy w USA jest dużo migrantów?

W Nowym Jorku — ogrom. To jedno z najbardziej międzynarodowych miast świata. Na ulicach słychać dziesiątki języków, a obecność ludzi z różnych zakątków globu jest czymś zupełnie naturalnym. W świecie filmowym widać to jeszcze mocniej: na planach zdjęciowych, w agencjach castingowych czy w domach postprodukcyjnych codziennie współpracują ze sobą twórcy o odmiennych korzeniach, estetykach i sposobach pracy.

Taka różnorodność jest bogactwem, ale i wyzwaniem. Spotykają się zupełnie inne przyzwyczajenia — choćby w komunikacji na planie, w hierarchii w ekipie, w podejściu do pracy z aktorami. To, co w jednej kulturze uchodzi za standard profesjonalizmu, w innej może być odbierane jako zbyt bezpośrednie lub zbyt formalne. Różnią się też oczekiwania co do osobistego dystansu, stylu bycia i sposobu wyrażania emocji. Dzięki tej mieszance w Nowym Jorku powstają jednak filmy świeże i niepowtarzalne — produkcje, które nie tylko opowiadają nowe historie, ale też pokazują je z różnych perspektyw. To zderzenie kultur jest jednym z powodów, dla których to miasto przyciąga filmowców z całego świata.

Jak mieszkańcy USA podchodzą do migrantów?

W Nowym Jorku podejście do imigrantów jest bardzo naturalne i otwarte. Nikt tutaj nie patrzy krzywo na to, że ktoś mówi z akcentem albo pochodzi z innego kraju. Ludzie w USA są przyzwyczajeni do wielokulturowości miast i postrzegają innych przez pryzmat tego, kim są i co wnoszą, a nie skąd pochodzą. Liczy się to, co robisz i jakim jesteś człowiekiem. Taka atmosfera sprawia, że łatwiej się tu odnaleźć i rozwijać.

Czy do Polaków podchodzą jakoś inaczej niż do innych?

Nie zauważyłam, aby Polacy byli tutaj traktowani inaczej niż inne narodowości. W Nowym Jorku każdy ma możliwość budowania swojej pozycji od nowa. Liczy się to, co potrafisz, jaką masz energię i co wniesiesz do lokalnej społeczności czy branży. Narodowość schodzi na dalszy plan. Taki sposób myślenia daje duże poczucie swobody i motywuje do działania. Często słyszę od Amerykanów, że postrzegają Polaków jako naród bardzo pracowity. Na pozór zaskoczyła mnie dobra znajomość Amerykanów odnośnie polskiej kultury i wielu słów. Co więcej, spora ich część ma również polskie korzenie.

Czy łatwo nawiązać znajomości w USA?

Nawiązywanie znajomości w USA zależy od wielu czynników. W większych miastach jest dynamiczne i szybko, a ludzie często żyją w dużym biegu. Jednak jeśli jesteś osobą otwartą, masz pasję i coś sobą wnosisz, bardzo łatwo możesz tu znaleźć wartościowe kontakty. Zwłaszcza branża kreatywna jest środowiskiem, które sprzyja nawiązywaniu relacji i współpracy. Spotyka się tu ludzi z całego świata, którzy chętnie dzielą się doświadczeniami. To nie wszystko. Kiedy stoisz w kolejce po kawę lub siedzisz na ławce w parku, prawie zawsze znajdzie się ktoś, kto jest w stanie zagadać. To jest tu zupełnie normalne. Nie zakłada się z góry, że ta osoba może ode mnie czegoś chcieć.

Co ci się najbardziej podoba w USA?

Najbardziej podoba mi się różnorodność, otwartość ludzi, nieprzewidywalność i to, że codzienność potrafi zaskakiwać na każdym kroku. Wolność — można tu być kimkolwiek się chce i nikt nie będzie tego zbędnie komentować. Inspiruje mnie energia USA, różnorodność ludzi, kultur i historii, które tutaj się spotykają. Mam wrażenie, że każde miejsce i każda sytuacja może stać się początkiem nowej opowieści. USA pobudzają wyobraźnię i dają poczucie, że wszystko jest możliwe. Taka atmosfera sprawia, że chce się tu tworzyć i rozwijać.

Co ci tam przeszkadza? Za czym tęsknisz?

Na pewno tęsknię za bliskością rodziny i przyjaciół w Polsce. Tęsknię też za naszą jakością usług, a przede wszystkim za jakością jedzenia. Uwielbiam próbować nowych dań z różnorodnych kuchni świata czy odnajdywać produkty, których jeszcze nie jadłam, ale trzeba tutaj uważać na skład lub sposób, w jaki zostało to przyrządzone. Nowy Jork bywa również bardzo intensywny i hałaśliwy, co może męczyć, szczególnie w sezonie turystycznym. Jednakże, mieszkając uprzednio w centrum Warszawy, przywykłam do zgiełku metropolii. To jednak cena, którą się płaci za życie w mieście o tak dużej energii. Staram się znajdować dla siebie równowagę i chwile wytchnienia.

Na pewno minusem jest to, że czuję się mniej bezpiecznie niż w Polsce. Niektórych rejonów lepiej unikać wieczorową lub nocną porą.

Czy chcesz zostać tam na stałe?

Na ten moment traktuję swój pobyt tutaj jako czas nauki i odkrywania. Pochłania mnie obserwacja, rozwój i kreatywność. Na razie czerpię z Nowego Jorku to, co najlepsze. Staram się maksymalnie wykorzystać ten czas.