Niepewność gospodarcza, fluktuacje cen i rosnące koszty życia z ostatnich lat wciąż mają istotny wpływ na podejście Polaków do finansów. Jak wynika z raportu Santander Consumer Banku „Polaków portfel własny: oszczędny jak Polak”, zaledwie 7 proc. respondentów ocenia swoją sytuację finansową jako „zdecydowanie lepszą” niż rok temu, a kolejne 21 proc. jako „raczej lepszą”.
W sumie oznacza to, że poprawę odczuwa mniej niż co trzeci badany. Większość – 35 proc. – twierdzi, że sytuacja nie uległa zmianie, a 27 proc. uważa, że jest raczej gorsza niż w ubiegłym roku. Kolejne 7 proc. natomiast oceniło ją jako zdecydowanie gorszą.
Co ciekawe, wśród kobiet negatywna ocena pojawia się częściej (42 proc.) niż wśród mężczyzn (26 proc.). Z drugiej strony największy optymizm deklarują osoby młode w wieku 18–29 lat – aż 41 proc. z nich uważa, że ich sytuacja finansowa jest zdecydowanie lub raczej lepsza niż przed rokiem.
Dlaczego Polacy tworzą budżety domowe
Jeśli chodzi o konkretne podejście do budżetowania, to najczęściej (36 proc.) Polacy opisują je jako „regularnie tworzę budżet, ale nie zawsze udaje mi się go w pełni realizować”.
Kolejne 32 proc. respondentów zazwyczaj w ogóle nie tworzy budżetu, ale stara się kontrolować wydatki. Z drugiej strony jedna czwarta społeczeństwa regularnie planuje swoje finanse i skrupulatnie przestrzega swoich założeń.
Zaledwie 4 proc. ankietowanych przyznaje, że nie kontroluje swo-ich funduszy w ogóle. To pokazuje, że choć intencje są dobre, w praktyce wielu Polaków ma trudność z pełnym trzymaniem się planów finansowych. Elastyczność, nieprzewidziane wydatki i zmienność dochodów nadal stanowią barierę w skutecznym budżetowaniu.
– Z naszego badania wynika, że kobiety oraz mężczyźni w równym stopniu zajmują się regularnym budżetowaniem. Jednak panie częściej (34 proc.) niż panowie (29 proc.) deklarują, że choć nie tworzą żadnego budżetu, to starają się kontrolować swoje wydatki na bieżąco – komentuje Magdalena Drążkowska - Starsza Menadżerka ds. Pro-duktu w Departamencie Zarządzania Finansowego w Santander Consumer Banku.
– Ciekawą zależność widać także w odniesieniu do wieku uczestników badania. Najbardziej zdyscyplinowani w planowaniu są seniorzy (31 proc.) oraz czterdziestolatkowie (29 proc.), którzy robią to regularnie, a także trzymają się ustaleń. Z kolei osoby w grupie wiekowej 18-29 (28 proc.) oraz 30-39 (40 proc.) mają luźniejsze podejście i choć przyznają, że tworzą plany, to nie zawsze są w stanie je utrzymać - dodaje ekspertka.
Budżety domowe Polaków: pilnowanie wydatków
Mimo braku entuzjazmu w ocenie własnych finansów, większość Polaków wykazuje wysoki poziom zaangażowania w kontrolowanie wydatków. Blisko dwie trzecie respondentów deklaruje, że przynajmniej raz w miesiącu robi przegląd domowego budżetu i oszczędności.
Liderami w tym zakresie są osoby w wieku 60+ – ponad trzy czwarte (76 proc.) z nich regularnie analizuje swój budżet. Dobrze wypadają też mieszkańcy największych aglomeracji (250 tys. + mieszkańców) – 67 proc., oraz kobiety 66 proc. wobec 59 proc. wśród mężczyzn. Takie zaangażowanie w planowanie swoich finansów może być dowodem na to, że w czasach niepewności finansowej rośnie świadomość potrzeby kontroli wydatków. Dla wielu osób cykliczna analiza staje się codziennym nawykiem, który daje poczucie sprawczości i bezpieczeństwa.
Znacznie mniej osób robi przegląd budżetu rzadziej – 11 proc. wykonuje go co kwartał, a 6 proc. co pół roku. Tylko 3 proc. deklaruje, że podejmuje się tego działania raz na rok lub nawet rzadziej, a co dziesiąty w ogóle nie robi przeglądu finansów i oszczędności.
Co ciekawe, ta odpowiedź najczęściej padała (16 proc.) wśród najmłodszych uczestników badania w wieku 18-29 lat. Może to wskazywać na niższe zaangażowanie finansowe wśród nich, choć jednocześnie są oni grupą, która najczęściej dostrzega poprawę swojej sytuacji.
– Wysoka świadomość w zakresie kontroli domowego budżetu to ważny sygnał, że Polacy po-ważnie traktują zarządzanie swoimi finansami. Jako bank oferujący produkty oszczędnościowe, staramy się wspierać klientów w odpowiedzialnym planowaniu zobowiązań i wydatków – mówi Magdalena Drążkowska
– Dobrze jest korzystać z rozwiązań, które ułatwiają budowanie poduszki finansowej i wspomagają w nadzorowaniu budżetu, np. z rachunku oszczędnościowego. Warto także rozważyć założenie lokaty online. Dodatkową zaletą obu produktów jest brak konieczności zakładania konta osobistego – dodaje ekspertka.