Jak długo musisz ćwiczyć, by chronić serce? Zaskakujące wyniki badań

Zespół badawczy pod kierunkiem Jiajina Chena z Uniwersytetu Xiamen w Chinach przeanalizował dane zebrane w ramach brytyjskiego projektu UK Biobank. To jedno z największych na świecie badań populacyjnych, w którym uczestnicy przez 8 lat nosili na nadgarstkach opaski monitorujące aktywność fizyczną. Naukowcy zestawili te dane z dokumentacją medyczną ponad 80 tysięcy osób w wieku średnio 61 lat, które nie miały wcześniej zdiagnozowanej choroby wieńcowej. Kluczowe było zastosowanie nowoczesnych urządzeń noszonych na ciele, które precyzyjnie rejestrują poziom aktywności fizycznej. Dzięki temu naukowcy mogli rzetelnie ocenić, jak rzeczywisty ruch przekłada się na ryzyko zachorowania i śmiertelność z powodu choroby wieńcowej.

Naukowcy sugerują, by dla zdrowia poświęcać na umiarkowaną do intensywnej aktywność fizyczną co najmniej 150 minut tygodniowo. Analiza danych z UK Biobank pokazała, że u kobiet, które ten warunek wypełniały np. szybkim marszem czy jazdą na rowerze, ryzyko rozwoju choroby wieńcowej spadało o 22 proc. U mężczyzn ta sama dawka ruchu przekładała się na redukcję ryzyka o 17 proc. Co istotniejsze, by osiągnąć 30-procentową redukcję ryzyka, kobiety potrzebowały około 250 minut ćwiczeń tygodniowo, podczas gdy mężczyźni aż 530 minut (to niemal dziewięć godzin).

Skąd te różnice? Naukowcy wskazują na możliwy wpływ hormonów - wyższy poziom estrogenów u kobiet może sprzyjać efektywniejszemu spalaniu tłuszczów podczas wysiłku. Nie bez znaczenia są też różnice biologiczne: kobiety, wykonując te same zadania fizyczne co mężczyźni, mogą angażować większą część swoich możliwości oddechowych, metabolicznych i mięśniowych. Z drugiej strony, kobiety wciąż rzadziej niż mężczyźni osiągają zalecane poziomy aktywności, co może wynikać z barier społecznych, kulturowych czy rodzinnych.

Nie trzeba tego traktować jako złej wiadomości dla mężczyzn - komentuje prof. Nir Eynon z Uniwersytetu Monash w Australii. Po prostu powinniśmy być tego świadomi i odpowiednio dostosować nasze nawyki. Kobiety, choć mogą osiągnąć korzyści przy mniejszym nakładzie czasu, też nie powinny zapominać o regularnym ruchu - dodaje. 

Autorzy pracy przyjrzeli się także grupie ponad 5 tysięcy osób, które już miały zdiagnozowaną chorobę wieńcową. Średnia wieku wynosiła 67 lat, a dwie trzecie grupy stanowili mężczyźni. Wyniki były jeszcze bardziej zaskakujące. Kobiety, które ćwiczyły co najmniej 150 minut tygodniowo, miały aż o 70 proc. niższe ryzyko zgonu w ciągu kolejnych 8 lat w porównaniu z mniej aktywnymi rówieśniczkami. U mężczyzn ta różnica wynosiła tylko 20 proc. Różnice te były statystycznie istotne i utrzymywały się także po uwzględnieniu liczby dni w tygodniu, w których uczestnicy spełniali zalecenia dotyczące aktywności.

Jedno jest pewne: nawet w starszym wieku regularna aktywność fizyczna przynosi wymierne korzyści. Aktywność powinna być dostosowana do wieku i możliwości, ale nigdy nie jest za późno, by zacząć się ruszać - podkreśla dr Ersilia DeFilippis z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku. W świetle tych odkryć być może warto zaktualizować zalecenia dotyczących aktywności fizycznej - z uwzględnieniem płci i wieku. Dla mężczyzn po pięćdziesiątce oznacza to, że powinni rozważyć zwiększenie tygodniowej dawki ruchu, by skutecznie chronić serce. Kobiety, choć mogą cieszyć się większą efektywnością ćwiczeń, nie powinny zaniedbywać regularnej aktywności.