Azbest na liście zawodowych zagrożeń. Nowotwory będą podstawą do odszkodowań z ZUS

Rząd chce rozszerzyć listę chorób zawodowych o nowotwory wywołane długotrwałym narażeniem na azbest w miejscu pracy. Osoby, u których choroba ujawniła się po latach pracy w zlikwidowanych zakładach, będą mogły liczyć na świadczenia i odszkodowania wypłacane z budżetu państwa.

fot. M G White / / Shutterstock

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowało projekt rozporządzenia zmieniającego przepisy dotyczące chorób zawodowych. Zmiany wynikają z konieczności wdrożenia unijnej dyrektywy 2023/2668 i obejmują m.in. rozszerzenie listy chorób związanych z narażeniem na azbest w miejscu pracy.

Resort rozszerza listę chorób zawodowych

Nowelizacja rozporządzenia zakłada uzupełnienie wykazu chorób zawodowych o dwa nowe schorzenia: raka jajnika oraz raka żołądkowo-jelitowego. Nowe przepisy mają lepiej chronić pracowników, którzy w przeszłości byli narażeni na kontakt z azbestem – nawet jeśli od zakończenia pracy upłynął dłuższy czas.

Jak wynika z danych Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi w ciągu 20 lat wykonano 34 454 badania lekarskie dla 8379 byłych pracowników 28 zakładów pracy. Rozpoznano 2421 chorób zawodowych. Choroby nowotworowe wystąpiły u 143 osób, przy czym rak płuca wykryto u 90 badanych (1,1%), a międzybłoniaka opłucnej – u 53 (0,6%) osób. To są dwa najczęściej występujące nowotwory azbestozależne rozpoznawane w Rzeczypospolitej Polskiej.

Świadczenia dla chorych i ich rodzin

Osoby, u których rozpoznano chorobę zawodową, oraz ich rodziny mogą liczyć na świadczenia zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z przepisami choremu i członkom jego rodziny przysługuje:

• zasiłek chorobowy,
• świadczenie rehabilitacyjne,
• jednorazowe odszkodowanie,
• renta z tytułu niezdolności do pracy,
• renta rodzinna.

Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest wskazuje, że pracownikom byłych zakładów, u których chorobę zawodową rozpoznano po zakończeniu pracy, przysługuje jednorazowe odszkodowanie finansowane z budżetu państwa i wypłacane przez ZUS. Świadczenia przysługują także członkom rodziny zmarłego pracownika – obejmują m.in. zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz rentę rodzinną.

"Kobiety są szczególnie zagrożone"

"Azbest jest wysoce niebezpiecznym czynnikiem rakotwórczym, który nadal wywiera wpływ w różnych sektorach gospodarki, takich jak renowacja budynków, górnictwo i przemysł wydobywczy, gospodarowanie odpadami i pożarnictwo, w których występuje wysokie ryzyko narażenia pracowników na jego działanie. Ponadto kobiety są szczególnie zagrożone niektórymi rodzajami narażenia na działanie azbestu, w tym narażeniem wtórnym (tj. narażenie osób niepracujących z azbestem na włókna azbestowe przenoszone przez osoby, które pracowały z azbestem)" – czytamy w uzasadnieniu projektu.

Jak podkreśla Ministerstwo Zdrowia, istotne jest, aby uwzględniać różnice między płciami w narażeniu na działanie azbestu i powikłaniach zdrowotnych wynikających z takiego narażenia, aby sprawniej zapobiegać chorobom spowodowanym takim narażeniem i skuteczniej je wykrywać. "Dlatego też uznanie raka jajnika, jako choroby zawodowej, uwzględni te różnice między płciami w narażeniu na działanie azbestu i powikłaniach zdrowotnych wynikających z takiego narażenia" – podkreślono.

Ile osób skorzysta na nowych przepisach?

W ocenie skutków regulacji wskazano, że obecnie nie jest możliwe oszacowanie wpływu nowelizacji na budżet państwa, gdyż dotychczas nie prowadzono rejestru w zakresie związku wskazanych w projektowanym rozporządzeniu chorób z pracą w zakładach określonych w ww. ustawie i nie były one objęte orzecznictwem stwierdzenia choroby zawodowej.

"Jednocześnie wydatki budżetu państwa zostaną sfinansowane w ramach limitu wydatków określonego w ustawach budżetowych na kolejne lata, we właściwej części budżetowej, bez konieczności pozyskania dodatkowych środków na ten cel" – dodano.

Oprac. DF

Źródło: