Złoto w sprayu. Rewolucja w leczeniu chorób mózgu?

Przełomowe badania przeprowadzone przez włoskich naukowców z Università Cattolica del Sacro Cuore/Fondazione Policlinico Universitario A. Gemelli IRCCS w Rzymie oraz Uniwersytetu w Salerno otwierają nowy rozdział w leczeniu schorzeń neurologicznych. Zespół badawczy opracował metodę dostarczania leków bezpośrednio do mózgu przy pomocy sprayu do nosa zawierającego nanocząsteczki złota. Ta innowacyjna technologia została już opatentowana i daje nadzieję na skuteczniejsze oraz bezpieczniejsze terapie dla pacjentów zmagających się z chorobami neurodegeneracyjnymi i zaburzeniami psychicznymi.

Kluczowym elementem nowej metody są nanocząsteczki złota, które pełnią rolę nośników leków. Po podaniu donosowym cząsteczki te przenikają przez barierę krew-mózg, umożliwiając bezpośrednie dostarczenie substancji czynnych do ośrodkowego układu nerwowego.

W testach wykorzystano nanocząsteczki złota wzbogacone litem - pierwiastkiem od lat stosowanym w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej. Jednak w tradycyjnej, doustnej formie lit może powodować poważne skutki uboczne, zwłaszcza przy wyższych dawkach niezbędnych do leczenia schorzeń neurodegeneracyjnych.

Badania wykazały, że podawanie litu z pomocą złotych nanocząsteczek pozwala osiągnąć te same efekty terapeutyczne, co przy stosowaniu doustnym, ale przy znacznie niższych stężeniach. Co ważne, lek trafia bezpośrednio do mózgu, co minimalizuje ryzyko działań niepożądanych w innych narządach.

To ogromny krok naprzód w leczeniu takich chorób jak alzheimer czy choroba afektywna dwubiegunowa.

Jednym z głównych celów terapii jest enzym kinaza syntazy glikogenu 3 beta (GSK-3β), który odgrywa kluczową rolę w rozwoju chorób neurodegeneracyjnych i zakaźnych mózgu. Nadmierna aktywacja tego enzymu prowadzi do nieprawidłowego funkcjonowania białek, co sprzyja rozwojowi takich schorzeń jak choroba Alzheimera czy infekcje wirusowe, jak SARS-CoV-2. Lit jest silnym inhibitorem GSK-3β, jednak jego skuteczne i bezpieczne zastosowanie było dotąd ograniczone przez toksyczność przy wysokich dawkach.

W eksperymentach na zwierzętach naukowcy wykazali, że zastosowanie złotych nanocząsteczek pozwala zahamować aktywność GSK-3β w hipokampie - obszarze mózgu odpowiedzialnym za pamięć. Co więcej, udało się przywrócić pamięć u zwierząt z eksperymentalnym modelem choroby Alzheimera, bez obserwowanych skutków ubocznych. To dowód na skuteczność i bezpieczeństwo nowej metody.

Obecnie trwają dalsze badania mające na celu ocenę bezpieczeństwa oraz potencjalnych zastosowań tej innowacyjnej technologii. Naukowcy liczą, że już wkrótce możliwe będzie rozpoczęcie badań klinicznych z udziałem ludzi, co może otworzyć drogę do nowoczesnych terapii dla milionów pacjentów na całym świecie.