Zawody odporne na sztuczną inteligencję w 2025 roku. Altman: Nawet doktorat już nie wystarczy

Rynek pracy zmienia się szybciej, niż moglibyśmy przypuszczać. Sztuczna inteligencja, jeszcze niedawno traktowana jako narzędzie wspomagające, dziś coraz częściej konkuruje z człowiekiem. W szczególności dotyczy to młodych ludzi wchodzących dopiero na rynek pracy. Eksperci ostrzegają: nawet dyplom uczelni wyższej może nie być wystarczający. W artykule analizujemy, co to oznacza dla polskich absolwentów i jak się przygotować na nową rzeczywistość.

AI potrafi coraz więcej. Altman: "To jak najlepszy doktorat z matematyki"

W niedawnym podcaście Jacka Altmana, szef OpenAI Sam Altman przyznał, że ChatGPT i inne systemy AI już teraz są w stanie rozwiązywać problemy z poziomu najbardziej wymagających olimpiad matematycznych. Dodał, że potrafią też wykonywać zadania, których oczekiwałby od wybitnych doktorantów z własnej dziedziny.

Altman zaznaczył, że AI "nie odbierze wszystkim pracy", ale zmieni ją radykalnie. Z kolei inne firmy technologiczne, jak Amazon, otwarcie mówią o redukcjach etatów spowodowanych automatyzacją. CEO Anthropic, Dario Amodei, ostrzegł, że nawet 50 proc. stanowisk wejściowych może zostać zastąpionych przez algorytmy.

Młodzi bez pracy? Rośnie bezrobocie wśród absolwentów

Według danych Federal Reserve Bank of St. Louis z maja 2025 r., stopa bezrobocia wśród amerykańskich absolwentów uczelni z tytułem licencjata wzrosła z 4,4 proc. do 6,1 proc. Najgorzej jest w zawodach powiązanych z AI:

• sztukach wizualnych,
• grafice komputerowej czy
• inżynierii komputerowej – bezrobocie przekracza 7 proc.

Choć dane dotyczą USA, polscy eksperci wskazują na podobne tendencje. Coraz więcej firm w Polsce ogranicza rekrutację na stanowiska juniorskie, oczekując bardziej specjalistycznych kompetencji.

Jakie zawody są odporne na AI?

Według Tiffany Hsieh z Center for Artificial Intelligence and the Future of Work, zawodami względnie bezpiecznymi pozostają:

• nauczyciele szkół podstawowych,
• inżynierowie budownictwa,
• pielęgniarki,
• opiekunowie medyczni,
• pracownicy usług opiekuńczych,
• specjaliści ds. etyki AI i zarządzania danymi.

Nowe, przyszłościowe role obejmują m.in. projektantów doświadczeń AI, specjalistów od "data storytelling" czy konstruktorów agentów AI. Te kompetencje dopiero się kształtują, ale już są pożądane na rynku.

Praca po studiach w 2025 roku: coraz trudniej o start

Według Art Zeile'a z platformy Dice, młodym ludziom jest coraz trudniej wejść na rynek pracy. W latach 2022–2024 zlikwidowano prawie 600 tys. miejsc pracy w branży tech. Firmy wolą zatrudniać specjalistów z doświadczeniem lub konkretnymi umiejętnościami AI.

Zeile radzi, by nie panikować, ale potraktować sytuację jako szansę na zdobycie przewagi. Jego zdaniem kluczem jest umiejętność tworzenia MVP (minimum viable product), czyli narzędzi rozwiązujących realne problemy w konkretnych branżach.

Jak przygotować się na rynek pracy w erze AI?

Tiffany Hsieh radzi, by podejść do poszukiwania pracy jak do kampanii marketingowej:

• zbuduj portfolio z konkretnymi projektami,
• pokaż zaangażowanie i inicjatywę,
• ucz się całe życie (lifelong learning),
• korzystaj z sieci kontaktów zawodowych,
• rozwijaj umiejętności analityczne, pracy z danymi i AI.

Coraz więcej uczelni oferuje już kursy przekwalifikowujące oraz programy stażowe w sektorach odpornych na automatyzację. Warto je monitorować.

AI a polski rynek pracy. Co mówi GUS?

W Polsce już w 2024 roku GUS informował o zmianach strukturalnych na rynku pracy. Według raportu "Struktura zatrudnienia w Polsce" sektor usług i przemysłu przechodzi silną transformację technologiczną. Liczba miejsc pracy wymagających tzw. umiejętności przekrojowych (komunikacja, analityka, adaptacyjność) rośnie szybciej niż przy tradycyjnych zawodach.

Rząd stara się odpowiadać na te wyzwania, m.in. poprzez Zintegrowaną Strategię Umiejętności 2030(przyjętą w 2020 roku), która kładzie nacisk na rozwój kompetencji cyfrowych, w tym znajomości sztucznej inteligencji i programowania – również na poziomie edukacji szkolnej i zawodowej.

Czy ustawy nadążają za rewolucją AI?

Choć AI zmienia sposób pracy, w polskim prawodawstwie brak jest szczegółowych regulacji dotyczących ochrony miejsc pracy przed automatyzacją. Kodeks pracy nie zawiera przepisów bezpośrednio odnoszących się do AI. Eksperci z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych postulują aktualizację przepisów w kierunku zapewnienia "prawa do przekwalifikowania".

Na poziomie UE trwają prace nad rozporządzeniem o AI (AI Act), którego celem jest bezpieczeństwo, przejrzystość i kontrola nad technologiami automatycznymi. Polska będzie zobowiązana do jego implementacji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo