Wyjątkowo trudna końcówka roku dla szpitali: "sprzęt i kadra są, pieniędzy nie ma"

• NFZ szuka dodatkowych środków, proponując przesunięcie spłaty 4 mld zł z Funduszu Medycznego i pozyskanie kolejnych 3,6 mld zł w 2025 r
• Szpitale w całym kraju alarmują o braku płatności za nadwykonania i konieczności ograniczania planowych przyjęć
• Na Śląsku szpitale wstrzymują część świadczeń z powodu nieopłaconych nadwykonań i obcięcia finansowania na koniec roku
• - Fundusz stawia sprawę jasno: za świadczenia limitowane zapłaty nie będzie. Nie możemy też liczyć na terminową zapłatę za świadczenia nielimitowane, które w poprzednich latach były płacone o wiele szybciej - mówi w rozmowie z Rynkiem Zdrowia Marta Nowacka
• A jednocześnie podkreśla, że wojewódzki oddział NFZ, mimo trudnej sytuacji Funduszu, stara się w swoim zakresie walczyć o większe środki dla śląskich placówek

NFZ wyciąga rękę po pieniądze zgromadzone w Funduszu Medycznym

Szpitale w całej Polsce mierzą się z narastającym zadłużeniem, a część z nich wciąż oczekuje na wypłatę wielomilionowych środków za wykonane nadwykonania. Mimo ryzyka utraty płynności wiele placówek nadal stara się realizować świadczenia, choć coraz więcej z nich zaczyna ograniczać przyjęcia planowe.

Jak alarmuje prezes NRL Łukasz Jankowski, do samorządu lekarskiego docierają sygnały o odsyłaniu pacjentów – także tych wymagających pilnego leczenia onkologicznego. Podczas briefingu 5 listopada podkreślał, że budzi to szczególny niepokój w kontekście oficjalnych zapewnień Ministerstwa Zdrowia o „niezakłóconym funkcjonowaniu systemu”.

Dzień później, 6 listopada, posłowie debatowali o narastającym kryzysie finansowym w ochronie zdrowia, który coraz wyraźniej przekłada się na ograniczenia w dostępności świadczeń. Wiceminister Tomasz Maciejewski, odpowiadając na pytania, wskazał, że tegoroczne wydatki na opiekę zdrowotną wzrosły względem pierwotnego planu NFZ z 183 do 201 mld zł, a wysokość dotacji budżetowej zbliżyła się do 34 mld zł.

13 listopada potwierdziły się również wcześniejsze doniesienia Rynku Zdrowia – w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt zmian w ustawie o Funduszu Medycznym, sygnalizujący, że resort zdrowia szuka dodatkowych środków na domknięcie tegorocznego budżetu. Ministerstwo zaproponowało, by nie zwracać w tym roku 4 mld zł wykorzystanych z Funduszu, lecz rozliczyć je w kolejnych latach, wraz z nadwyżką. Projekt zawiera także założenia zmian dotyczących finansowania leczenia dzieci.

W opublikowanym tego samego dnia dokumencie wskazano m.in., że w 2025 r. NFZ mógłby otrzymać około 3,6 mld zł dodatkowych środków z Funduszu Medycznego – takie rozwiązanie przewiduje przekazany do Komitetu Stałego Rady Ministrów projekt Ministerstwa Zdrowia.

Nadwykonania bez zapłaty. Placówki w regionie tną przyjęcia

Jak wygląda sytuacja szpitali na Śląsku, jednym z większych regionów w Polsce? W rozmowie z Rynkiem Zdrowia Marta Nowacka, prezeska Zarządu Szpitala Miejskiego w Siemianowicach Śląskich Sp. z o.o. oraz szefowa Związku Szpitali Powiatowych Województwa Śląskiego, wskazuje, że śląskie placówki dotyka poważny kryzys - i pacjenci odczuwają to już teraz.

Już w 2024 roku szpital w Siemianowicach Śląskich, zarządzany przez Martę Nowacką, zrealizował świadczenia ponad wynikający z umowy ryczałt i endoprotezoplastykę. Chodzi o około 500 pacjentów.

- Wiązało się to z kosztami rzędu prawie 5 mln zł, z czego Narodowy Fundusz Zdrowia pokrył w bieżącym roku jedynie 27 proc. czyli 1,3 mln. Ubiegły rok szpital zakończył ze stratą na poziomie niecałych 12 mln zł.  Fundusz nie zapłacił ponad 3,2 mln za przyjętych pacjentów ponad limit w ryczałcie oraz pomniejszył o 30 proc. zapłatę za endoprotezy wykonanie ponad limit. W efekcie od 2025 roku jesteśmy zmuszeni limitować przyjęcia pacjentów, aby nie przekroczyć ponownie umowy z Funduszem. Na podobne działanie zdecydowało się wiele placówek z regionu - mówi Rynkowi Zdrowia Marta Nowacka.

W szpitalu w Siemianowicach Śląskich najwięcej nadwykonań realizuje oddział intensywnej opieki medycznej. Placówka jest więc zmuszona ograniczać przyjęcia planowe na pozostałych oddziałach, przede wszystkim na chirurgii i ortopedii.

- Wyczerpaliśmy już limit pacjentów, których możemy przyjąć w tym roku np. na zabieg endoprotezoplastyki. Kolejne zabiegi będą więc przesuwane na kolejny rok, lekarze najpewniej pójdą na przymusowe urlopy. Mamy więc sprzęt, kadrę i łóżka, ale ze względu na brak pieniędzy po prostu nie mam możliwości przyjęcia pacjentów ponad umowę. Fundusz nadal nie zapłacił też od kwietnia nadwykonań w świadczeniach nielimitowanych - zwraca uwagę prezes Nowacka.

Tymczasem szpital musiał wypłacić wynagrodzenia, nie udało się natomiast uregulować zobowiązań wobec dostawców, co spowodowało, że część z nich odmawia już dostarczania np. wyrobów medycznych do wykonania zabiegów onkologicznych. To też rzutuje na pacjentów, bo zabiegi muszą być w efekcie przekładane lub odwoływanie.

Za nadywkonania w świadczeniach limitowanych NFZ płacić nie chce

- Fundusz stawia sprawę jasno: za świadczenia limitowane zapłaty nie będzie. Nie możemy też liczyć na terminową zapłatę za świadczenia nielimitowane, które w poprzednich latach były płacone o wiele szybciej - mówi Marta Nowacka.

Jak dodaje, NFZ obcina też na listopad i grudzień finansowanie w tych zakresach świadczeń, gdzie szpital odnotował niedowykonania, choć zwyczajowo przesuwał rozliczenia między zakresami. - Winien jest nam przecież o wiele więcej pieniędzy, więc znowu zabrał nam część środków, ale nie zapłacił naszych należności - wskazuje.

- Chciałabym podkreślić, że jesteśmy w stałym kontakcie z wojewódzkim oddziałem NFZ, który mimo trudnej sytuacji Funduszu, stara się w swoim zakresie walczyć o większe środki dla śląskiego oddziału. Początkowo listopad i grudzień miały wyglądać o wiele gorzej dla naszych szpitali i wydaje mi się, że tylko dzięki działaniom dyrekcji śląskiego NFZ mamy ścięte finansowanie nie tak drastycznie, co nie oznacza że tego nie odczujemy i pogłębi to nasze problemy finansowe - wyjaśnia prezes Nowacka.

Dodaje przy tym, że pod koniec roku szpitale powiatowe nie mogą też liczyć na wsparcie władz miasta, których budżet też jest na wyczerpaniu.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.