- Weź udział w największym badaniu zdrowia w Polsce!
- Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu
Kreatyna – co to właściwie jest?
Kreatyna to naturalnie występująca w organizmie cząsteczka, która powstaje z aminokwasów, takich jak arginina, glicyna i metionina. Produkowana jest głównie w wątrobie i mózgu, ale znajdziemy ją również w produktach spożywczych, takich jak wołowina, ryby czy wieprzowina. Jest także dostępna w formie suplementów diety.
Kreatyna odgrywa kluczową rolę w dostarczaniu energii w postaci ATP, szczególnie w tkankach, które zużywają jej najwięcej – mięśniach, mózgu i sercu. Oprócz tego wykazuje działanie przeciwzapalne, redukuje stres oksydacyjny i wspiera regulację glukozy.
W związku z tym, na suplementację kreatyną decydują się przede wszystkim osoby aktywne fizycznie, którym zależy na rozwoju masy mięśniowej i zwiększeniu siły. Kreatyna poprawia również wydolność fizyczną, zwłaszcza w aktywnościach wymagających krótkotrwałego, ale bardzo intensywnego wysiłku. Ważnym atutem jest również wsparcie procesu regeneracji — kreatywna redukuje opóźniony ból mięśni (DOMS) i przyspiesza powrót do optymalnej sprawności fizycznej po wysiłku.
Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideoOś mięsień-mózg – jak kreatyna wpływa na zdrowie mózgu?
Nowe właściwości kreatyny zostały opisane w lipcu tego roku, na łamach czasopisma "Fronties in Nutrition". Działaniu tego suplementu dokładnie przyjrzał się brazylijsko-kanadyjski zespół badaczy kierowany przez Felipe Ribeiro. Naukowcy postanowili szczegółowo opisać związek pomiędzy suplementacją kreatyny a wpływem na zdrowie ośrodkowego układu nerwowego.
Najnowsze badania wskazują, że kreatyna może wpływać na tzw. oś mięsień-mózg – dwukierunkowy system komunikacji między mięśniami a mózgiem. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają miokiny, czyli białka sygnałowe wydzielane przez komórki mięśniowe podczas aktywności fizycznej. Miokiny, takie jak neurotroficzny czynnik pochodzenia mózgowego (BDNF), iryzyna czy interleukina-6 (IL-6), mogą przekraczać barierę krew-mózg, stymulując rozwój neuronów, poprawiając neuroplastyczność i chroniąc mózg przed stresem oksydacyjnym.
Jedna z najważniejszych miokin, BDNF, wspiera procesy neurogenezy, poprawia pamięć i wydajność poznawczą. Co ciekawe, jej poziom we krwi wzrasta podczas wysiłku fizycznego, co może tłumaczyć, dlaczego aktywność fizyczna jest tak korzystna dla zdrowia mózgu. Badania dowodzą, że wysiłek fizyczny i suplementacja kreatyną mogą pomagać w redukcji objawów depresji. Jedno z pilotażowych badań sugeruje, że 8-tygodniowa suplementacja kreatyny w dawce 5 g dziennie może być bezpiecznym i skutecznym dodatkiem do terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu depresji.
Suplementacja kreatyną – korzyści dla ciała i umysłu
Badania pokazują, że suplementacja kreatyną w połączeniu z treningiem oporowym może zwiększać masę mięśniową i siłę, a także przyspieszać regenerację. Jednak korzyści nie kończą się na muskulaturze. Kreatyna może również wspierać zdrowie mózgu, pomagając w regulacji emocji, wspierając funkcje poznawcze, a także poprawiając nastrój.
Wstępne badania sugerują, że kreatyna może działać jako środek neuroprotekcyjny, chroniąc centralny układ nerwowy przed uszkodzeniami związanymi ze stresem oksydacyjnym i stanami zapalnymi. Może to mieć szczególne znaczenie w kontekście chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona czy pląsawica Huntingtona.
Badacze są jednak ostrożni z wysuwaniem daleko idących wniosków i zastrzegają, że niezbędne są kolejne badania w kierunku wykazania szczegółowych zależności pomiędzy suplementacją kreatyny a wpływem na zdrowie mózgu.