Woś obserwuje: czy globalizacja wyszła na dobre komukolwiek?

Często słyszymy zdanie: może i otwarcie światowych rynków miało negatywne strony (wzrost nierówności czy ucieczka wytwórczości tam, gdzie taniej), ale... I tu następuje wyliczenie korzyści z globalizacji. Takich jak zmniejszenie biedy i ogólne wyrównanie dysproporcji dochodowych. A co, jeśli ostatnia część „równania” nie jest prawdziwa?

W kierunku takiego właśnie wniosku wiedzie czytelników praca Damiena Capellego (MFW) i Bruna Pellegrina (Uniwersytet Columbii). Ekonomiści dowodzą w niej, że globalizację, której złote czasy przypadły na lata 1994–2008 (za symboliczny początek tej fazy uchodzi utworzenie Światowej Organizacji Handlu), nazwać należy otwarcie „czasem niezrównoważonym”. Doszło tu bowiem do niezwykle wyrazistego rozjazdu między teorią ekonomiczną a gospodarczą praktyką.

Globalizacja szwankuje

Chodzi o to, że gdy od lat 70. likwidowane były kolejne bariery w międzynarodowym przepływie kapitału, towarów i usług, zwolennicy globalizacji powtarzali, że to jakby wlewanie dodatkowej wody (pieniędzy) do systemu naczyń połączonych. I finalnie we wszystkich elementach systemu poziom cieczy (bogactwa) będzie wyższy. Przy tak zdefiniowanej narracji rola Zachodu jako promotora otwierania globalnych rynków (likwidacji ceł i innych ograniczeń) nabierała znaczenia prometejskiego: oto bogaci pomagają biednym, korzyści będą wspólne. Ktoś chętny do krytyki? Problem polega na tym, że według Capellego oraz Pellegrina globalizacja z wyrównaniem miała tyle wspólnego, co ja z zegarkami marki Rolex. Czyli niewiele, bo mam enerdowską Ruhlę.