Widząc ten czołg, hitlerowcy brali nogi za pas. Budził grozę

Czołgi IS-2 działały na niemieckich żołnierzy podobnie jak Tygrysy na Aliantów. Często widząc je, hitlerowcy po prostu brali nogi za pas. Radzieccy czołgiści zorientowali się, że ich przeciwnicy rozpoznają ciężkie czołgi po charakterystycznym tłumiku ognia na końcu lufy. Dlatego załogi T-34 czasem montowały na swoich działach zwykłe wiadra. Z daleka Niemcom wydawało się przez to, że suną na nich IS-y i uciekali. W swoich wspomnieniach opowiada o tym weteran, Nikolaj Bajew.

Armia Czerwona podczas II wojny światowej stosowała często taktykę tzw. rozpoznania bojem. W przypadku czołgów IS-2 wyglądało to tak. Najpierw ruszały lżejsze T-34, Niemcy otwierali do nich ogień, zdradzając swoje pozycje, i wtedy ruszały ciężkie „Staliny”. Wiedząc, gdzie znajdują się działa przeciwpancerne i czołgi wroga, IS-y mogły szybko rozprawić się z nimi dzięki potężnej sile ognia. Czołg IS-2

IS-2 był uzbrojony w imponującą armatę D-25T,kaliber 122-mm. Strzelała ona pociskami o masie około 25 kilogramów. Dla porównania, niemieckie działa 8.8 cm KwK 36, montowane w Tygrysach, miotały pociski najwyżej 10-kilogramowe. O ile niemieckie działo świetnie sprawdzało się w walce z czołgami, IS-2 znacznie lepiej nadawał się do przełamywania obrony, niszczenia siły żywej, artylerii, bunkrów i tak dalej. Kosztem wysokiej siły ognia była bardzo niewielka ładowność. W IS-ie przewidziano miejsce na 28 pocisków, podczas gry Tygrys przewoził ich ponad 90. Pamiętajmy jednak, że mówimy o Rosjanach, a oni kombinują nie gorzej niż Polacy. Oddajmy głos czołgiście, Zacharowi Pietrowiczowi: "Tak w ogóle to potem, walcząc w IS-2, zawsze staraliśmy się brać dodatkową amunicję. Przecież w czołgu IS-2 było tylko 28 pocisków. Na podłogę kładliśmy dodatkowe piętnaście i ładunki miotające do nich (IS-2 strzelał amunicją rozdzielnego ładowania – red.). Jeszcze na pancerz kładliśmy po kilka skrzynek."

Czołg IS-2 ważył 46 ton. Dla porównania znacznie słabiej opancerzona i uzbrojona Pantera ważyła 44,8 tony. Tygrys z kolei, wciąż posiadający cieńszy pancerz i mniejsze działo od IS-a ważył 56 ton. Skąd takie różnice? Odpowiedzi trzeba szukać w konstrukcji tych maszyn. Tygrys i Pantera miały klasyczną niemiecką budowę z silnikiem w tylnym przedziale, a skrzynią biegów z przodu i przednim napędem. Czołgi radzieckie miały skrzynię biegów i silnik z tyłu i tylny napęd. O ile przedni napęd jest lepszy, bo łatwiej ciągnąć niż pchać, w przypadku czołgów radziecki układ miał wiele zalet. Eliminował on wał łączący skrzynię z silnikiem. To pozwalało obniżyć czołg, wzmocnić przedni pancerz i znacząco obniżyć wagę całej konstrukcji. Stworzenie 46 tonowego „Stalina” wymagało mniej cennych zasobów strategicznych niż 10 ton cięższego Tygrysa. Każda dodatkowa tona to oczywiście także większe spalanie paliwa i inne kłopoty logistyczne.

IS-2 był zdecydowanie najbardziej wytrzymałym czołgiem antyhitlerowskiej koalicji. Grubość pancerza sięgała do 120 mm (górna płyta z przodu). W sieci często można spotkać informacje o nie zawsze niewystarczającej jakości stali, z której produkowano kadłub IS-2, ale mimo to czołgi te zapewniały swoim załogom znacznie lepszą ochronę, niż inne radzieckie maszyny. Opowiadał o tym weteran, Michaił Rieznikow. "Nasz pułk przez długi czas był jedynym, wyposażonym w czołgi IS-2, dlatego zawsze byliśmy na linii frontu, tam, gdzie sytuacja robiła się krytyczna. (…) Spośród stanu osobowego załóg czołgowych z końca 1943 roku, do Zwycięstwa dożyło około 25 procent czołgistów. To bardzo wysoki procent, załogi T-34 ginęły znacznie częściej. IS-2 miał pogrubiony pancerz i 122-mm działo. Mogliśmy niszczyć Tygrysy i Pantery z 1200-1400 metrów, a Niemcy musieli strzelać z 500 metrów, albo zachodzić nas od boku.” Oczywiście jednak, gruby pancerz nie chronił przed błędami dowódców. Weterani wspominają, jak radzieckie czołgi wjechały na ulice Lubania. Ukryci na wyższych piętrach „własowcy” zadali im ciężkie straty, strzelając z Panzerfaustów w górną, bardzo słabo opancerzoną część czołgu. Na zdjęciu prototypowy IS-1

O Michaelu Wittmanie słyszała większość fascynatów historii broni pancernej, znacznie mniej znany jest Wieniamin Lukanin i jego wyczyn w okolicach Sandomierza. Armia Czerwona w 1944 sforsowała Wisłę i utworzyła przyczółek na drugim brzegu. Przez dwa dni broniły go dwa czołgi IS-2. Niemcy rzucili do ataku ponad 30 czołgów i dział samobieżnych. Załoga porucznika Lukanina zniszczyła w tym czasie osiem czołgów wroga (ogólnie siły radzieckie 17). Przyczółek został obroniony. To nie był jednak jedyny sukces czerwonego „pancerniaka”. Pod Stalingradem jego załoga zniszczyła pięć niemieckich czołgów, w okolicach Charkowa trzy, i już w Niemczech kolejne trzy. Lukanin przeżył wojnę, ale Dzień Zwycięstwa powitał w szpitalu po tym, jak odłamek poważnie zranił go w nogę. Czołgi IS-2

Inny weteran, Anatolij Szwebig wspominał o kamuflażu czołgów, w tym także IS-2: Kamuflaż czołgu to było moje zadanie. Na przykład wymalować czołgi na biało przed zimą. Bieliliśmy je kredą pod Moskwą i pod Rżewem. Potem już nie, tylko zielone czołgi potem były. Inżynier musiał nakrywać czołgi siatką maskującą, konstruować kopie czołgów. Robiliśmy makiety i Niemcy się na nie natykali. A żeby sami Niemcy coś takiego robili, nie spotkałem się z tym”