Waldemar Żurek odwołał 25 prezesów sądów. Minister nie ogląda się na KRS ani kolegia

Dobro wymiaru sprawiedliwości wymaga odważnych decyzji. Nie można pozostawiać na kluczowych stanowiskach osób, które uczestniczyły w upolitycznionej procedurze awansowej przed nieprawidłowo powołaną Krajową Radą Sądownictwa. Ich dalsze urzędowanie godziłoby w niezależność sądów i zaufanie obywateli do państwa prawa – powiedział minister Waldemar Żurek.

Waldemar Żurek odwołał 25 prezesów sądów. Minister nie ogląda się na KRS ani kolegia

Według resortu, podjęte decyzje opierają się na przepisach ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Artykuł 27 § 1 pkt 2 stanowi, że odwołanie może nastąpić w sytuacji, gdy dalsze pełnienie funkcji nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Kolegia sądów i spór o ich rolę

Negatywne opinie, jakie wydały kolegia sądów wobec decyzji ministra, zostały przez resort ocenione jako niemające waloru niezależnych stanowisk. Ministerstwo przypomina, że obecne kolegia zostały ukształtowane na podstawie zmian z 2020 roku, które ograniczyły samorządność sędziowską. W wielu przypadkach ich członków powoływał poprzedni szef resortu, Zbigniew Ziobro.

Krajowa Rada Sądownictwa, ukształtowana wbrew Konstytucji i standardom międzynarodowym, nie jest w stanie wydać bezstronnej opinii w sprawie odwołań prezesów i wiceprezesów sądów. W tej sytuacji moim obowiązkiem było działać zgodnie z prawem i w interesie obywateli, którzy oczekują niezależnych i uczciwych sądów – stwierdził Żurek.

Wątpliwości wobec KRS

Zgodnie z ustawą, negatywna opinia kolegium powinna kierować sprawę do KRS. Minister jednak odmówił zasięgania stanowiska obecnej Rady, wskazując, że została wybrana w sposób sprzeczny z Konstytucją RP i zasadami międzynarodowymi. Jak podkreślono w komunikacie, obecna forma KRS budzi wątpliwości co do jej niezależności, a jej istnienie jest wynikiem zmian wprowadzonych w 2017 roku.

Brak skutecznej kontroli konstytucyjnej

Resort wskazuje, że rola Trybunału Konstytucyjnego jako strażnika konstytucji została osłabiona, m.in. w związku z wyrokami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach Xero Flor i M.L. vs. Poland oraz decyzją Sądu Najwyższego z grudnia 2023 roku. W tej sytuacji, zdaniem ministerstwa, konieczne jest stosowanie tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjnej.

Kolejne odwołania

To nie pierwsza taka decyzja obecnego kierownictwa resortu. W ostatnich tygodniach Żurek podpisał już podobne decyzje wobec 20 prezesów i wiceprezesów sądów, nawet w przypadkach, gdy kolegia sądów pozytywnie zaopiniowały ich pracę.

Źródło: PAP, MS

Dalszy ciąg materiału pod wideo