Tak zestarzał się nasz mózg przez pandemię. Straciliśmy prawie pół roku

• Poznaj swój Indeks Zdrowia! Odpowiedz na te pytania
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

Zmiany w mózgu podczas pandemii – co odkryli naukowcy?

Zespół badaczy z University of Nottingham, kierowany przez neurologa Ali-Rezę Mohammadi-Nejada, przeprowadził analizę, która ujawniła zaskakujące wyniki. Naukowcy wykorzystali model sztucznej inteligencji, aby zbadać procesy starzenia się mózgu na podstawie danych ponad 15 tys. dorosłych z brytyjskiego Biobanku. Algorytm przeanalizował skany mózgu wykonane zarówno przed pandemią COVID-19, jak i w jej trakcie.

Okazało się, że podczas pandemii ludzki mózg starzał się średnio o pięć i pół miesiąca szybciej niż przed 2020 rokiem. Co więcej, przyspieszone starzenie się mózgu zaobserwowano także u osób, które nie były zakażone wirusem SARS-CoV-2. "Najbardziej zaskoczyło mnie to, że nawet osoby, które nie miały COVID-19, wykazały znaczny wzrost wskaźników starzenia się mózgu" – podkreśla Mohammadi-Nejad. "To pokazuje, jak bardzo doświadczenie samej pandemii, wszystko od izolacji po niepewność, mogło wpłynąć na zdrowie naszego mózgu" — dodaje badacz.

Stres i izolacja to główni winowajcy?

Zdaniem naukowców, to nie sam wirus, ale doświadczenie pandemii i takie czynniki jak: izolacja, niepewność, żal, stres, trudna sytuacja finansowa czy zaburzenia snu, mogły wpłynąć na zdrowie naszego mózgu. "Pandemia obciążyła życie ludzi, zwłaszcza tych, którzy już borykali się z rozmaitymi trudnościami" – mówi neurolog dr Dorothee Auer, współautorka badania.

Szczególnie narażone na zmiany w mózgu były osoby starsze oraz te, które znajdowały się w trudnej sytuacji społecznej lub ekonomicznej. Wcześniejsze badania wskazywały już, że izolacja społeczna i ubóstwo mogą przyspieszać starzenie się mózgu, co znajduje potwierdzenie w najnowszych wynikach.

Pandemia odcisnęła piętno także na młodszych osobach. Badanie wykazało, że mózgi nastolatków po 2020 r. zaczęły wykazywać niepokojące objawy przyspieszonego starzenia, podobne do tych, jakie występują u nastolatków doświadczających przemocy, zaniedbania oraz innych dysfunkcji rodzinnych.

Czy zmiany w mózgu spowodowane pandemią są odwracalne?

Choć wyniki badań mogą budzić niepokój, naukowcy podkreślają, że zmiany te mogą być odwracalne. Analiza objęła jedynie dwa punkty czasowe, przed pandemią i w jej trakcie, co oznacza, że w kolejnych latach mózg mógł odzyskać swoją równowagę. "Nie możemy jeszcze potwierdzić, czy zaobserwowane zmiany są odwracalne, ale wszystko wskazuje na to, że jest to możliwe, co napawa optymizmem" – mówi dr Auer.

Co ważne, przyspieszone starzenie się mózgu nie musi oznaczać pogorszenia funkcji poznawczych. W badaniu jedynie u osób, które przeszły zakażenie COVID-19 wykazano istotne pogorszenie funkcji kognitywnych. Dla pozostałych uczestników zmiany w strukturze mózgu mogły nie mieć bezpośredniego wpływu na codzienne funkcjonowanie.

Naukowcy podkreślają, że konieczne są dalsze, długoterminowe badania, które pozwolą lepiej zrozumieć wpływ pandemii na strukturę i funkcjonowanie mózgu. "To badanie przypomina nam, że zdrowie mózgu jest kształtowane nie tylko przez choroby, ale także przez nasze codzienne środowisko" – podsumowuje dr Auer.

Badania zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie naukowym *Nature Communications*. Wyniki te są ważnym krokiem w zrozumieniu, jak globalne wydarzenia, takie jak pandemia, mogą wpływać na nasz centralny układ nerwowy i zdrowie psychiczne.