Szerszeń azjatycki kontra żaba. Jak płaz radzi sobie z dużym owadem

Największy na świecie szerszeń – Vespa mandirinia (szerszeń azjatycki) – straszy nas ostatnimi laty z sensacyjnych prasowych nagłówków. Jego użądlenie jest bardzo bolesne. Ten owad o budzących respekt rozmiarach ma jednak naturalnych wrogów. Nie wiadomo jednak było, czy zwierzęta polujące na szerszenia azjatyckiego potrafią uniknąć użądlenia, czy też są odporne na jego jad. Postanowił to sprawdzić Shinji Sugiura z Podyplomowej Szkoły Nauk Rolniczych w Kobe.

Uczony wiedział, że w żołądkach żaby z gatunku Pelophylax nigromaculatus znajdowano szczątki szerszeni, co wskazywało, że zwierzę to potrafi zaatakować i pożreć niebezpiecznego owada. W warunkach laboratoryjnych skonfrontował on żabę z trzema gatunkami szerszeni występujących w Japonii: Vespa similima, V. analis i z największym z nich, V. mandarinia.

Podczas eksperymentów niemal wszystkie żaby zaatakowały szerszenie, a owady broniły się żądłami. Mimo tej obrony żaby były górą. W 93% przypadków pożarły V. similima, w ich żołądkach skończyło też 87% zaatakowanych V. analis oraz 79% szerszeni azjatyckich. Żaden z szerszeni ani nie zabił, ani nie wyrządził widocznej krzywdy żadnej z żab. To wskazuje, że żaby charakteryzują się wysoką odpornością zarówno na ból spowodowany użądleniem, jak i na jad szerszeni. Mogą więc służyć jako organizmy modelowe do badania fizjologicznych podstaw odporności na kręgowców na intensywny ból oraz potencjalnie śmiertelną truciznę wstrzykiwaną przez szerszenie.

Wspomnieć trzeba, że wbrew sensacyjnym prasowym nagłówkom, szerszeń azjatycki nie jest owadem apokalipsy. Owszem, jego użądlenie jest bolesne. Prawdą jest też, że może zabić alergika. Podobnie zresztą jak użądlenia innych owadów są niebezpieczne dla osób uczulonych na ich jad. Nieprawdą są natomiast doniesienia prasowe o 40–50 osobach rocznie zabijanych w Japonii przez szerszenie azjatyckie. Każdego roku z powodu użądleń wszystkich błonkoskrzydłych, bez wyróżniania gatunku, umiera w Japonii około 15 osób. W zdecydowanej większości śmierć następuje z powodu reakcji alergicznej w sytuacji, gdy ofiara użądlenia znajdowała się daleko od pomocy medycznej.

żaba szerszeń azjatycki