Staż pracy i zaliczanie do okresów pracy oraz emerytury dni za oddawanie krwi. Czy od 2026?

rozwiń >

Staż pracy: zaliczanie dni zwolnienia od pracy w związku z oddawaniem krwi do okresów pracy - czy od 2026?

Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej jako: projekt). Zakłada on zmiany w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631, 1674, z 2025 r. poz. 718, 769). Zmiana ma polegać na tym, że w art. 50e w ust. 2 dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

„3) zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania obowiązków służbowych na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2024 r. poz. 1782).”.

Zgodnie z art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania obowiązków służbowych na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi

Ustawa określa organizację i zadania publicznej służby krwi, w tym zasady oddawania oraz pobierania krwi i jej składników w celach określonych w ustawie; badania i preparatyki pobranej krwi i jej składników; organizację krwiolecznictwa oraz uprawnienia dla krwiodawcy.

Co dla dawcy krwi w 2026 r.?

Przepisy, a konkretnie art. 9. ww. ustawy jasno wskazuje katalog uprawnień na rzecz dawcy krwi. I tak, zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje, również w 2026 r.:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, oraz w dniu następnym, a także na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 298 zn. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 oraz z 2024 r. poz. 878 i 1222);
• zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy;
• zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi;
• posiłek regeneracyjny.

Zaliczanie do okresów pracy, okresy od których zależy emerytura

Sięgnijmy zatem do art. 50e ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631, 1674, z 2025 r. poz. 718, 769). O co w nim chodzi i co zostanie dodane? Przepis art. 50e. w ww. ustawie określa, że: Prawo do górniczej emerytury, bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, przysługuje pracownikom, którzy pracę górniczą wykonywali pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres wynoszący co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem ust. 2. Do okresów pracy górniczej, o której mowa w ust. 1, zalicza się także okresy:

1. niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy albo z tytułu choroby zawodowej, za które wypłacone zostało wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne,
2. czasowego oddelegowania pracowników, o których mowa w art. 50c ust. 1 pkt 6, do zawodowego pogotowia ratowniczego w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu, w KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Jednostka Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Lubinie lub w okręgowych stacjach ratownictwa górniczego

– bezpośrednio poprzedzone pracą górniczą wykonywaną pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przypadające w czasie trwania stosunku pracy.

Projekt proponuje dodać po ww. pkt 2) właśnie pkt 3) w brzmieniu: „3) zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania obowiązków służbowych na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2024 r. poz. 1782).”.

Co dla dawcy krwi w 2026 r.? Większy staż pracy i zaliczanie do emerytury okresów za oddawanie krwi [PROJEKT USTAWY I UZASADNIENIE]

Dlaczego projektodawca zdecydował się na taką propozycję zmiany przepisów? Jak wskazuje w uzasadnieniu: "Celem ustawy jest uregulowanie kwestii zaliczania do okresów pracy górniczej dni zwolnienia od pracy w związku z honorowym oddawaniem krwi, zgodnie z postulatem górniczych środowisk związkowych, tak aby do okresów pracy górniczej wykonywanej pod ziemią, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, uprawniających do nabycia emerytury górniczej bez względu na wiek, zaliczać dni zwolnienia od wykonywania obowiązków służbowych w celu honorowego oddania krwi. Projektowana ustawa ma na celu uregulowanie kwestii zaliczania dni zwolnienia od pracy w związku z honorowym oddawaniem krwi do okresów pracy górniczej. Obecnie dni te, mimo że są uznawane za okresy zatrudnienia, nie są wliczane do stażu pracy górniczej uprawniającego do wcześniejszej emerytury.

Nowelizacja ma na celu wyeliminowanie tej nierówności i dostosowanie przepisów do postulatów górniczych środowisk związkowych, które wskazują na brak sprawiedliwości w obecnym systemie. Obowiązujące przepisy przyznają honorowym krwiodawcom prawo do zwolnienia od pracy w dniu oddania krwi oraz w dniu następnym, a także na czas niezbędny do badań lekarskich. Pracownik zachowuje w tym czasie prawo do wynagrodzenia, jednak dni te nie są jednoznacznie zaliczane do pracy górniczej, co powoduje, że górnicy-krwiodawcy tracą możliwość zaliczenia ich do wymaganego okresu pracy pod ziemią. Oznacza to, że w praktyce osoby decydujące się na honorowe oddawanie krwi mogą być zmuszone do dłuższej pracy, aby osiągnąć wymagany staż uprawniający do emerytury. Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi krok w kierunku bardziej sprawiedliwego traktowania górników, którzy angażują się w honorowe krwiodawstwo. Umożliwienie im wliczenia dni zwolnienia na oddawanie krwi do stażu pracy górniczej nie wpłynie negatywnie na system emerytalny ani na pracodawców a jednocześnie przyczyni się do zwiększenia liczby dawców i poprawy społecznego odbioru zasad równości i sprawiedliwości.".

W ocenie skutków regulacji wskazano: "Projektowane przepisy wzmocnią społeczne uznanie dla honorowego krwiodawstwa, które jest istotnym elementem ochrony zdrowia publicznego. Trzeba wspomnieć, że honorowe oddawanie krwi lub jej składników przez zdrowych obywateli to doniosła forma aktywności społecznej. Formą docenienia właśnie takiej postawy są przywileje oraz uprawnienia dla dawców, którzy zdecydują się na takie działania. Górnicy, którzy oddają krew, będą czuli się docenieni i bardziej zmotywowani do angażowania się w tę działalność, co może zwiększyć liczbę dawców krwi w tej grupie zawodowej. Ponadto regulacja zlikwiduje poczucie niesprawiedliwości, wynikające z faktu, że obecnie dni zwolnienia od pracy z tego powodu nie są zaliczane do stażu pracy górniczej, mimo, że zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym dawca oddaje krew, oraz w dniu następnym należy traktować jako okres zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień (także uprawnień emerytalno-rentowych) uzależnionych tylko od lat pracy.

Dzięki wprowadzeniu proponowanej zmiany wynikającej z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprawi się postrzeganie zasad sprawiedliwości społecznej i równouprawnienia między różnymi grupami zawodowymi, brak takiej możliwości może być odczytywany jako przejaw nierównego traktowania, czyli dyskryminacji pośredniej tej grupy zawodowej w porównaniu do pracowników „nie-górników”, gdyż ci drudzy nie doznają żadnych negatywnych konsekwencji w zakresie uprawnień emerytalnych w związku z honorowym krwiodawstwem. Zgodnie z informacją od Krajowej Rady Związku Górników w Polsce obecnie każdorazowe zwolnienie z pracy przez osobę wykonującą pracę górniczą jest równoznaczne z tym, że okres uzyskanego zwolnienia jest przez krwiodawcę odpracowywany, gdyż nie zostanie wliczony do okresu uprawniającego do świadczeń emerytalnych, co jawi się jako sprzeczny z idea zachęcania krwiodawców do oddawania krwi.".

Podsumowanie i FAQ: ODDAWNIE KRWI A OKRESY PRACY I EMERYTURA