Rosyjscy agenci na niemieckiej ziemi. Kontrwywiad ujawnia skalę operacji Kremla

1 dzień temu 4

Reklama 3 tysiące złotych na miesiąc.

Jakim jesteś inwestorem? Sprawdź, czy działasz jak Warren Buffett

2025-06-15 12:00

publikacja
2025-06-15 12:00

Federacja Rosyjska dostosowuje swoje działania do zmieniających się warunków i potrzeb operacyjnych. Nie stroni od zdecydowanych działań - szpiegostwa i sabotażu za pośrednictwem zrekrutowanych samotnych sprawców – wynika z raportu Federalnego Urzędu Ochrony Konstytucji (BfV) za 2024 rok.

Rosyjscy agenci na niemieckiej ziemi. Kontrwywiad ujawnia skalę operacji Kremla

Opublikowany we wtorek 412-stronicowy raport niemieckiego kontrwywiadu stanowi pogłębioną analizę zagrożeń dla porządku konstytucyjnego i bezpieczeństwa Niemiec, wynikających zarówno z aktywności aktorów wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Na poziomie zagrożeń zewnętrznych rozumianych jako działania szpiegowskie, sabotażowe, dezinformacyjne i propagandowe, zarówno zagranicznych służb, jak i pojedynczych osób, niemiecki kontrwywiad wskazał na czterech głównych aktorów: Federację Rosyjską, Chiny, Iran i Turcję. Państwa te są określane jako „główne podmioty szpiegostwa, cyberataków wywiadowczych, bezprawnych nacisków i działań proliferacyjnych skierowanych przeciwko Niemcom”.

W przypadku Rosji zaznaczono, że działania jej służb wywiadowczych „od lat utrzymywały się na wysokim poziomie jeszcze przed rozpoczęciem wojny napastniczej przeciwko Ukrainie w 2022 r.”, a „szeroko zakrojone działania szpiegowskie rozciągają się w różnym stopniu intensywności na docelowe obszary polityki i administracji, biznesu, w tym infrastruktury krytycznej, nauki i technologii oraz wojska”.

Jak podkreślili autorzy raportu, „Rosja dostosowuje swoje działania do zmieniających się warunków i potrzeb operacyjnych i nie stroni od zdecydowanych działań, takich jak szpiegostwo i sabotaż za pomocą rekrutowanych, nieprzeszkolonych, samotnych sprawców”.

„W następstwie zachodnich sankcji nałożonych w związku z rosyjską wojną napastniczą w centrum uwagi (rosyjskiego wywiadu – PAP) znalazła się wspólna polityka zagraniczna UE i polityka sojusznicza NATO, a także niemiecka polityka zagraniczna i gospodarcza. Szczególnie interesujące są cele polityki bezpieczeństwa Niemiec oraz UE i NATO w odniesieniu do dalszego przebiegu wojny, ewentualnego zakończenia wojny oraz stosunku do Ukrainy i Rosji w tym zakresie” – podkreślono w dokumencie.

Jak wynika z analizy, rosyjskie służby wywiadowcze przed wyborami do Bundestagu starały się przede wszystkim uzyskać informacje dotyczące „struktur partyjno-politycznych (…) i stanowisk poszczególnych partii, aby móc wpływać na proces podejmowania decyzji politycznych przed wyborami i oceniać konsekwencje wyniku wyborów”.

W dokumencie przytoczono też przykłady konkretnych aktywności rosyjskiego wywiadu na terenie Niemiec. Miedzy innymi sprawę z maja 2024 r., gdy Wyższy Sąd Krajowy w Duesseldorfie skazał zawodowego żołnierza i byłego pracownika Federalnego Urzędu ds. Wyposażenia, Technologii Informacyjnych i Wsparcia Technicznego Bundeswehry na trzy i pół roku więzienia za działalność agenturalną w związku z naruszeniem tajemnicy służbowej. Rzecz dotyczyła przekazania konsulatowi generalnemu Rosji w Bonn kilku dokumentów oznaczonych klauzulą „Tylko do użytku służbowego” w celu przekazania ich rosyjskim służbom wywiadowczym.

W raporcie zwrócono również uwagę na to, że od początku wojny na Ukrainie w Europie zaczęło się pojawiać coraz więcej agentów wywiadu niskiego szczebla.

„Są to osoby werbowane (…) przez rosyjskie służby wywiadowcze w celu krótkoterminowego wypełniania zadań, zwykle za pośrednictwem mediów społecznościowych i komunikatorów, bez ich przynależności do samych służb wywiadowczych” – wyjaśnili autorzy analizy.

Niemiecki kontrwywiad podkreślił też wyraźny wzrost liczby aktów sabotażu w Europie, w tym podpaleń, aktów wandalizmu i działań propagandowych, które „są lub mogą być przypisywane rosyjskim służbom wywiadowczym”.

Działania te są, w opinii kontrwywiadu, realizowane w szczególności przez agentów niskiego szczebla, zaś ich skala zagrożenia w Europie i Niemczech „zależy od decyzji politycznych i operacyjnych Moskwy”.

Ponadto „rosyjskie kierownictwo dąży do celowego osłabienia Europy poprzez politykę mającą na celu oddzielenie bezpieczeństwa amerykańskiego od europejskiego oraz zakłócenie wsparcia wojskowego i innej pomocy dla Ukrainy”.

Autorzy analizy podkreślili też wagę rosyjskich metod wpływania na opinię publiczną w Niemczech, powołując się na aktywność prorosyjskich influencerów i kampanii dezinformacyjnych takich jak „Doppelgaenger” (Sobowtór) polegających na rozpowszechnianiu kłamliwej narracji za pomocą sklonowanych stron uznanych mediów.

Zdaniem kontrwywiadu niemieckiego Rosja wszelkimi środkami stara się podważyć zaufanie społeczeństwa niemieckiego do instytucji państwa, zdyskredytować „wspólnotę zachodnich wartości” i „wykreować podziały”. Celem nadrzędnym zaś jest osłabienie Unii Europejskiej i NATO.

Jak wynika z raportu, w ubiegłym roku odnotowano także w Niemczech wyraźny wzrost tendencji ekstremistycznych o zabarwieniu lewicowym i prawicowym. Wzrósł też potencjał po stronie islamizmu i islamskiego terroryzmu.

W 2024 r. liczba przestępstw sklasyfikowanych jako skrajnie prawicowe wzrosła o 47,4 proc. (z 25.660 w roku 2023 do 37.835 w ubiegłym). Tych motywowanych ekstremizmem lewicowym było z kolei o 37,9 proc. więcej (z 4240 w roku 2023 do 5857 w ubiegłym).

Liczbę potencjalnych islamistów działających w Niemczech oszacowano na 28.280 osób. To niemal tysiąc więcej niż w roku 2023. W przypadku tej grupy można zaobserwować duże rozproszenie. Z jednej strony są to osoby utożsamiane z Państwem Islamskim, odnogami Al-Kaidy, Hamasem i Hezbollahem, a z drugiej – z mniejszymi organizacjami propalestyńskimi, z organizacjami tureckimi skupiającymi zarówno siły skrajnie lewicowe, jak i prawicowe. Ich wspólnym mianownikiem jest zazwyczaj wrogie nastawienie do Izraela, które przybrało na sile po ataku Hamasu na Izrael 7 października 2023 r. i rozpoczęciu wojny w Strefie Gazy.

Raporty Federalnego Urzędu Ochrony Konstytucji są publikowane co roku, podobnie jak raporty landowych oddziałów kontrwywiadu. Tradycja ich opracowywania i publikowania sięga początku lat 60. XX w. Początkowo (w RFN) ograniczały się do prezentowania zagrożeń wynikających z prawicowego i lewicowego radykalizmu. W 1969 r. po raz pierwszy autorzy raportu uwzględnili w nim dodatkowo kwestie związane ze szpiegostwem i próbami werbunku podejmowanymi przez służby komunistyczne, m.in. względem zachodnioniemieckich studentów i dyplomatów. (PAP)

odh/ gru/ lm/