Przeliczenie emerytury rocznik 1949 do 1953. Komu przysługuje? Jak złożyć wniosek o przeliczenie emerytury?

Dlaczego emerytury roczników 1949–1953 wymagają przeliczenia?

System emerytalny w Polsce przeszedł wiele reform. Kluczowa zmiana nastąpiła w 1999 roku, kiedy wprowadzono nowy system oparty na składkach zgromadzonych na indywidualnych kontach w ZUS. Osoby urodzone w latach 1949–1953 znalazły się w szczególnej sytuacji – część z nich przechodziła na emeryturę na starych zasadach, a część już według nowych.

Niektóre osoby z tego rocznika skorzystały z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę, a po osiągnięciu wieku emerytalnego nie miały automatycznie przeliczonego świadczenia według nowych, korzystniejszych reguł. Właśnie dlatego tak istotna jest możliwość ponownego przeliczenia.

Z jakich przepisów wynika prawo do przeliczenia?

Podstawę do przeliczenia emerytur dla roczników 1949–1953 stanowią:

• Art. 110 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – dotyczy osób, które pobierały wcześniejszą emeryturę i chcą skorzystać z nowego sposobu obliczeń po osiągnięciu wieku powszechnego.
• Art. 110a – umożliwia przeliczenie dla tych, którzy po wcześniejszej emeryturze nabyli prawo do emerytury powszechnej, ale ZUS nie przeliczył jej z pominięciem wcześniejszego świadczenia.

Jakie dokumenty są potrzebne do przeliczenia emerytury rocznik 1949 do 1953?

ZUS wymaga przedłożenia dokumentów potwierdzających:

• okresy zatrudnienia i składkowe (np. zaświadczenia z zakładów pracy),
• wysokość odprowadzanych składek,
• decyzje dotyczące wcześniejszych emerytur,
• potwierdzenia pracy za granicą (jeśli dotyczy),
• potwierdzenia nieprzeliczenia emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Jak złożyć wniosek o przeliczenie emerytury 2025?

Wniosek o przeliczenie składa się osobiście, listownie lub przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

O ile może wzrosnąć emerytura po przeliczeniu dla urodzonych w latach 1949–1953?

Skala podwyżki po przeliczeniu emerytury dla osób urodzonych w latach 1949–1953 jest bardzo indywidualna. W zależności od długości okresów składkowych, wysokości kapitału początkowego oraz liczby lat przepracowanych po wcześniejszej emeryturze, świadczenie może wzrosnąć nawet o:

• 100–300 zł brutto miesięcznie w przypadku krótkich przerw w zatrudnieniu lub niskiego kapitału początkowego,
• 300–600 zł brutto miesięcznie dla osób z długim stażem pracy po wcześniejszej emeryturze i wysokimi zarobkami,
• w niektórych przypadkach możliwe jest również uzyskanie wyrównania nawet za 5 lat wstecz, jeśli przeliczenie nie zostało wcześniej wykonane.

Warto pamiętać, że każda sytuacja rozpatrywana jest indywidualnie przez ZUS i dopiero decyzja urzędu potwierdza nową wysokość świadczenia.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego i jego wpływ

Przypomnijmy, że 2019 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis pomniejszający kapitał emerytalny kobietom z rocznika 1953, które przeszły na wcześniejszą emeryturę, naruszał konstytucyjną zasadę zaufania do państwa. W efekcie w 2020 roku wprowadzono nowelizację umożliwiającą ponowne obliczenie emerytury powszechnej tym osobom. Zmiana objęła kobiety i mężczyzn urodzonych w 1953 roku.

Nowy wyrok TK z czerwca 2024 roku

W czerwcu 2024 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że ogólny mechanizm pomniejszania emerytury z powodu pobierania wcześniejszego świadczenia jest niekonstytucyjny. Może to otworzyć drogę do kolejnych zmian w ustawie i objąć także inne roczniki.

Na początku czerwca 2025, na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla niektórych osób, które przed 6 czerwca 2012 złożyły wniosek o emeryturę na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku. Ponadto proponowane rozwiązanie dotyczyć ma również osób, które pobierają nadal emerytury wcześniejsze i nie wystąpiły z wnioskiem o emeryturę powszechną. Według projektu ustawa wejdzie w życie 1 czerwca 2026.

Dalszy ciąg materiału pod wideo