Powstanie – polska rzecz

2 tygodni temu 14

Obraz Wojciecha Kossaka „Emilia Plater w potyczce pod Szawlami” (1904).

Romantyczne i tragiczne, dające narodowi szansę na przetrwanie i ściągające na niego okrutne represje. Powstania stanowiły stały element polskiego doświadczenia od końca XVIII w. „Starajmy się tylko poznać to, co się u nas działo w przeciągu przeszło pół wieku, a gdy nadejdzie pora nowych walk, nie znajdziemy się w potrzebie zakopywania broni naszej” – pisał Maurycy Mochnacki.

Maurycy Mochnacki zmarł 20 grudnia 1834 r. Długo myślano, że przyczyną była gruźlica, częsta przypadłość emigrantów i konspiratorów. Jeszcze podczas II wojny światowej cierpiało na nią wiele osób związanych z podziemiem. Nie powinno to dziwić. Mycobacterium tuberculosis, czyli prątki gruźlicy, ze szczególną łatwością rozwijają się w organizmie cierpiącym z braku snu i niedożywionym. Ludzie, którzy podczas zaborów czy okupacji poświęcali się pracy w nielegalnych organizacjach, nie zawsze mieli czas i środki, aby zadbać o swoje zdrowie. Wiedząc, że choroba powoli ich zabija, nierzadko tym mocniej angażowali się w walkę o wolność. Bo co mieli do stracenia?