Polska musi się dostosować do 21 grudnia. Nowy obowiązek dla właścicieli nieruchomości

3 dni temu 12

Właściciele nieruchomości muszą zgłosić posiadanie azbestu w urzędzie gminy w ciągu sześciu miesięcy od wejścia ustawy
Brak zgłoszenia grozi karą od 500 zł do 5 tys. zł rocznie
Wszystkie wyroby zawierające azbest muszą być usunięte z użytkowania najpóźniej do końca 2032 r.
Przedsiębiorcy mogą być ukarani kwotami do 200 tys. zł rocznie za brak oceny ryzyka, nieprzeszkolonych pracowników lub nielegalne usuwanie azbestu
Rolnicy mają czas na wymianę dachów do 31 marca 2026 r., z możliwością finansowania przez KPO

Unia Europejska: nowy obowiązek dla właścicieli nieruchomości

Polska musi dostosować swoje prawo do unijnej dyrektywy, co oznacza obowiązek stopniowego wycofania wszystkich wyrobów zawierających azbest. Dotyczy to zarówno płyt eternitowych na dachach, jak i rur, izolacji czy elewacji budynków. Wszystkie te materiały muszą zostać usunięte najpóźniej do końca 2032 r.

Każdy właściciel nieruchomości zobowiązany jest do zgłoszenia w urzędzie gminy informacji o posiadaniu azbestu w ciągu sześciu miesięcy od wejścia ustawy w życie. W przypadku późniejszych zmian, np. sprzedaży nieruchomości lub usunięcia materiału, deklarację należy zaktualizować. Brak zgłoszenia będzie kosztowny – przewidziano kary od 500 do 1000 zł, a maksymalnie nawet 5 tys. zł w ciągu roku. Sankcje na właścicieli będzie mógł nakładać urząd, bez udziału policji czy sądu, co znacząco przyspieszy egzekwowanie przepisów.

Kary dla firm oraz instytucji

Jak podaje farmer.pl, nowe przepisy obejmują również przedsiębiorców i instytucje publiczne. W ich przypadku kary mogą sięgać nawet 200 tys. zł rocznie.

Sankcje na przedsiębiorców mogą być nakładane np. za:

brak oceny ryzyka zawodowego osób narażonych na kontakt z azbestem,
dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnego szkolenia,
prowadzenie szkoleń niezgodnie z wymogami,
usuwanie azbestu bez wymaganego zezwolenia.

Do grup szczególnie narażonych na kontakt z azbestem zaliczają się m.in. strażacy, górnicy, pracownicy elektrociepłowni, wodociągów, transportu i przemysłu budowlanego – łącznie ponad 4,2 mln osób w Polsce.

Prawidłowa ocena ryzyka i regularne szkolenia mogą w praktyce uratować życie. Kontakt z włóknami azbestu jest niebezpieczny dopiero w momencie uszkodzenia materiału – np. przy cięciu, wierceniu czy kruszeniu. Długotrwałe wdychanie włókien może prowadzić do zmian nowotworowych w płucach, a te pojawiają się nawet 10–40 lat po ekspozycji.

Rolnicy mają więcej czasu

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że termin wymiany dachów z azbestem w gospodarstwach rolnych został wydłużony do 31 marca 2026 r. Farmer.pl przypomina, że takie prace mogą być finansowane w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Dotychczas dzięki rządowym programom usunięto pokrycia dachowe o łącznej powierzchni ponad 16,2 mln m², jednak żeby zdążyć do 2032 r., prace trzeba przyspieszyć.

Usunięcie azbestu z terenów wiejskich jest istotne nie tylko ze względu na bezpieczeństwo ludzi, ale też z perspektywy ochrony środowiska. Wyroby azbestowe w złym stanie mogą uwalniać szkodliwe substancje do gleby i wód gruntowych, stwarzając długofalowe zagrożenie.

Program usuwania azbestu ma więc olbrzymie znaczenie w kontekście dbania o zdrowie społeczeństwa.