Orzeczenia o niepełnosprawności po nowemu. W 2026 roku wchodzą nowe zasady

• Nowy system orzekania o niepełnosprawności będzie oparty na katalogu 208 chorób, jednolitych zasadach i punktacji WZON
• Symbole w orzeczeniach będą decydować o ulgach i świadczeniach, a orzeczenie może zawierać do trzech symboli
• Punktacja WZON wpłynie na wysokość świadczeń wspierających, które mogą wynosić nawet 4300 zł miesięcznie

Co zmieni się w orzekaniu niepełnosprawności w 2026 roku?

Od 2026 roku będzie obowiązywał nowy system orzekania o niepełnosprawności. Zmieni się sposób oceny stanu zdrowia i znaczenie symboli. Nowy model ma opierać się na trzech filarach:

• katalogu 208 chorób, czyli liście schorzeń, które uprawniają do symboli i uprawnień;
• jednolitych zasadach obowiązujących w całym kraju - poszczególne komisje będą musiały interpretować przepisy w taki sam sposób,
• punktacji WZON, która będzie decydować o przyznaniu świadczenia wspierającego.

Istotne będą symbole, ponieważ to one zdecydują, jakie ulgi i świadczenia przysługują osobie z niepełnosprawnością. W praktycznym wymiarze oznacza to, że jedna linijka w orzeczeniu może drastycznie zmienić zakres pomocy.

Nowe symbole orzeczeń o niepełnosprawności w 2026 roku

Orzeczenie będzie mogło zawierać więcej niż jeden symbol, lecz nie więcej niż trzy. Od 2026 roku obowiązujące symbole przedstawiają się następująco:

• 01-U - upośledzenie umysłowe;
• 02-P - choroby psychiczne (schizofrenia, depresja lekooporna czy zaburzenia afektywne dwubiegunowe)
• 03-L - zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
• 04-O - choroby narządu wzroku;
• 05-R - upośledzenie narządu ruchu;
• 10-N - choroby neurologiczne;
• 12-C - całościowe zaburzenia rozwojowe.

Inne choroby jak schorzenia układu krążenia, układu oddechowego, czy moczowo-płciowego nadal będą podstawą do świadczeń pomocowych, lecz te powyżej wskazane mają decydować o pełnym zakresie uprawnień.

Symbole będą także wpływać na:

• ulgę rehabilitacyjną,
• dopłaty z PFRON na zakup sprzętu czy przystosowanie mieszkania,
• likwidację barier architektonicznych,
• prawo do karty parkingowej.

Jak ustalana jest punktacja WZON dla osoby niepełnosprawnej?

Świadczenie wspierające jest jednym z najważniejszych form wsparcia dla osób z niepełnosprawnością. Jest uzależnione od waloryzacji rent i emerytur oraz punktacji Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności. WZON ustala poziom potrzeby wsparcia danej osoby na podstawie wywiadu i oceny funkcjonalnej.

• 95-100 punktów - 220 proc. renty socjalnej;
• 90-94 punktów - 180 proc. renty socjalnej,
• 85-89 punktów - 120 proc. renty socjalnej,
• 80-84 punktów - 80 proc. renty socjalnej,
• 75-79 punktów - 60 proc. renty socjalnej,
• 70-74 punktów - 40 proc. renty socjalnej.

Im wyższa punktacja, tym wyższa kwota świadczenia. Niektórzy mogą liczyć nawet na 4300 zł miesięcznie. 

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.