Od Luthera Kinga po Wałęsę. Kto dołączy do laureatów Pokojowej Nagrody Nobla w tym roku?

3 tygodni temu 13
  • Irańska fizyczka i działaczka na rzecz praw człowieka Narges Mohammadi, białoruski więzień polityczny Aleś Bialacki, iracka ambasadorka dobrej woli ONZ do spraw ofiar handlu ludźmi Nadia Murad czy liberyjska ekonomistka Ellen Eugenia Johnson-Sirleaf - to między innymi te osoby były w ostatniej dekadzie laureatami Pokojowej Nagrody Nobla. Została ona przyzna również wielu organizacjom i ruchom społecznym, na przykład ukraińskiemu Centrum Wolności Obywatelskich. W tym roku zgłoszono 338 kandydatów, z czego 244 to osoby fizyczne, a 94 - organizacje.

    • Pokojowa Nagroda Nobla przyznawana jest od 1901 roku. Wśród znanych laureatów znaleźli się Barack Obama, Matka Teresa z Kalkuty, Martin Luther King czy Lech Wałęsa. Lider Solidarności otrzymał pokojowego Nobla w 1983 roku.
    • W 2025 roku typowana jest m.in. Julia Nawalna, ale pojawiają się też spekulacje dotyczące Donalda Trumpa, który wielokrotnie wyrażał chęć zdobycia nagrody. Czy ma na to szanse? W piątek o poranku Komitet Noblowski umieścił na X wpis, który może być pewną wskazówką.
    • Decyzja o laureacie Pokojowej Nagrody Nobla 2025 zostanie ogłoszona o godz. 11:00.
    • Gdzie oglądać uroczystość ogłoszenia laureata pokojowego Nobla? Link do transmisji na żywo można znaleźć poniżej.

    Pokojowa Nagroda Nobla jest przyznawana od 1901 roku. Pierwsi laureaci to Szwajcar Jean Henri Dunant, założyciel Czerwonego Krzyża i inicjator Konwencji Genewskiej, oraz Francuz Frédéric Passy, założyciel Unii Międzyparlamentarnej i organizator pierwszego Światowego Kongresu Pokojowego. Oto natomiast lista laureatów - osób fizycznych i organizacji - pokojowego Nobla z ostatnich pięciu lat:

    • 2024 - japoński ruch Nihon Hidankyō - "za wysiłki na rzecz świata wolnego od broni jądrowej i za ukazywanie za pomocą relacji świadków, że broń jądrowa nigdy więcej nie może zostać użyta";
    • 2023 - Narges Mohammadi z Iranu - "za walkę z uciskiem kobiet w Iranie oraz walkę na rzecz promowania praw człowieka i wolności dla wszystkich"
    • 2022 - rosyjskie Stowarzyszenie Memoriał, a także białoruski więzień polityczny Aleś Bialacki - "za dokumentowanie zbrodni wojennych, łamania praw człowieka i nadużyć władzy";
    • 2021 - rosyjski dziennikarz Dmitrij Muratow i filipińska dziennikarka Maria Ressa - "za wysiłki na rzecz ochrony wolności słowa, która jest warunkiem wstępnym demokracji i trwałego pokoju";
    • 2020 - Światowy Program Żywnościowy, największa organizacja humanitarna powołana do zwalczania globalnego głodu. Jej siedziba mieści się w Rzymie, a oddziały w ponad 80 krajach.

    Warto pamiętać, że wcześniej Pokojową Nagrodę Nobla otrzymali też m.in. Barack Obama, Matka Teresa z Kalkuty, Martin Luther King, Elie Wiesel, Nelson Mandela, Jimmy Carter, a w 1983 roku Lech Wałęsa.

    Laureata Pokojowej Nagrody Nobla wybiera pięcioosobowy Norweski Komitet Noblowski. W tym roku do nagrody zgłoszono 338 kandydatów: 244 osób i 94 organizacji. Nie wiadomo, kto jest nominowany, bowiem Norweski Komitet Noblowski podaje jedynie liczbę nominowanych. Nazwiska i nazwy organizacji są ujawnianie dopiero po upływie 50 lat. Przed upływem tego czasu Komitet nie potwierdza, że jakaś osoba bądź organizacja została bądź nie została zgłoszona, więc wszystkie medialne doniesienia na temat nominatów są wyłącznie spekulacjami. 

    Kto dostanie pokojowego Noba 2025? Jedną z typowanych osób jest m.in. Julia Nawalna, działaczka polityczna i społeczna, wdowa po zmarłym w 2024 roku rosyjskim polityku opozycyjnym Aleksieju Nawalnym, od 1 lipca 2024 roku przewodnicząca działającej na rzecz praw człowieka organizacji Human Rights Foundation. Trwają też spekulacje o Donaldzie Trumpie, który wielokrotnie podkreślał, że jest to jego cel.

    Laureata Pokojowej Nagrody Nobla 2025 poznamy w piątek, 10 października o godz. 11:00. Jak poinformował szef Norweskiego Komitetu Noblowskiego Joergen Watne Frydenes, decyzja została już podjęta i zna ją na razie tylko sześć osób. Czy będzie do Donald Trump? Komitet Noblowski o poranku zamieścił wpis na platformie X.

    "Niesprawiedliwość, gdziekolwiek jest, to zagrożenie dla sprawiedliwości wszędzie. Pokojowa Nagroda im. Martina Luthera Kinga przyznana w 1964 r. zwróciła uwagę świata na walkę o prawa obywatelskie w Stanach Zjednoczonych i wzmocniła jego wpływy jako międzynarodowego orędownika pokojowych protestów, praw człowieka i równości rasowej" - napisano, co może być wskazówką dotyczącą wyboru tegorocznego laureata.

Dalsza część artykułu pod materiałem video:

Przeczytaj źródło