Nowy zakaz na stacjach paliw? Ekspert grzmi. "To wstyd, że w ogóle tam sprzedają"

Ministerstwo Zdrowia przygotowało projekt nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nowe przepisy mają przeciwdziałać, na coraz większe problemy z dostępnością alkoholu w Polsce.

Najważniejsze założenia projektu to:

• ograniczenia dotyczące wyglądu opakowań alkoholu (np. zakaz sprzedaży w tubkach czy saszetkach przypominających musy dla dzieci);
• obowiązek sprzedawców do każdorazowego sprawdzania dokumentu tożsamości przy wątpliwościach co do wieku kupującego;
• rozszerzenie zakazu promocji alkoholu na nowe formy, takie jak rabaty, pakiety czy programy lojalnościowe;
• zaostrzenie kar za nielegalną reklamę alkoholu — grzywna ma wynosić od 20 tys. do nawet 750 tys. zł, a dodatkowo grozić może ograniczeniem wolności;
• przeznaczenie dodatkowych środków z opłat alkoholowych na walkę z innymi uzależnieniami, nie tylko alkoholizmem.

Choć w debacie publicznej najwięcej emocji budzi pomysł zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach paliw, w projekcie Ministerstwa Zdrowia taki zapis się nie znalazł. Jednak w piśmie skierowanym do marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej resort podkreśla, że "w kreowaniu polityki wobec alkoholu, kieruje się rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia".

W dokumencie wskazano, że WHO zaleca państwom m.in. zmniejszenie liczby punktów sprzedaży, skracanie godzin sprzedaży alkoholu czy podnoszenie wieku uprawniającego do zakupu. W tym kontekście nocny zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach paliw miałby się wpisać w światowe rekomendacje jako krok w stronę redukcji powszechności i łatwego dostępu do alkoholu.

Ministerstwo Zdrowia: zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach paliw w konsultacjach

Ministerstwo Zdrowia w stanowisku przesłanym redakcji "Faktu" potwierdziło, że temat sprzedaży alkoholu na stacjach paliw jest obecnie przedmiotem konsultacji:

"Obecnie trwają prace związane z zakończeniem analizy uwag do projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, które wpłynęły do Ministerstwa Zdrowia w ramach etapu konsultacji publicznych. Wśród zgłoszonych uwag znalazła się także propozycja wprowadzenia zakazu sprzedaży napojów alkoholowych na stacjach paliw" — taką informację przesłało nam Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia. Nie precyzuje, czy chodzi o całkowity zakaz sprzedaży alkoholu, czy też o wprowadzenie ograniczenia w sprzedaży w godzinach nocnych. "Z projektem ustawy w brzmieniu uwzględniającym konsultacje publiczne, uzgodnienia międzyresortowe i opiniowania będzie można zapoznać się na kolejnym etapie prac legislacyjnych" — dodaje resort.

Producenci alkoholu wychowują nowe pokolenie pijących Polaków. Ekspert nie ma złudzeń

Dr Woronowicz: alkohol na stacjach to głupota

Sprzedaż alkoholu na stacjach paliw od dawna budzi sprzeciw specjalistów od leczenia uzależnień.

— Po pierwsze alkohol nie powinien być nigdy na stacjach benzynowych, ale skoro tak się stało, to już od wielu, wielu lat, od 15 co najmniej, są podejmowane próby usunięcia go stamtąd — mówi "Faktowi" dr Bohdan Woronowicz, psychiatra i certyfikowany specjalista terapii uzależnień. Jak dotąd, bezskuteczne.

Dr Woronowicz podkreśla, że stacje benzynowe w nocy stały się punktami sprzedaży przede wszystkim dla osób mających problem z alkoholem:

— W tej chwili żaden człowiek, który nie ma problemu z alkoholem, nie przyjeżdża na stację benzynową w nocy. Natomiast zupełnie inaczej reagują ludzie, którzy mają problem. I te stacje paliw to są punkty sprzedaży alkoholu dla tych, którzy przesadzają albo są na dobrej drodze do tego, żeby się uzależnić — wskazuje ekspert.

Psychiatra o zakazie sprzedaży alkoholu. "Ludzie i tak będą pili"

"Mniejsze spożycie, mniej problemów"

Ekspert wskazuje, że ograniczenie dostępności alkoholu to sprawdzony sposób na poprawę bezpieczeństwa publicznego:

— Wszystkie badania na całym świecie podkreślają jedno: że im większa jest dostępność alkoholu, tym jest większa sprzedaż, tym większe jest spożycie. Im większe jest spożycie, tym więcej jest problemów alkoholowych — mówi dr Woronowicz. Przywołuje też przykłady miast, które zdecydowały się na ograniczenie nocnej sprzedaży alkoholu: — To mówią wszyscy, którzy ograniczenia wprowadzili, na przykład krakowianie. Jest teraz dużo, dużo spokojniej — podkreśla.

Rząd pomoże w produkcji alkoholu. Specjaliści biją na alarm

"To można zmienić z dnia na dzień"

Czy likwidacja alkoholu na stacjach paliw w ogóle jest realna? Zdaniem eksperta — jak najbardziej:

— Uważam, że głupotą i świństwem to jest sprzedawanie alkoholu na stacjach paliw, to wstyd. Ale to można prawie z dnia na dzień zmienić te przepisy i koniec. Co to za problem? — pyta dr Bohdan Woronowicz.

/4

Michał Stawowiak/Newspix.pl; 123RF; Ministerstwo Zdrowia / Materiały prasowe

- Jeśli chodzi o alkohol na stacjach benzynowych, to można to zmienić z dnia na dzień. W 2011 r. Senat się tym zajmował, ale przegraliśmy z proalkoholowym lobby- mówi "Faktowi" dr Bohdan Woronowicz.

/4

Ministerstwo Zdrowia / Materiały prasowe

"Rządy powinny regulować gęstość punktów sprzedaży alkoholu i ograniczać ją tam, gdzie powoduje to nie uzasadnioną szkodę. Wprowadzenie zakazu sprzedaży napojów alkoholowych na stacjach paliw wpisuje się w ograniczanie fizycznej dostępności alkoholu i stanowi krok w stronę redukcji powszechności alkoholu i łatwego do niego dostępu" - to fragment pisma Ministra Zdrowia skierowanego w lutym 2025 r. do Małgorzaty Kidawy-Błońskiej.