Nowa choroba na liście chorób zawodowych i specjalne świadczenia. Ważne zmiany od 21 grudnia

• Projekt nowelizacji rozszerza wykaz chorób zawodowych, m.in. o raka jajnika i raka żołądkowo-jelitowego, oraz wprowadza obowiązkowe badania profilaktyczne dla pracowników narażonych na azbest
• Zmiany umożliwiają wcześniejsze wykrycie chorób związanych z azbestem, które często ujawniają się dopiero po zakończeniu pracy
• Ustawodawca przewiduje również świadczenia z tytułu chorób zawodowych, takie jak zasiłek, renta czy jednorazowe odszkodowanie

Rozszerzony wykaz chorób zawodowych

Rynek Zdrowia poinformował, że do konsultacji publicznych trafił projekt nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych. Proponowane zmiany przewidują uzupełnienie wykazu chorób zawodowych o nowe jednostki, w tym raka jajnika oraz raka żołądkowo-jelitowego.

Dane z Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi pokazują skalę problemu. W ciągu ostatnich 20 lat przeprowadzono 34 454 badania lekarskie dla 8 379 byłych pracowników 28 zakładów, rozpoznając 2 421 chorób zawodowych.

Chorobę nowotworową zdiagnozowano u 143 osób, w tym 90 przypadków raka płuca (1,1 proc.) i 53 przypadki międzybłoniaka opłucnej (0,6 proc.). Są to najczęściej występujące nowotwory azbestozależne w Polsce.

Projektodawca zaznacza, że w związku z chorobą zawodową pracownik lub jego rodzina mogą korzystać z szerokiego pakietu świadczeń, obejmującego zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, jednorazowe odszkodowanie oraz renty (z tytułu niezdolności do pracy, jak i renty rodzinnej).

Wprowadzane regulacje nie powinny wpłynąć na zwiększenie obciążeń pracodawców, największe narażenie na pył azbestu dotyczy zazwyczaj firm, które uległy likwidacji a długi okres latencji chorób azbestozależnych powoduje, że choroby zawodowe są rozpoznawane po zakończeniu aktywności zawodowej pracowników - czytamy w Ocenie skutków regulacji.

Badania i świadczenia dla osób narażonych na azbest

Nowelizacja zakłada także objęcie obecnych i byłych pracowników narażonych na azbest systematycznymi badaniami profilaktycznymi, które mają uwzględniać nowe jednostki chorobowe.

Celem jest wczesne wykrywanie schorzeń związanych z działaniem włókien azbestowych, które mogą ujawnić się nawet po wielu latach od ekspozycji.

Projekt uznaje raka jajnika jako chorobę zawodową, co pozwala uwzględnić różnice w powikłaniach zdrowotnych wynikających z ekspozycji między kobietami i mężczyznami.

Równolegle trwają prace nad ustawą o wyrobach zawierających azbest, która implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z 30 listopada 2009 r. Wprowadza ona m.in. rozszerzenie katalogu podmiotów uprawniających do jednorazowego odszkodowania lub świadczenia przedemerytalnego do 29 jednostek.

Zmiana przepisów poprawi dostęp do badań profilaktycznych oraz świadczeń zdrowotnych. Nowelizacja wejdzie w życie 21 grudnia 2025 roku, co oznacza, że już od tego dnia pracownicy będą mogli korzystać z nowych uprawnień wynikających z rozszerzonego wykazu chorób zawodowych.