Mózg cierpi, a my sięgamy po dokładkę. Zmiany mogą być nieodwracalne

1 dzień temu 15

Dieta obfitująca w fast food, smażone potrawy i tłuszcze trans przyczynia się do uszkodzeń komórek mózgowych i pogorszenia funkcji poznawczych
Słodycze oraz wyroby cukiernicze powodują gwałtowne skoki glukozy, co sprzyja neurodegeneracji i problemom z pamięcią
Nadmiar czerwonego mięsa i przetworzonych wędlin zwiększa ryzyko miażdżycy, ograniczając dopływ krwi do mózgu
Zbyt wysokie spożycie żelaza może nasilać stres oksydacyjny w neuronach i przyspieszać starzenie mózgu
Twarde tłuszcze zwierzęce i roślinne pogarszają krążenie, co negatywnie wpływa na zdrowie mózgu

Świetnie smakują, ale trują i duszą mózg

Według danych przywoływanych przez portal optymalnewybory.pl, na choroby otępienne cierpi dziś około 50 mln osób, a do 2050 r. liczba ta może wzrosnąć nawet trzykrotnie. Obok czynników genetycznych, które mogą predysponować do rozwoju zaburzeń, ogromne znaczenie ma jakość diety – nie tylko liczba kalorii, ale także ich pochodzenie. Niektóre grupy produktów mogą znacząco pogarszać pracę mózgu i zwiększać ryzyko schorzeń neurodegeneracyjnych.

Produkty smażone i fast food

Smażone potrawy oraz szybkie dania serwowane w barach typu fast food należą do największych wrogów zdrowego mózgu. Zawierają duże ilości tłuszczów trans i nasyconych, a także licznych dodatków do żywności. Dostarczają mnóstwo kalorii, a niewiele składników odżywczych i ochronnych, takich jak witaminy czy antyoksydanty, które wspierają układ nerwowy.

Dodatkowo samo smażenie, zwłaszcza długotrwałe lub na źle dobranych tłuszczach, sprzyja powstawaniu akryloamidu – związku podejrzewanego o działanie neurotoksyczne i rakotwórcze. Potrawy smażone w głębokim oleju chłoną duże ilości tłuszczu, a przy okazji tracą część wartości odżywczych.

Słodycze i wyroby cukiernicze

Choć powszechnie wiadomo, że ciasta, batoniki i ciasteczka nie są sprzymierzeńcem zdrowia, wciąż wiele osób zapomina, że drożdżówki, pączki i słodkie bułki to również słodycze. Wypieki z cukierni powstają z wysokooczyszczonej mąki, a ich skład obfituje w cukier, tłuszcze nasycone oraz tłuszcze trans.

Wyroby cukiernicze mają bardzo wysoki indeks glikemiczny, co prowadzi do gwałtownych skoków glukozy; te z kolei mogą zaburzać pracę pamięci, sprzyjać otyłości brzusznej i przyspieszać procesy neurodegeneracyjne. Dieta o wysokim IG bywa wiązana z gorszą koncentracją, zmęczeniem i spadkami energii.

Czerwone mięso i jego przetwory

Raport Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) już w 2015 r. wskazał, że przetworzone mięso jest kancerogenne, a czerwone mięso "prawdopodobnie kancerogenne" dla ludzi. Jednocześnie oba rodzaje produktów zawierają duże ilości tłuszczów nasyconych, które sprzyjają miażdżycy.

Zwężenie i sztywnienie naczyń krwionośnych ogranicza dopływ krwi do mózgu, co może zwiększać ryzyko udaru i pogarszać funkcje poznawcze. Dieta bogata w przetwory mięsne od lat jest kojarzona z wyższą zapadalnością na choroby sercowo-naczyniowe oraz upośledzeniem zdolności zapamiętywania.

Żywność bogata w żelazo

Choć żelazo jest niezbędnym pierwiastkiem, jego nadmiar może działać toksycznie. W badaniach dotyczących chorób neurodegeneracyjnych obserwuje się, że w neuronach osób chorych często gromadzi się zbyt wiele żelaza, które działa prooksydacyjnie. Nasila to stres oksydacyjny powodujący uszkodzenie komórek mózgowych.

Ponieważ przeciętna dieta Polaków obfituje w mięso, wiele osób może spożywać więcej żelaza, niż rzeczywiście potrzebuje. Dlatego zaleca się, aby część dań mięsnych zastępować potrawami roślinnymi – choćby kilka razy w tygodniu.

Twarde tłuszcze zwierzęce i roślinne

Masło, smalec i twarde margaryny to produkty, które w diecie powinny pojawiać się jak najrzadziej. Obfitują w nasycone kwasy tłuszczowe i cholesterol, a ich regularne spożywanie przyczynia się do rozwoju miażdżycy, co bezpośrednio odbija się na kondycji mózgu.

Choć tłuszcze roślinne zwykle są uznawane za zdrowsze, istnieją wyjątki. Oleje palmowy i kokosowy również zawierają dużo nasyconych kwasów tłuszczowych. Badania dotyczące ich wpływu na zdrowie wciąż trwają, ale część naukowców wskazuje, że mogą pogarszać parametry krążeniowe i być niekorzystne dla mózgu.

By wspierać zdrowie mózgu, warto ograniczać produkty wysokoprzetworzone, smażone, bogate w cukier oraz w nasycone tłuszcze. Całkowite wykluczenie niezdrowych potraw z diety może być trudne, jednak zdecydowanie warto zachować umiar. Bo dieta to nie tylko sposób na utrzymanie sylwetki, ale jeden z najważniejszych filarów ochrony mózgu i sprawności poznawczej na długie lata.