Miało nie być, a jednak będzie. Zmiana w składce zdrowotnej w 2026

1 tydzień temu 10

W 2026 r. wygaśnie preferencja obniżająca podstawę składki zdrowotnej do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia
Powrót do 100 proc. oznacza automatyczny wzrost obciążeń dla przedsiębiorców
Minimalna składka zdrowotna od lutego 2026 r. wyniesie 432,54 zł miesięcznie, czyli o ok. 37 proc. więcej niż w 2025 r.
Podwyżka najmocniej uderzy w przedsiębiorców, którzy dotychczas płacili składkę minimalną, w tym JDG na skali, liniówce i części podatników na karcie
Wzrost składki będzie odczuwalny również w miesiącach z zerowym dochodem lub stratą, co szczególnie obciąży firmy o niskiej rentowności

Zmiany w naliczaniu składki zdrowotnej

Podstawowy mechanizm obliczania składki zdrowotnej jest prosty: dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się skalą podatkową i podatkiem liniowym (19 proc.) obliczana jest jako procent (9 proc.) od „podstawy wymiaru”, którą wyznacza minimalne wynagrodzenie za pracę.

W 2025 r. wprowadzono czasową preferencję - podstawę obniżono do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Preferencja była jednoroczna i wygasa z końcem roku składkowego. W efekcie od roku składkowego rozpoczynającego się 1 lutego 2026 r. powraca zasada liczenia podstawy od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Minimalne wynagrodzenie na 2026 rok zostało ustalone na 4 806 zł brutto. Jak podaje „Business Insider”, przy stawce składki zdrowotnej 9proc. daje to minimalną miesięczną składkę w wysokości 432,54 zł. To oznacza wzrost względem „obniżonej” podstawy obowiązującej w 2025 r. (składka ok. 314,96 zł) o około 117,6 zł miesięcznie, czyli o około 37proc.

Obniżenie podstawy do 75 proc. zostało wprowadzone jako rozwiązanie tymczasowe. W zamyśle miało odciążyć małe firmy w trudnym okresie. W dokumentach rządowych i komunikatach z 2024–2025 r. mówiono o tym, że obniżka obejmie blisko milion przedsiębiorców i ma charakter ulgowy. Jednak kompleksowa reforma, której częścią miało być utrwalenie obniżonej podstawy czy inne modyfikacje, nie została ostatecznie wdrożone. W rezultacie wygaszenie preferencji oznacza powrót do reguły 100 proc. minimalnego wynagrodzenia jako podstawy.

Kogo najmocniej dotknie podwyżka?

Podwyżka składki zdrowotnej w 2026 r. uderzy przede wszystkim w przedsiębiorców, którzy do tej pory płacili składkę minimalną:

jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG),
samozatrudnieni rozliczający się skalą lub podatkiem liniowym,
część podatników rozliczających się kartą podatkową.

Według szacunków z lat 2024-2025 na preferencji mogło skorzystać ok. 1 mln przedsiębiorców – teraz to właśnie oni zobaczą wyraźny wzrost miesięcznego obciążenia i odczują najmocniejszy cios.

Ważne: minimalną składkę trzeba płacić także w miesiącach, gdy przedsiębiorca ma stratę lub zerowy dochód, co dodatkowo zwiększa ciężar dla firm z niską rentownością.

Skutki mogą być poważne

Jak podaje portal bankier.pl, reakcje środowisk przedsiębiorców są ostre: izby gospodarcze i organizacje małego biznesu wskazują, że dodatkowe koszty mogą wymusić podwyżki cen usług, ograniczenie zatrudnienia lub likwidację nieopłacalnych działalności. Wskazywano też, że branże o dużym udziale samozatrudnionych, jak na przykład część sektora IT czy usługi freelancerskie, odczują to szczególnie mocno. Przeciwnicy podwyżki alarmują, że przy niskich marżach dla wielu mikrofirm różnica kilkuset złotych miesięcznie może przesądzić o opłacalności działalności.

Jednocześnie argument zwolenników powrotu do pełnej podstawy jest prosty i logiczny: przywrócenie 100 proc. minimalnego wynagrodzenia jako bazy zwiększa wpływy do systemu ubezpieczeń zdrowotnych i stabilizuje finansowanie ochrony zdrowia. Równowaga między potrzebami finansowymi systemu zdrowotnego a obciążeniami podatkowymi przedsiębiorców pozostaje kwestią politycznej debaty.