Leczenie bólu przewlekłego ma wyjść ze szpitali. Więcej procedur w AOS, wyższe wyceny

• Ostatnie dwa lata to szereg ważnych zmian w leczeniu bólu
• Środowisko i pacjenci czekają na aktualizację rozporządzenia, które poszerzy dostęp do konkretnych procedur leczenia bólu na poziomie AOS
• To, na co czekamy, to zwiększenie dostępności do leczenia bólu w ramach poradni poprzez tworzenie nowych świadczeń - mówiła w Sejmie prof. Magdalena Kocot-Kępska z Polskiego Towarzystwa Badania Bólu
• Jej zdaniem, jeżeli będziemy mieli więcej poradni, wówczas większość procedur interwencyjnych, które dotychczas obciążały budżet szpitala, będzie mogła być realizowana w warunkach ambulatoryjnych 

Leczenie bólu przewlekłego w AOS - zmiany w koszyku świadczeń

We wtorek 16 grudnia posłowie i eksperci zaproszeni na posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Medycyny Bólu zajęli się dostępem do leczenia bólu przewlekłego na poziomie ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. 

- Wspólnie ze środowiskiem została wypracowana propozycja zmiany zakresu świadczeń z obszaru leczenia bólu. Projekt został przekazany do AOTMiT, która miała wydać swoje rekomendacje - mówil Maciej Karaszewski z Ministerstwa Zdrowia.

Jak wyjaśnił, do oceny Agencji trafiły procedury:

• zniszczenie nerwów czaszkowych lub obwodowych poprzez wstrzyknięcie czynnika neurolitycznego,
• zniszczenie nerwów czaszkowych lub obwodowych niską temperaturą lub wysoką temperaturą.

To, jak podkreslił, metody mało inwazyjne, więc mogą być realizowane w AOS. - W ramach prac prowadzonych przez AOTMiT zmodyfikowano kryteria kwalifikacji pacjentów do tych procedur oraz określono obszary anatomiczne, w których można je wykonywać. Druga kwestia to było doszczegółowienie interwencji medycznych poprzez dodanie możliwości obrazowania w czasie wykonywania tych procedur z wykorzystaniem USG i tomografii komputerowej - wskazał.

Skutkiem tych zmian ma być poszerzenie dostępu do leczenia bólu na poziomie AOS. AOTMiT oszacowała, że liczba osób, które skorzystają ze wspomnianych procedur to:

• ok. 20 proc. pacjentów w przypadku neurolezji chemicznej,
• do 40-50 proc. w przypadku termolezji.

Gdzie jesteśmy, jeśli chodzi o legislację?

- Jesteśmy w trakcie prac wewnętrznych w resorcie zdrowia. Trwają prace nad ostatecznym kształtem rozporządzenia, które chcielibyśmy opublikować w 2026 roku, aby pacjenci mogli korzystać z poszerzonego dostępu do procedur i metod obrazowania - poinformował Maciej Karaszewski.

Zmiany objęły też poziom wycen leczenia bólu w AOS i warunkach szpitalnych. 

Jeśli chodzi o szpitale, zmiany obejmują m.in. zwiększenie wycen na zabiegi kręgosłupa i leczenie zespołów bólowych kręgosłupa oraz ablacyjnych zabiegów przeciwbólowych. Podniesiona została też wycena neuromodulacji krzyżowej. Wprowadzono też nową wycenę dotyczącą świadczenia umieszczenia cewnika w przestrzeni nadtwardówkowej lub podpajęczynówkowej - o 134 proc. wyższą niż dotychczasowa.

Część świadczeń "przejdzie" ze szpitali do AOS

W ocenie prof. Magdaleny Kocot-Kępskiej, prezeski Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, prawdziwym przełomem jest profilaktyka bólu przewlekłego w postaci wprowadzenia szczepień przeciwko półpaścowi w ramach listy 65 plus. Środowisko liczy, że dzięki temu działaniu w ciągu 5-10 następnych lat zmniejszy się znacząco liczba pacjentów cierpiących z powodu neuralgii półpaścowej. Co ciekawe, zainteresowanie jest w tej chwili tak duże, że brakuje szczepionek.

- Ogromnym sukcesem jest uaktualnienie wyceny świadczeń. Czekamy teraz na decyzję Ministerstwa Zdrowia - mówiła prof. Kocot-Kępska.

Na jakie kolejne zmiany liczą klinicyści zajmujący się leczeniem bólu przewlekłego?

- To, na co czekamy, to zwiększenie dostępności do leczenia bólu w ramach poradni poprzez tworzenie nowych świadczeń. Jeżeli będziemy mieli więcej poradni, wówczas większość procedur interwencyjnych, które dotychczas były wykonywane w warunkach szpitalnych i obciążały budżet szpitala, będzie mogła być realizowana w warunkach ambulatoryjnych - mówiła ekspertka.

Jak wyjaśniła, do rej pory o wykonaniu procedury w szpitalu decydował fakt, że na danym terenie nie było poradni oraz wycena, która za świadczenie szpitalne była po prostu wyższa. - Tymczasem należy dążyć do odwrócenia piramidy świadczeń - wskazała prof. Kocot-Kępska. 

Potrzebne standardy gwarantujące skuteczność leczenia

Środowisko rekomenduje obecnie opracowanie przez ekspertów standardu świadczeń gwarantowanych w zakresie leczenia bólu pochodzącego ze struktur kręgosłupa w oparciu o jakość. Chodzi przede wszystkim o kriolezje i termolezje, które są procedurami dosyć kosztochłonnymi dla płatnika.

- W swojej praktyce często widzę pacjentów po nieskutecznym zabiegu kriolezji - przyznała prof. Kocot-Kępska.

Wśród innych działań, jakich oczekują klinicyści, jest także zwiększenie dostępności do specjalistycznych poradni leczenia bólu. Miałoby się to przełożyć na mniejsze zużycie analgetyków opioidowych i koszty ich refundacji.

Obecnie takich poradni, certyfikowanych przez PTBB, jest w Polsce 23, natomiast w 2024 było ich jedynie 17. Wzrost liczby takich placówek to element przygotowania systemu na starzenie się społeczeństwa. W każdym województwie powinny być przynajmniej jedna lub dwie takie placówki. 

W Polsce jest 194 przychodni leczenia bólu, ale są to placówki, gdzie zwykle przyjmuje jeden lekarz, leczący ból głównie farmakologicznie.

- Często nasi koledzy, którzy chcą założyć poradnię leczenia bólu, słyszą w NFZ, że albo nie ma na to pieniędzy, ale w regionie jest już poradnia opieki paliatywnej, która świadczy taką samą opiekę. Jest to po prostu nieprawda, bo to zupełnie inny zakres świadczeń - zaznaczyła prof. Kocot-Kępska.

Środowisko pracuje też nad opracowaniem zasad dotyczących porady psychologicznej i pielęgniarskiej dla pacjentów z bólem przewlekłym.

Jak zaznaczyła prof. Kocot-Kępska, poradnie leczenia bólu powinny też zostać wyłączone ze wskaźnika 0,75 obniżającego wycenę świadczeń w poradniach, które nie przyjmują odpowiedniej liczby pacjentów pierwszorazowych. 

- Na przyszłość wnioskujemy też o stworzenie ośrodków referencyjnych leczenia bólu z oddziałami i pododdziałami leczenia bólu - dodała prof. Kocot-Kępska.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.