Kontrole zasobów genetycznych zagrożone? Rząd proponuje zmiany, by utrzymać specjalistyczne etaty

3 tygodni temu 14

Rada Ministrów przyjęła w środę (26 listopada) projekt nowelizacji, który ma pozwolić na utrzymanie w kolejnych latach 18 etatów, niezbędnych do realizacji zadań wynikających z ustawy o dostępie do zasobów genetycznych
Jak poinformowała kancelaria premiera, chodzi o stanowiska w Ministerstwie Klimatu i Środowiska oraz inspektoratach ochrony środowiska
Teraz projekt ustawy trafi do Sejmu
W latach 2018-2023 na mocy ustawy organy Inspekcji Ochrony Środowiska przeprowadziły 408 kontroli użytkowników zasobów genetycznych
Wśród podlegających kontroli "biorców" zasobów genetycznych, którzy mogą wykorzystywać je w celach badawczo-rozwojowych, są m.in. instytucje naukowe, podmioty zajmujące się produkcją wyrobów farmaceutycznych i biotechnologią

Rząd chce utrzymać etaty do kontroli dostępu do zasobów genetycznych

Z oceny skutków regulacji projektu nowelizacji wynika, że ma ona umożliwić utrzymanie 18 etatów ustanowionych w 2017 r. na potrzeby realizacji przepisów ustawy oraz kontynuowanie dotychczas realizowanego zakresu zadań i obowiązków w zakresie kontroli użytkowników zasobów genetycznych.

Chodzi o pracowników zatrudnionych w:

Ministerstwie Klimatu i Środowiska,
Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska,
Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Środowiska.

MKiŚ zauważyło, że od czasu prowadzenia w latach 2015-2016 prac nad obowiązującą regułą wydatkową, miał miejsce znaczący wzrost inflacji oraz stały wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, co przekłada się na wzrost realnych kwot przyznawanych corocznie z budżetu państwa na wykonanie przepisów ustawy o dostępie do zasobów genetycznych.

"W efekcie, rewaloryzowana na przestrzeni ostatnich lat kwota środków niezbędnych dla wykonania obowiązków ustawowych, która została zatwierdzona w aktualnej ustawie budżetowej na 2024 rok z 20-procentową podwyżką płac dla sfery budżetowej, przekroczy wysokość maksymalnego limitu wydatków określoną w obowiązującej regule wydatkowej na 1 616 538 zł. Szacunki wskazują, że analogiczna sytuacja będzie miała miejsce w 2025 r." - zaznaczono w OSR.

Resort zauważył, że w ustawie przewidziano mechanizm korygujący, ale jest on trudny do realizacji, ponieważ w sytuacji niewystarczających środków finansowych przewiduje obniżenie wynagrodzeń, wymiaru czasu pracy lub redukcję etatów.

"Mając na uwadze, że w każdej z instytucji bądź województw dysponujemy tylko 1 etatem, na którym wymagany jest wysoce specjalistyczny zasób wiedzy, zastosowanie aktualnie ustanowionego mechanizmu korygującego mogłoby doprowadzić do problemów z wypełnieniem obowiązków ustawowych, jak i wynikających z przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady" - zaznaczyło MKiŚ.

Resort poinformował, że w latach 2018-2023 na mocy ustawy organy Inspekcji Ochrony Środowiska przeprowadziły 408 kontroli użytkowników zasobów genetycznych.

Jak wskazano, za podlegających kontroli "biorców" zasobów genetycznych, którzy mogą wykorzystywać je w celach badawczo-rozwojowych, uznano przede wszystkim instytucje naukowe, ogrody botaniczne i zoologiczne, banki genów, podmioty zajmujące się hodowlą zwierząt, hodowlą roślin, nasiennictwem, produkcją pasz, ogrodnictwem, leśnictwem, produkcją wyrobów farmaceutycznych, kosmetycznych, biotechnologią, przetwórstwem spożywczym, produkcją paliw i tworzyw sztucznych.

Według podanych przez MKiŚ informacji, w latach 2018-2020 stwierdzono 6 nieprawidłowości, w przypadku których zastosowano pouczenia, bez nałożenia kar.

Corocznie realizowane są także zadania w zakresie prowadzenia rejestru kontroli użytkowników zasobów genetycznych, a także sprawozdawczości dot. wyników kontroli dla MKiŚ oraz grupy roboczej Rady UE, a co 5 lat dla Komisji Europejskiej.

Ustawa o dostępie do zasobów genetycznych z 2016 r. wynika z przyjęcia rozporządzenia UE, które wdrożyło postanowienia Protokołu z Nagoi. Protokół doprecyzował międzynarodową Konwencję o różnorodności biologicznej z 1992 r., podpisaną przez Polskę w 2011 r. Określa, w jaki sposób strony, które chcą korzystać z zasobów genetycznych, np. naukowcy lub przedsiębiorcy, mogą uzyskać dostęp do nich i do wiedzy z nimi związanej. Ma on zastosowanie do wszystkich zasobów genetycznych, z wyjątkiem ludzkich.