Koniec 26 dni urlopu na rok. Nowe przepisy wywróciły reguły w zakładach pracy

Nowy urlop w 2025 roku

Przepisy Kodeksu pracy określają, jaki wymiar urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi w skali roku. Decydujący jest staż pracy. 

• 20 dni urlopu należy się, jeżeli pracujesz krócej niż 10 lat,
• 26 dni urlopu należy się, jeżeli pracujesz co najmniej 10 lat.

To jednak nie koniec. Dodatkowe wolne (niezależne od stażu pracy) ponad limit urlopu wypoczynkowego wprowadziła ważna nowelizacja Kodeksu pracy z 26 kwietnia 2023 roku, która wdrożyła do polskiego prawodawstwa dwie unijne dyrektywy dotyczące przejrzystych warunków pracy oraz work-life balance. 

Choć nowe przepisy mają już ponad dwa lata, wiedza o nich wciąż nie jest powszechna. Tymczasem otworzyły możliwość skorzystania z nawet 35 dni urlopu w ciągu roku kalendarzowego. To możliwe, jeśli zsumujemy pakiet podstawowy urlopu wypoczynkowego, rozwiązania już istniejące i dwie nowe opcje wprowadzone unijnymi dyrektywami.

Po zmianach Kodeks pracy przewiduje m.in.:

• 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w zależności od stażu pracy
• 5 dni urlopu opiekuńczego (przysługuje nie tylko rodzicom, nie ma znaczenia staz pracy)
• 2 dni tzw. zwolnienia z powodu siły wyższej (nie ma znaczenia staż pracy)
• opiekę nad dzieckiem w wymiarze 2 dni lub 16 godzin (nie ma znaczenia staż pracy)

5 dni urlopu opiekuńczego nie tylko na dziecko

Dyrektywa work-life balance wprowadziła między innymi 5 dodatkowych dni urlopu opiekuńczego. Wolne może wziąć każdy, nie tylko rodzice, bo urlop jest "na członka rodziny", w tym dziecko, ale również rodziców, małżonka czy partnera.

Z urlopu opiekuńczego może skorzystać pracownik w celu zapewnienia opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Zgodnie z przepisami za członka rodziny uważani są:

• syn,
• córka,
• matka,
• ojciec
• małżonek.

Zasady urlopu opiekuńczego:

• za czas przebywania na urlopie opiekuńczym pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie
• urlop opiekuńczy może być wykorzystany jednorazowo lub w częściach
• okres urlopu opiekuńczego jest wliczany do okresu zatrudnienia
• urlop opiekuńczy jest udzielany w dniach, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
• okres przebywania na urlopie opiekuńczym nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego ani urlopu na żądanie
• pracodawca nie może odmówić pracownikowi tego urlopu ani żądać przedstawienia dokumentacji medycznej osoby, która wymaga opieki
• urlop opiekuńczy jest udzielany na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu

Wolne a siła wyższa. Płatne 50 proc. wynagrodzenia

Wolne od siły wyższej to drugie rozwiązane wprowadzone do Kodeksu pracy po wdrożeniu unijnej dyrektywy work-libe balance.  Co ważne pakiet tych dni wolnych trzeba wykorzystać w danym roku kalendarzowym, bo wolne nie kumuluje się i nie przechodzi na kolejny rok.

Zasady urlopu z powodu siły wyższej:

• wolne od siły wyższej to 16 godzin lub 2 dni dodatkowego urlopu w ciągu roku kalendarzowego;
• wolne jest płatne 50 proc. wynagrodzenia,
• pracodawca jest obowiązany do udzielenia urlopu na wniosek złożony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia;
• nie ma określonego wzoru treści takiego wniosku
• o sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia decyduje pracownik
• zwolnienie udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.
• siłą wyższą są pilne sprawy rodzinne, jak np. wypadek lub choroba, które wymagają od pracownika obecności w innym miejscu. Chodzi o załatwienie przez pracownika nagłych spraw - które są od niego niezależne i wymagają jego osobistej obecności.

2 dni lub 16 godzin opieki nad dzieckiem

Warto też wymienić rozwiązanie nie nowe, czyli tzw. opiekę nad dzieckiem.

Zasady:

• zwolnienie na opiekę nad dzieckiem przysługuje pracownikom, którzy wychowują przynajmniej jedno dziecko do 14 roku życia
• wymiar to 16 godzin lub 2 dni 
• pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia

©

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.