W Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu przechowywany jest niezwykły wolumin. "Księga henrykowska", napisana w XIII w. przez niemieckiego mnicha po łacinie, zawiera kilka słów bezcennych dla Polaków. W jednym z fragmentów księgi czeski rycerz Boguchwał zwraca się do swojej żony, Polki, mielącej ziarna: "Day ut ia pobrusa, a ti poziwai", co musiało brzmieć jako: "Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj".
Dzisiaj słowa te zna każdy uczeń, bo to pierwsze w naszej historii pełne zdanie zapisane w języku polskim. Historia polszczyzny jest jednak o wiele dłuższa. Zanim doszło do zapisania słynnych słów w "Księdze henrykowskiej", język polski, podobnie jak cała grupa języków słowiańskich, przeszedł interesującą ewolucję. Dzięki badaniom lingwistycznym, historycznym i archeologicznym naukowcy mogą coraz precyzyjniej prześledzić rozwój polszczyzny, która jeszcze nie tak dawno miała niewiele wspólnego z naszą współczesną mową.