Jak polski model sztucznej inteligencji może wspierać samorządy?

2 tygodni temu 5

Ministerstwo Cyfryzacji, wspólnie z partnerami z sektora nauki i technologii, opracowało PLLuM (Polish Large Language universal Model). To pierwszy zrealizowany na rządowe zlecenie duży, otwarty model językowy dopasowany do realiów języka polskiego. Jak jednostki samorządu terytorialnego (JST) mogą skorzystać z możliwości oferowanych przez ten model?

PLLuM w służbie samorządu?

Zgodnie z założeniami opublikowanej w połowie tego roku „Polityki rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce do 2030 roku” (dalej: Polityka) jednym z priorytetów państwa jest wykorzystanie technologii AI do:

• poprawy jakości usług publicznych,

• zwiększenia efektywności działania administracji oraz

• wzmocnienia kompetencji cyfrowych w JST.

JST zostały wymienione w Polityce jako część „polskiego ekosystemu AI” i stanowią tzw. jednostki współpracujące.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

INTERPRETACJE

W 2025 r. rozwiązania bazujące na PLLuM trafią do wybranych instytucji publicznych. Trwają również prace nad ich integracją z aplikacją mObywatel. Dzięki temu użytkownicy będą mogli szybciej uzyskiwać odpowiedzi na pytania związane z procedurami urzędowymi.

Ministerstwo Cyfryzacji „Polityka rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce do 2030 roku”

W Polityce Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego został wymieniony jako pierwszy samorząd w Polsce wdrażający PLLuM. Z kolei w sierpniu 2025 r. Częstochowa podpisała list intencyjny z rządem w sprawie wdrażania PLLuM w zadaniach samorządowych. To pierwsze tego typu porozumienie w Polsce, które pozwoli przetestować praktyczne wykorzystanie sztucznej inteligencji w JST.

Nowe możliwości dla samorządu

PLLuM, jako technologia oparta na dużym modelu językowym (LLM), pozwala na:

• automatyzację odpowiedzi na zapytania mieszkańców (np. przez formularze kontaktowe, chatboty, asystentów głosowych),

• wsparcie przy tworzeniu dokumentów urzędowych (uchwał, interpretacji, pism procesowych, ogłoszeń),

• analizę dokumentów prawnych i przepisów lokalnych – w tym wyszukiwanie rozbieżności lub luk,

• streszczanie aktów, raportów i decyzji dla mieszkańców w zrozumiałym języku,

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

• przygotowywanie zestawień do Biuletynu Informacji Publicznej, sprawozdań i komunikatów.

PLLuM może pracować zarówno w trybie „zasilającym” urzędnika wiedzą, jak i w trybie „interfejsu mieszkańca”, odpowiadającego na pytania np. o podatki lokalne, świadczenia czy harmonogram odbioru śmieci.

INTERPRETACJE

Dużą rolę w efektywnym rozwoju sztucznej inteligencji w administracji odgrywają polskie samorządy. Będą one korzystały z rozwiązań cyfrowych przekazywanych przez administrację centralną, ponosząc odpowiedzialność za ich wdrożenie. Programy pilotażowe wykorzystujące AI są już w jednostkach samorządu terytorialnego prowadzone i będą w kolejnych latach kontynuowane.

Ministerstw Cyfryzacji „Polityka rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce do 2030 roku”

Otwartość, transparentność i bezpieczeństwo

PLLuM powstaje jako model open-source nadzorowany przez Rząd RP – co odróżnia go od wielu komercyjnych LLM. Kluczowe są tu:

1) zgodność z AI Act (rozporządzeniem UE z 2024 r.),

2) pełna audytowalność danych uczących,

3) zgodność z polską i unijną polityką ochrony danych osobowych,

4) możliwość hostowania modelu w państwowych centrach danych lub na infrastrukturze lokalnej JST.

Dzięki temu samorządy nie muszą martwić się o transfer danych poza EOG czy uzależnienie od dostawców komercyjnych. To szczególnie istotne w kontekście danych wrażliwych – np. w oświacie, pomocy społecznej czy planowaniu przestrzennym.

Kto pomoże JST we wdrożeniu PLLuM

Samorządy mierzące się z wdrożeniem AI nie pozostaną same. W ramach ekosystemu AI Continent i programu AI HUB Poland, powstały lub powstaną zespoły doradcze i centra kompetencji, które wspierają JST we wdrożeniu PLLuM.

Fragment artykułu pochodzi z kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX Administracja. Czytaj więcej w INFORLEX »»»

Sławomir Biliński