Honorowi Dawcy Krwi bez pierwszeństwa w kolejce. MZ: tu decyduje kryterium medyczne

• Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi (ZHDK) mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług aptecznych poza kolejnością, ale tylko tam, gdzie obowiązuje system kolejkowy (np. przychodnie, poradnie)
• Na oddziałach ratunkowych (SOR) zasada pierwszeństwa nie obowiązuje - o kolejności przyjęć decyduje stan zdrowia pacjenta, zgodnie z zasadą triage
• Placówki medyczne mają obowiązek przyjąć ZHDK tego samego dnia, a jeśli to niemożliwe - wyznaczyć wizytę do 7 dni roboczych
• Ministerstwo Zdrowia uzasadnia brak pierwszeństwa na SOR tym, że kryterium medyczne jest nadrzędne wobec innych przywilejów

Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi mają pierwszeństwo

Tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi przysługuje:

• mężczyznom, którzy oddali co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników;
• kobietom, które oddały co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników.

Zgodnie z art. 47c ust. 1 pkt 1–14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ZHDK – podobnie jak Zasłużeni Dawcy Przeszczepu – mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach i świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej poza kolejnością.

Placówka powinna udzielić dawcy świadczenia zdrowotnego poza kolejką wynikającą z kolejności zgłoszeń i w dniu zgłoszenia. Jeśli udzielenie świadczenia nie jest możliwe tego samego dnia, placówka ma obowiązek wyznaczyć termin wizyty w ciągu maksymalnie 7 dni roboczych.

Przywilej pierwszeństwa w kolejkach przysługuje ZHDK również w aptekach. Jednak w czerwcu br. roku grupa posłów przygotowała interpelację z propozycją wprowadzenia dodatkowego przywileju dla zasłużonych dawców. Odpowiedź ministerstwa nie pozostawia wątpliwości.

Dawcy krwi na oddziałach SOR

W interpelacji nr 10620 do ministra zdrowia posłowie przypominają:

„Zasłużeni honorowi dawcy krwi od lat stanowią szczególną grupę obywateli, którzy w sposób bezinteresowny i systematyczny wspierają system ochrony zdrowia w Polsce. Dzięki ich zaangażowaniu możliwe jest ratowanie życia i zdrowia tysięcy pacjentów rocznie”.

Następnie zwracają się z prośbą o przepisy, które wymuszałyby na pracownikach szpitalnych oddziałów ratunkowych obsługiwanie posiadaczy legitymacji ZHDK poza kolejnością, jeśli nie zagraża to życiu ani zdrowiu innych pacjentów.

Resort zdrowia nie zwlekał z odpowiedzią, która wydawała się przewidywalna. W piśmie z 22 lipca 2025 r. czytamy:

"Ze względu na charakter tych świadczeń osoby, o których mowa w art. 47c ww., w tym osoby posiadające tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi”, nie mogą powoływać się na szczególne uprawnienia dot. korzystania ze świadczeń poza kolejnością, gdyż kryterium decydującym jest kryterium medyczne, a o kolejności udzielania świadczeń decyduje lekarz mając przede wszystkim na uwadze stan zdrowia pacjenta".

Ministerstwo wyjaśnia, że przywileje wynikające z przytoczonego wyżej przepisu obowiązują wyłącznie w przypadku świadczeń, co do których obowiązuje system kolejkowy, a więc udzielanych np. w przychodniach specjalistycznych. W przypadku szpitalnych oddziałów ratunkowych, gdzie udzielane są świadczenia dla osób w stanie nagłego zagrożenia życia, stosowany jest tzw. triage, w związku z czym przepisy o pierwszeństwie wybranych grup pacjentów nie znajdują zastosowania.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.