GIF ostrzega: część leków w Polsce wstrzymana, zapasy wielu preparatów wyczerpane

Jeszcze miesiąc temu Ministerstwo Zdrowia zapewniało, że lista leków zagrożonych brakiem dostępności to tylko „środek ostrożności”. Dziś wiadomo, że problem nie tylko nie zniknął. Nowy raport Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego z 7 listopada 2025 r. pokazuje, że część preparatów została właśnie całkowicie wstrzymana, a inne kończą się w hurtowniach.
Farmaceuci znów słyszą to samo pytanie: „Kiedy wrócą dostawy?” – a pacjenci z receptą w ręku po raz kolejny odchodzą z apteki z niczym.

Na półkach pusto. Pacjenci znów odchodzą z aptek z niczym

W aptekach znów słychać to samo zdanie: „Proszę sprawdzić za tydzień.” Farmaceuci przyznają, że mimo deklaracji poprawy, rzeczywistość jest inna.

Według najnowszego raportu GIF z 7 listopada 2025 roku, dostępność części produktów się poprawiła, ale równocześnie pojawiają się nowe braki – równie poważne, co letnie niedobory antybiotyków. To nie jest przypadek. System lekowy w Polsce działa jak huśtawka: jeden preparat wraca, inny znika.

Nowy raport GIF: które leki wracają, a które właśnie znikają z rynku

Raport GIF analizuje dane z tysięcy aptek, szpitali i hurtowni. Wynik? „Bilans mieszany” – jak ujęto w dokumencie.

Tam, gdzie widać poprawę:

• Carbamazepinum (400 mg) – lek neurologiczny, którego brakowało od wiosny, wraca do sprzedaży.
• Sulfasalazinum (500 mg) – stosowany przy chorobach zapalnych jelit i RZS, również znów dostępny.
• Duloxetinum, Lenalidomidum, Levocetirizini, Lidocainum – produkty, które dzięki nowym dostawom powinny być łatwiej dostępne.

Tam, gdzie sytuacja się pogorszyła:

• Atropinum sulfuricum 10 mg/ml (krople do oczu) – wstrzymanie obrotu do końca czerwca 2026 r.; zapasy wyczerpane.
• Gonadotrophinum chorionicum (5000 IU) – lek hormonalny stosowany m.in. w leczeniu niepłodności; dostawy dopiero w grudniu, magazyny świecą pustkami.
• Aerozole na skórę z substancjami dexamethasonum, neomycinum, oxytetracyclinum + hydrocortisoni acetas – stałe wstrzymanie obrotu od 24 września; dostępne tylko większe opakowania.

Dostępność leków 7 listopada 2025 – kto zyskał, kto traci

Miało być spokojniej po październiku. Lista braków leków znów się wydłuża

Pod koniec października Ministerstwo Zdrowia ogłosiło rekordowo długą listę leków zagrożonych brakiem dostępności – od insulin, przez Ozempic, po leki onkologiczne i inhalatory dla astmatyków. Szczegółową listę przedstawiamy w artykule: Ministerstwo Zdrowia ostrzega przed brakami leków. Na liście m.in. insuliny, Ozempic i leki na serce.

Wtedy urzędnicy mówili: „To działania prewencyjne”. Dziś już wiadomo, że wiele z tych preparatów nadal nie wróciło na rynek, a część nowych dopiero z niego znika. Pacjenci z chorobami przewlekłymi uczą się nowego nawyku: zanim pójdą po receptę, sprawdzają w internecie, czy ich lek w ogóle jest w obrocie.

Dlaczego znów brakuje leków? Farmaceuci wskazują winnych

Eksperci są zgodni: system dystrybucji leków w Polsce działa na granicy wydolności.

• Firmy farmaceutyczne wstrzymują produkcję niektórych serii – najczęściej z powodów jakościowych lub ekonomicznych.
• Hurtownie odczuwają presję eksportu równoległego – leki sprzedają się za granicą drożej.
• W aptekach trwa „mikrowojna o dostawy”: jedne placówki dostają towar, inne nie.
• A pacjent, który przychodzi po swój lek, staje przed wyborem: zamiennik albo przerwa w leczeniu.

To już nie pojedyncze przypadki, ale stały rytm – coś się poprawia, coś się pogarsza. I trudno przewidzieć, co będzie za miesiąc.

Pacjenci stali się menedżerami własnych leków. Tak wygląda codzienność w aptekach

Lekarze przyznają, że coraz częściej muszą tłumaczyć pacjentom, jak „zarządzać” terapią w warunkach niedoboru.
– Mówię pacjentom wprost: jeśli masz receptę, zrealizuj ją od razu. Nie czekaj do ostatniej tabletki – mówi internistka z Warszawy.

Z kolei farmaceuci uczą, jak zamieniać leki w ramach tej samej substancji czynnej, by nie przerwać leczenia. To nowa normalność. Pacjent nie tylko leczy się, ale też śledzi komunikaty GIF i listy obwieszczeń MZ.

Co możesz zrobić, gdy w aptece brakuje Twojego leku

• Nie odkładaj realizacji recepty. Jeśli wiesz, że lek jest deficytowy – zrób zapas na minimum dwa tygodnie.
• Zapytaj farmaceutę o zamiennik. W wielu przypadkach istnieje równoważny produkt, który działa identycznie.
• Zapisz się w aptece na listę oczekujących. Niektóre sieci oferują powiadomienia SMS o nowych dostawach.
• Nie wykupuj na zapas „hurtowo”. To tylko pogarsza sytuację innych pacjentów.
• Śledź raporty GIF. Publikowane są co tydzień – to najpewniejsze źródło informacji o dostępności.

Najczęstsze pytania o braki leków w aptekach (FAQ)

Czy leki z raportu GIF są całkowicie niedostępne?
Nie. Część jest dostępna w ograniczonych ilościach, część można sprowadzić z zagranicy w ramach importu interwencyjnego, ale trwa to kilka tygodni.

Czy można kupić zamiennik bez konsultacji z lekarzem?
Tylko jeśli farmaceuta potwierdzi, że substancja czynna i dawka są identyczne.

Czy warto robić zapasy?
Tak, ale rozsądnie – na krótki okres, by nie doprowadzić do wtórnych braków.

Podstawa prawna i dokumenty

• Obwieszczenie Ministra Zdrowia z 22 października 2025 r. – lista leków zagrożonych brakiem dostępności (Dz.U. Min. Zdrow. poz. 77).
• Raport Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego „Dostępność produktów leczniczych w Polsce – 7.11.2025”.
• Prawo farmaceutyczne z 6 września 2001 r. (Dz.U. 2025 poz. 905, 924, 1416).