Coraz więcej Polaków montuje panele fotowoltaiczne, pompy ciepła czy ociepla domy, licząc na ulgę termomodernizacyjną. Odliczenie może wynieść nawet 53 tys. zł. Ale fiskus nie wybacza błędów. Sprawa trafiła już do poszerzonego składu NSA. W artykule wyjaśniamy, kiedy możesz skorzystać z ulgi i jak uniknąć problemów z urzędem skarbowym. Podajemy też przykłady, kiedy skarbówka odmawia odliczenia, mimo że dom już stoi i są faktury.
Kiedy przysługuje ulga termomodernizacyjna w PIT?
Zgodnie z art. 26h ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 2266), ulga termomodernizacyjna przysługuje tylko właścicielom lub współwłaścicielom budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Odliczeniu podlegają wydatki na:
- zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej,
- pompy ciepła, rekuperatory,
- ocieplenie ścian, stropów i dachów,
- wymianę stolarki okiennej i drzwiowej,
- przyłączenie do sieci ciepłowniczej.
Maksymalna kwota odliczenia to 53 tys. zł na każdy budynek. Ulga dotyczy tylko wydatków niepokrytych dofinansowaniem (np. z programu "Mój Prąd") i poniesionych w okresie do trzech lat od pierwszej inwestycji. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu PIT za rok, w którym poniesiono wydatek.
Kiedy dom uważany jest za "ukończony"? Fiskus i sądy mają wątpliwości
Kluczowe znaczenie ma status budynku w momencie poniesienia wydatków. Zgodnie z art. 54 ustawy Prawo budowlane (Dz.U. z 2025 r. poz. 418), przystąpienie do użytkowania możliwe jest po zgłoszeniu zakończenia budowy i braku sprzeciwu ze strony organu nadzoru.
Wyroki NSA i WSA pokazują jednak, że przeprowadzka czy zmiana taryfy prądu nie wystarczają, by skorzystać z ulgi. WSA w Łodzi (sygn. I SA/Łd 255/22) odmówił prawa do odliczenia za panele fotowoltaiczne, ponieważ w chwili ich montażu budynek formalnie był nadal w budowie. Nawet jeśli był już zamieszkały.
Przykłady, kiedy ulga nie przysługuje
Z analizy najnowszych wyroków wynika, że ulga termomodernizacyjna nie przysługuje, jeśli:
- poniesiono wydatki przed zgłoszeniem zakończenia budowy,
- dom nie został jeszcze zgłoszony do podatku od nieruchomości,
- inwestycja dotyczyła budynku, który dopiero powstawał,
- podatnik nie potrafi udowodnić, że dom już istniał w sensie prawnym.
Skarbówka wskazuje, że zgodnie z art. 5a pkt 18b ustawy o PIT, budynkiem mieszkalnym jest tylko taki, który spełnia definicję z Prawa budowlanego (wolnostojący, samodzielny, maks. 2 mieszkania lub lokal użytkowy do 30%).
Kiedy można skorzystać z ulgi bez zawiadomienia o zakończeniu budowy?
W objaśnieniach MF z 30 marca 2023 r. podano przykład podatnika, który od 40 lat mieszka w domu bez dokumentu zakończenia budowy. Ulga mu przysługiwała, bo dom funkcjonował jako mieszkalny, a był uwięziony w rejestrach gminnych i opodatkowany podatkiem od nieruchomości.
To oznacza, że dowody faktycznego użytkowania budynku mogą być wystarczające. Ministerstwo Finansów wymienia jako przykłady:
- rachunki za prąd i śmieci,
- zgłoszenie do odbioru odpadów,
- zmiana taryfy energetycznej,
- oświadczenie kierownika budowy.
Ale to organy skarbowe ocenią wiarygodność takich dowodów. Dlatego lepiej nie ryzykować i dopilnować formalności.
Jak bezpiecznie skorzystać z ulgi? Praktyczne wskazówki dla podatników
- Zgłoś zakończenie budowy do PINB i poczekaj 14 dni.
- Dopiero potem płać za montaż paneli czy pompę ciepła.
- Gromadź faktury i potwierdzenia płatności.
- Zachowuj dokumenty potwierdzające użytkowanie budynku.
- Wypełnij poprawnie PIT (z załącznikiem PIT/O).
Jeśli masz wątpliwości, złóż wniosek o interpretację indywidualną do KIS. Lepiej zapłacić 40 zł, niż ryzykować utratę kilku tysięcy odliczenia.
Ulga termomodernizacyjna a inne dofinansowania
Nie można odliczyć wydatków, które zostały dofinansowane z programów takich jak "Mój Prąd" czy "Czyste Powietrze". Nie wolno też odliczać kosztów wpisanych do amortyzacji w działalności gospodarczej.
Warto jednak wiedzieć, że można łączyć ulgę termomodernizacyjną z ulgą dla rodzin 4+, ulgą rehabilitacyjną czy ulgą na Internet. Każdą z nich wpisujemy w osobnym załączniku PIT/O.
Ile można zaoszczędzić? Przykłady i wyliczenia
Dla osoby z dochodem 100 000 zł rocznie i wydatkiem 40 000 zł na fotowoltaikę, odliczenie daje:
- w skali PIT 12%: 4800 zł zwrotu,
- w skali PIT 17%: 6800 zł zwrotu,
- przy 32% PIT: nawet 12 800 zł zwrotu.
Odliczenie nie obniża podstawy na ubezpieczenie zdrowotne ani składki ZUS, ale może realnie poprawić domowy budżet.