Emerytura pomostowa 2026 – warunki i lista zawodów

Kto ma prawo do emerytury pomostowej?

Emerytura pomostowa, nazywana potocznie pomostówką, to świadczenie pieniężne wypłacane przed osiągnięciem wieku emerytalnego osobom, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i spełniły warunki określone w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych.

Zgodnie z art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który:

• urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;
• ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
• osiągnął wiek co najmniej 55 lat w przypadku kobiet i co najmniej 60 lat w przypadku mężczyzn;
• ma okres składkowy i nieskładkowy ustalony na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
• wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po dniu 31 grudnia 2008 roku.

Prawo do emerytury pomostowej powstaje po łącznym spełnieniu wymienionych przesłanek, jednak aby ją otrzymać, konieczne jest złożenie wniosku o jej przyznanie do ZUS. Wniosek można złożyć najpóźniej w miesiącu, w którym pracownik spełnił ostatni warunek do otrzymania emerytury.

Co to jest praca w szczególnych warunkach i czynniki ryzyka?

Punktem wyjścia dla ustalania prawa do emerytury pomostowej jest sprecyzowanie pojęć dotyczących pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Zdefiniował je szczegółowo ustawodawca, wskazując, że pracą w szczególnych warunkach jest praca związana z czynnikami ryzyka, która może spowodować z wiekiem trwałe uszkodzenie zdrowia, a wykonywana jest w szczególnych warunkach środowiska pracy (pod ziemią, na wodzie, pod wodą, w powietrzu) lub determinowanych procesami technologicznymi (np. w warunkach gorącego lub zimnego mikroklimatu, podwyższonego ciśnienia atmosferycznego). Prace te stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające ich możliwości, mimo profilaktyki technicznej, medycznej i organizacyjnej.

Za prace o szczególnym charakterze uznaje się z kolei prace, które wymagają szczególnej odpowiedzialności i sprawności fizycznej. Możliwości te zmniejszają się jednak przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, co jest nieuniknione ze względu na proces starzenia się.

Co ważne, za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach w świetle ustawy, uważa się tych pracowników, którzy wykonywali ją po dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych w pełnym wymiarze godzin.

Jak ustalić staż ubezpieczeniowy?

Z punktu widzenia ustalenia prawa do emerytury pomostowej istotne jest także ustalenie stażu ubezpieczeniowego. Jak to zrobić? Przede wszystkim należy pamiętać, że wlicza się do niego zarówno okresy:

• składkowe,
• nieskładkowe, ale tylko w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 okresów składkowych.

Do stażu ubezpieczeniowego nie wlicza się z kolei okresów, kiedy osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową:

• opłacała składki na ubezpieczenie społeczne rolników,
• prowadziła gospodarstwo rolne lub pracowała w tym gospodarstwie, ale nie była objęta ubezpieczeniem społecznym z tego tytułu.

Emerytura pomostowa na szczególnych zasadach

Ustawodawca przewidział też prawo do emerytury pomostowej na szczególnych zasadach dla osób, wykonujących określony rodzaj pracy. O kogo chodzi?

Kto skorzysta z emerytury pomostowej w 2026 roku? Wykonujesz pracę, ale nie jesteś pewien czy nosi ona znamiona pracy o szczególnym charakterze? Szczegółową listę znajdziesz w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Wniosek o emeryturę pomostową – wzór

Przygotowanie wniosku o emeryturę pomostową nie jest skomplikowane, wystarczy bowiem wypełnić formularz wniosku przygotowany przez ZUS. Na stronie internetowej oraz w placówkach można także znaleźć wzory i szczegółowe instrukcje wypełnienia wniosku.

Ważne, aby pamiętać, o dołączeniu do wniosku:

• zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze;
• orzeczenia o niezdolności do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeśli jest ono warunkiem przyznania prawa do emerytury pomostowej;
• dokumentów niezbędnych do ustalenia kapitału początkowego, chyba że został on już ustalony.

Warto zaznaczyć, że wniosek o emeryturę pomostową może zostać wycofany przez pracownika, który się o nią ubiega.

FAQ

Co to jest emerytura pomostowa?

Emerytura pomostowa to świadczenie pieniężne wypłacane przed osiągnięciem wieku emerytalnego pracownikom, którzy wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i spełniają warunki określone w ustawie, w tym wieku i stażu ubezpieczeniowego.

Czy emerytura pomostowa przyznawana jest z urzędu?

Nie, prawo do emerytury pomostowej nabywa się wprawdzie z chwilą spełnienia ostatniego warunku, jednak, aby ją otrzymać, trzeba złożyć stosowny wniosek.

Skąd wiadomo, że należy mi się emerytura pomostowa?

Lista pracy wykonywanych w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze stanowi załącznik do ustawy o emeryturach pomostowych.

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20082371656/U/D20081656Lj.pdf (załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych).

Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, Dz. U. 2008 poz. 237.

zus.pl.

Dalszy ciąg materiału pod wideo