Ekspertka: Moment ataku na Iran wynikł ze strategicznej kalkulacji Netanjahu

4 miesięcy temu 62

2025-06-14 07:42

publikacja
2025-06-14 07:42

Ekspertka Julia Tomasso z francuskiego think tanku IRIS ocenia, że wybór momentu ataku na Iran wynikł ze strategicznej kalkulacji premiera Izraela Benjamina Netanjahu związanej z osłabieniem Iranu w regionie, punktem, który osiągnął irański program nuklearny, a także izraelską polityką wewnętrzną.

Moment ataku na Iran wynikł ze strategicznej kalkulacji Netanjahu

W rozmowie z PAP ekspertka Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Strategicznych (IRIS) w Paryżu zwróciła uwagę, że ofensywa militarna Izraela poważnie osłabia dynamikę negocjacji między USA i Teheranem w sprawie irańskiego programu nuklearnego.

„Dlaczego Izrael uderza teraz? Dla Tel Awiwu Iran nigdy nie był tak osłabiony na płaszczyźnie regionalnej, pozbawiony wielu swych pośredników”, jak libański Hezbollah, palestyński Hamas czy reżim Baszara el-Asada w Syrii - powiedziała Tomasso. „Teheran jest więc w okresie, gdy jego zdolność do zadawania szkód słabnie. Jest to okazja, którą Tel Awiw uważa za odpowiednią do zadania decydującego ciosu i powstrzymania zagrożenia irańskiego” - podkreśliła ekspertka.

Po drugie - dodała - „według Netanjahu Iran dotarł w rozwijaniu broni jądrowej do punktu, od którego nie ma odwrotu. Uderzenie właśnie teraz jest próbą jego zahamowania. Jest to więc strategiczna kalkulacja ze strony premiera Izraela”.

Natomiast w kontekście wewnętrznym, zdaniem ekspertki, ofensywa izraelska „legitymizuje sojusz (Netanjahu) ze skrajną prawicą i zwiera szeregi jego koalicji. Podtrzymywanie wojny w Gazie, tak jak tej z Iranem, służy jego agendzie politycznej. Dzięki wojnie w pewnym sensie utrzymuje się u władzy” - powiedziała Tomasso.

Zastrzegła, że dokładna skala wyrządzonych przez atak szkód dla irańskiej infrastruktury nuklearnej nie jest jeszcze znana. „Ucierpieć miały podziemne instalacje obiektu w Natanz, który jest jednym z filarów irańskiego programu nuklearnego. Niemniej, trudno jest obecnie ustalić, do jakiego stopnia szkody wpłyną na trwałość irańskiego programu nuklearnego” - powiedziała.

Podkreśliła, że „celem ofensywy izraelskiej były kluczowe osoby” i zginęło sześciu naukowców, specjalistów z dziedziny jądrowej. „Ciężko ranny został (Ali Szamkani-PAP), doradca Najwyższego Przywódcy Iranu (Alego Chameneia). Zabity został dowódca (Korpusu) Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC) Hosejn Salami, jak również wysokiej rangi dowódca IRGC Golam Ali Raszid, a także szef sztabu generalnego gen. Mohammad Bagheri” - powiedziała analityczka.

Pytana o możliwy wpływ państw europejskich na dalszy rozwój sytuacji, oceniła, że „na razie nie ma wielkich zmian” po stronie tych krajów. Przypomniała, że prezydent Francji Emmanuel Macron zwołał w piątek Radę Obrony i Bezpieczeństwa Narodowego i rozmawiał z premierem Izraela. „Unia Europejska wystosowała stanowcze wezwanie do +powściągliwości+, uważając, że tylko inicjatywy dyplomatyczne pozwolą uniknąć eskalacji o poważnych skutkach dla regionu. Wiele państw członkowskich podziela to zaniepokojenie, podkreślając, że nie są w stanie wywrzeć wpływu militarnego” - powiedziała ekspertka.

Tomasso jest ekspertką programu „Obrona i bezpieczeństwo na Bliskim Wschodzie” w IRIS.

Z Paryża Anna Wróbel (PAP)

awl/ mms/ amac/