Dopalacze wracają. 85 osób w szpitalu, sanepid notuje skok zatruć

• Dobrze dbasz o zdrowie? Odpowiesz na te pytania i poznaj swój Indeks Zdrowia!
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

Dopalacze wciąż są problemem

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych narkotyków wakacyjnych poprzedniego roku był fentanyl, nazywany "narkotykiem Zombie". Chociaż skala zjawiska w tym roku jest mniejsza, nadal nie można mówić o całkowitym wyeliminowaniu problemu. Od początku tego sezonu odnotowano dwa przypadki zatruć fentanylem, a od stycznia bieżącego roku — 39. Dla porównania, w zeszłym roku w okresie wakacyjnym liczba takich sytuacji była niemal dwukrotnie większa.

• Polecamy: Od 7 listopada zmiany w przepisach o opioidach. Czy liczba recept spadła?

Dr Leszek Borkowski, farmakolog pracujący w szpitalu w Wołominie, podkreśla, że okres urlopowy sprzyja sięganiu po niebezpieczne substancje. Zdaniem specjalisty wiele osób mylnie wierzy, że ich stosowanie zagwarantuje dobrą zabawę podczas wakacji, ignorując poważne konsekwencje zdrowotne.

Eksperci wskazują, że restrykcyjne zmiany w przepisach dotyczących dostępu do fentanylu mogły przyczynić się do zmniejszenia liczby zatruć. Aktualnie, aby uzyskać receptę na ten silny środek, konieczna jest osobista wizyta u lekarza, co ograniczyło możliwość jego wydania podczas teleporady.

Alarmujące statystyki, które nie słabną

Z danych GIS za cały 2024 r. wynika, że w tym okresie zgłoszono 557 przypadków zatruć dopalaczami, w tym 92 dzieci, co stanowi dwukrotny wzrost względem 2023 r. Najwięcej zatruć wystąpiło w województwach lubuskim i małopolskim.

— Problem używania dopalaczy wśród dzieci i młodzieży wpisuje się w szerszy kryzys zdrowia publicznego. Sięganie po dopalacze jest konsekwencją zaniedbań w obszarze zdrowia psychicznego (coraz powszechniejsze zaburzenia depresyjne), systemów wychowawczych i edukacyjnych nieuczących radzenia sobie ze stresem bez wchodzenia w zachowania ryzykowne oraz niska kontrola nad substancjami psychoaktywnymi — komentuje dr hab. Łukasz Balwicki, prof. uczelni, GUMed, konsultant krajowy zdrowia publicznego.

• Zobacz: Śmiertelne połączeniem fentanylu i ksylazyny. Amerykańska agencja ostrzega: handel rośnie

Jak dodaje, większa akceptacja dla alkoholu i nikotyny w otoczeniu społecznym to również większe ryzyko sięgania po substancje nielegalne, w tym dopalacze.

Liczba zatruć lub podejrzeń zatruć, a także zgonów spowodowanych przez środki zastępcze i nowe substancje psychoaktywne w latach 2021-2024 według danych Sanepidu była następująca:

• w 2021 r. odnotowano 16 przypadków,
• w 2022 r. — 6,
• w 2023 roku — 7,
• w 2024 r. liczba ta wzrosła do 19 przypadków.

Spośród zgłoszonych podejrzeń zatruć 89 proc. dotyczyło mężczyzn, a jedynie 11 proc. kobiet. Najliczniejszą grupę statystyczną stanowili ludzie powyżej 30 roku życia — 53 proc., a zaraz za nimi osoby w przedziale wiekowym 25-29 lat — 37 proc. Inne grupy wiekowe (13-15 lat i 16-18 lat) były reprezentowane przez 5 proc. przypadków. W najmłodszych kategoriach wiekowych, tj. 7-12 lat oraz 19-24 lat, w 2024 r. nie zanotowano żadnych przypadków zatruć lub podejrzeń zatruć.