Do Układu Słonecznego wleciał tajemniczy obiekt, który zaczął zmieniać kolor

Zielona transformacja podczas zaćmienia

7 września, gdy Księżyc pogrążył się w cieniu Ziemi, Michael Jäger i Gerald Rhemann w Namibii skierowali swoje teleskopy w niebo. Ich zdjęcia ujawniły spektakularną zmianę koloru komety 3I/ATLAS z czerwonego na zielony. To niezwykłe zjawisko dla obiektu, który dopiero w lipcu został dostrzeżony przez astronomów. Kometa o średnicy około 11 kilometrów pędzi przez Układ Słoneczny z prędkością 210 000 km/h. 29 października osiągnie peryhelium, czyli punkt najbliższy Słońcu, by w grudniu minąć Ziemię w odległości bezpiecznej, a zarazem pozwalającej na dalsze obserwacje. Avi Loeb z Uniwersytetu Harvarda ma teorię dotyczącą nietypowej zmiany barwy. Jego zdaniem zielony blask może wynikać z gwałtownego wzrostu produkcji cyjanku w miarę zbliżania się komety do naszej gwiazdy. Obserwacje z 25 sierpnia potwierdziły obecność tej substancji w otoczce komety. Co ciekawe, stężenie cyjanku i niklu rośnie wykładniczo w miarę zmniejszania się odległości od Słońca.

Czytaj też: Kosmiczny krzyk potwierdza teorie Stephena Hawkinga. Naukowcy zarejestrowali sygnał jakiego jeszcze nie było

Dane z Kosmicznego Teleskopu Webba i obserwatorium SPHEREx pokazują, że gazowa otoczka obiektu składa się w 87% z dwutlenku węgla, co stanowi radykalne odejście od składu typowych komet naszego układu, gdzie woda odgrywa dominującą rolę. Tlenek węgla stanowi 9%, podczas gdy woda jedynie 4% masy. Obserwacje z lipca ujawniły jeszcze jedną anomalię: rozproszone światło rozszerzało się w kierunku Słońca, a nie od niego, co jest odwrotne do normalnego zachowania komet. Nawet orbita 3I/ATLAS jest niezwykła, z prawdopodobieństwem przypadkowego wyrównania z płaszczyzną ekliptyki wynoszącym zaledwie 0,2%. Obiekt ten różni się od swoich poprzedników. Pierwszy z nich, znany jako 1I/Oumuamua, nie wykazywał oznak parowania, podczas gdy drugi, czyli 2I/Borisov – zachowywał się jak typowa kometa. Obecny gość łączy cechy obu, prezentując jednocześnie unikalne właściwości. Zespół teleskopu ATLAS odnotował “anomalną ewolucję” polegającą na przejściu od rozpraszania światła przez pył do produkcji małych, optycznie jasnych ziaren lodu.

Naukowcy zachowują ostrożność

Chociaż niektórzy, jak Loeb, sugerują możliwość powiązania tego obiektu z pozaziemską cywilizacją, to większość dowodów wskazuje na kometarną naturę 3I/ATLAS. Niemniej pozostaje on interesująco nietypowy w porównaniu do znanych lodowych skał. Inne komety również wykazywały zielony blask, zwykle spowodowany obecnością węgla. Jednak obserwacje spektroskopowe 3I/ATLAS jak dotąd nie wykryły tej substancji, co sugeruje, że za zmianę koloru może odpowiadać inny, nieznany jeszcze mechanizm.

Czytaj też: Ile planet zawiera Układ Słoneczny? Naukowcy mówią o wielkiej pomyłce

Niestety, kometa wkrótce zniknie z pola widzenia, gdy przejdzie na przeciwną stronę Słońca. Pojawi się ponownie za kilka miesięcy, przed swoim grudniowym zbliżeniem do Ziemi. Zielona transformacja 3I/ATLAS idealnie ukazuje to, jak wszechświat potrafi nas zaskakiwać. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z niezwykłą kometą, czy czymś jeszcze bardziej egzotycznym, obiekt ten dostarczy astronomom materiału do badań na długie miesiące. To właśnie takie odkrycia przypominają nam, iż nauka to nieustanne zadawanie pytań i kwestionowanie tego, co wydaje się oczywiste.