Czas skończyć z dyskryminacją ciężarnych. RPO zwraca się do prezesa ZUS

• Kobiety w ciąży i młode matki często tracą dostęp do zasiłków chorobowych w trakcie kontroli ZUS
• Odmienne traktowanie ciężarnych w związku z podejrzeniem nadużycia prawa jest dyskryminujące i niezgodne z prawem
• Rzecznik Praw Obywatelskich wzywa ZUS do zapewnienia nieprzerwanej wypłaty świadczeń i uwzględnienia szczególnej sytuacji kobiet w ciąży i po porodzie

Jak ZUS wspiera ciężarne i młode matki

Rzecznik Praw Obywatelskich za pośrednictwem swojego zastępcy, Stanisława Trociuka, zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie systemowego problemu wstrzymywania wypłat świadczeń chorobowych kobietom w ciąży i młodym matkom.

Autor listu podkreślił, że takie działania ZUS stanowią nie tylko poważne utrudnienie dla rodzin, ale naruszają też konstytucyjną ochronę macierzyństwa.

Zastępca RPO w liście zwrócił uwagę, że kobiety w ciąży i połogu często nie mają możliwości czynnego udziału w postępowaniach administracyjnych czy skorzystania z przysługujących środków odwoławczych.

Wstrzymywanie wypłat świadczeń w tym czasie może pozbawiać matki środków do życia i wpływać negatywnie na planowanie rodziny.

Działania niekonstytucyjne i dyskryminujące

Trociuk przypomina, że podjęcie zatrudnienia w okresie ciąży, nawet jeśli motywowane jest chęcią uzyskania zasiłku macierzyńskiego, nie może być traktowane jako działanie niezgodne z prawem. Jak czytamy w liście:

Sama chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego jako motywacja do podjęcia zatrudnienia nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, podobnie jak inne cele stawiane sobie przez osoby zawierające umowy o pracę, takie jak na przykład chęć uzyskania środków utrzymania.

Odmienne traktowanie ciężarnej pracownicy, wynikające z podejrzeń o próbę obejścia prawa lub uzyskania świadczeń, stanowi przejaw dyskryminacji ze względu na płeć. Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Jurčić vs. Chorwacja jednoznacznie wskazał, że decyzje odbierające kobietom w ciąży prawo do świadczeń socjalnych wyłącznie z powodu ich stanu są niedopuszczalne.

List RPO przypomina także o obowiązkach państwa wobec rodzin i dzieci, wynikających m.in. z Konstytucji RP oraz Konwencji o prawach dziecka. Szczególna pomoc dla matek i rodzin w trudnej sytuacji materialnej powinna obejmować m.in. nieprzerwane wypłacanie świadczeń, które zapewniają podstawowy poziom życia dzieci i matek.

W związku z tym RPO zwrócił się do ZUS z prośbą o wypracowanie rozwiązań, które uwzględnią szczególną sytuację kobiet w ciąży i tuż po porodzie oraz zapewnią im dostęp do należnych świadczeń bez nieuzasadnionych opóźnień. Jak przekonuje RPO, wprowadzenie takich mechanizmów jest nie tylko wymogiem prawa, ale także istotnym elementem polityki prorodzinnej.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.