Coraz więcej par wybiera życie bez ślubu. Najnowsze dane GUS

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku, liczba par żyjących bez formalnego związku małżeńskiego wyniosła aż 895 443. Dla porównania, w 2011 roku takich par było 316 505. To niemal trzykrotny wzrost w ciągu zaledwie dziesięciu lat. W 2023 roku związki nieformalne stanowiły już blisko 8 procent wszystkich rodzin w Polsce, co pokazuje, jak bardzo zmieniają się społeczne postawy wobec życia rodzinnego.

Najwięcej związków nieformalnych odnotowano w województwie mazowieckim, gdzie ich liczba sięgnęła 133,5 tysiąca. Kolejne miejsca zajmują województwa: śląskie (102,3 tys.), wielkopolskie (93,2 tys.) oraz dolnośląskie (88,1 tys.). Najmniej takich par mieszka w województwie świętokrzyskim - zaledwie 19,3 tysiąca.

Spisy powszechne ukazały także wzrost udziału związków niesformalizowanych w strukturze rodzin (wyróżniono rodziny tworzone przez małżeństwa - z dziećmi lub bez, związki niesformalizowane - z dziećmi lub bez, matki z dziećmi oraz ojców z dziećmi): w 2011 r. osoby, które żyły ze sobą bez zawarcia małżeństwa stanowiły 3 proc. wszystkich rodzin w Polsce, w 2021 r. - 8,4 proc.

Analizując dane regionalne, można zauważyć wyraźne różnice pomiędzy poszczególnymi częściami Polski. W województwach zachodnich, takich jak dolnośląskie, lubuskie, zachodniopomorskie i pomorskie, odsetek związków nieformalnych przekracza 10 procent wszystkich rodzin. Z kolei w regionach wschodnich - podkarpackim, świętokrzyskim, lubelskim i podlaskim - wskaźnik ten wynosi około 5-6 procent.

Eksperci wskazują, że na te różnice wpływ mają zarówno czynniki kulturowe, jak i poziom urbanizacji czy dostępność edukacji. W dużych miastach i regionach o bardziej otwartym podejściu społecznym, pary częściej decydują się na życie bez ślubu. Z kolei w bardziej tradycyjnych społecznościach wschodniej Polski, model małżeństwa wciąż dominuje.

Zmiany w strukturze rodzinnej idą w parze z malejącą liczbą zawieranych małżeństw. Według Rocznika Statystycznego Rzeczpospolitej Polskiej, w 2023 roku w Polsce zawarto niespełna 146 tysięcy małżeństw. Dla porównania, w 2015 roku liczba ta wynosiła prawie 190 tysięcy. To wyraźny sygnał, że coraz więcej osób rezygnuje z formalizowania swoich związków.

Do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o związkach partnerskich. Pierwsze czytanie tego projektu, przygotowanego przez klub Lewicy, zaplanowano na najbliższe posiedzenie parlamentu. Projekt ten ma na celu uregulowanie sytuacji prawnej par żyjących bez ślubu, zapewniając im m.in. prawo do dziedziczenia, wspólnego rozliczania podatków czy dostępu do informacji medycznej o partnerze.

Debata na temat związków partnerskich od lat budzi w Polsce wiele emocji. Zwolennicy podkreślają, że regulacje prawne są konieczne, by zapewnić bezpieczeństwo i równość wszystkim obywatelom, niezależnie od tego, czy zdecydowali się na ślub. Przeciwnicy obawiają się, że legalizacja związków partnerskich może osłabić tradycyjny model rodziny.