Co się stało w zatoce Kealakekua [RECENZJA KSIĄŻK]

Był taki czas, kiedy wyprawy Cooka postrzegano jako szlachetne przedsięwzięcia, podjęte w imię oświecenia i ekspansji globalnej wiedzy. Dziś podróżnik ogniskuje w sobie cały nasz postkolonialny resentyment wobec tamtej epoki

Hampton Sides – amerykański historyk, dziennikarz i pisarz – w dziedzinie literatury non-fiction daje w zasadzie gwarancję jakości. Jego książki są świetnie udokumentowane i skomponowane, a czyta się je z zapartym tchem: to naprawdę rzadka emocja we współczesnym świecie, zasypanym po dach informacyjnym śmieciem, na który reagujemy z rosnącą obojętnością. Sides po prostu umie opowiadać, i to niezależnie od tego, do jakiego tematu akurat się weźmie – czy będzie to zapomniany filipiński epizod II wojny światowej („Żołnierze widma”, przeł. Jerzy Kozłowski, Magnum, Warszawa 2002), czy krwawe starcia Amerykanów z indiańskim plemieniem Nawahów w połowie XIX w. („Krew i burza. Historia z Dzikiego Zachodu”, przeł. Tomasz Ulanowski, Czarne, Wołowiec 2016), czy może tragiczna śmierć Martina Luthera Kinga („Ogar piekielny ściga mnie. Zamach na Martina Luthera Kinga i wielka obława na jego zabójcę”, przeł. Tomasz Bieroń, Czarne, Wołowiec 2017).

Z jakiegoś powodu, być może ze względu na niesłychany dramatyzm tej historii, najsilniej zapadła mi w pamięć książka „W królestwie lodu. Tragiczna wyprawa polarna USS Jeannette” (przeł. Tomasz Hornowski, Rebis, Poznań 2016), osadzona w latach 70. XIX stulecia rzecz o katastrofalnej w skutkach ekspedycji morskiej, mającej na celu zdobycie bieguna północnego oraz późniejszych próbach przedostania się na stały ląd po niezmierzonych połaciach oceanicznego lodu. Sides znakomicie pisał o mieszance odwagi, szaleństwa i determinacji, jaka była konieczna, by pakować się w takie straceńcze wyprawy.