Chyba zaczyna mi się menopauza... Kiedy należy pójść do lekarza?

• Dobrze dbasz o zdrowie? Odpowiesz na te pytania i poznaj swój Indeks Zdrowia!
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

Współczesna medycyna oferuje wachlarz metod radzenia sobie z objawami menopauzy, od zmian stylu życia po leki na receptę i hormonalną terapię zastępczą. Decyzja o wyborze odpowiedniego rozwiązania powinna być jednak podejmowana wspólnie z lekarzem, który uwzględni indywidualne potrzeby pacjentki.

Dr Pelin Batur, specjalistka ds. menopauzy, zwraca uwagę, że rozmowa na temat menopauzy coraz częściej koncentruje się na poprawie jakości życia i wsłuchiwaniu się w potrzeby kobiet. Jej zdaniem, nie należy bagatelizować żadnych niepokojących objawów, a regularne konsultacje lekarskie są kluczowe dla zdrowia.

Zmiany w cyklu menstruacyjnym

Okres okołomenopauzalny, czyli perimenopauza, może rozpocząć się nawet dziesięć lat przed ostatnią miesiączką. W tym czasie wiele kobiet zauważa nieregularności w cyklu, które mogą przybierać różne formy. Dr Batur podkreśla, że dla większości osób jest to czas, w którym cykle stają się rozregulowane, a ostatnie lata przed menopauzą mogą być szczególnie niestabilne.

Brak miesiączki, jej nagły powrót z obfitym krwawieniem, czy też pojawienie się nietypowych objawów, takich jak silne skurcze, duże skrzepy krwi lub plamienia między cyklami, to sygnały, których nie należy ignorować. Lekarz powinien wykluczyć inne przyczyny, takie jak zaburzenia hormonalne czy choroby tarczycy, a także omówić profilaktykę zdrowotną na kolejne lata. Dr Batur zaznacza, że utrata ochronnych właściwości estrogenu zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, a także polipów macicy lub nowotworów, dlatego tak ważna jest rozmowa o dalszych krokach.

Zwykle okres okołomenopauzalny rozpoczyna się między 45. a 58 rokiem życia. Szczególną ostrożność powinny więc zachować kobiety, które zaczynają tracić miesiączki wcześniej. W takim przypadku lekarz powinien przeprowadzić dokładniejszą diagnostykę, aby wykluczyć inne schorzenia i omówić ewentualne korzyści oraz ryzyka związane z hormonalną terapią zastępczą.

Suchość pochwy i bolesny seks — jak sobie radzić?

Menopauza wiąże się ze spadkiem poziomu estrogenów, co może prowadzić do suchości pochwy i związanych z tym dolegliwości. Objawy te mogą się nasilać z czasem, powodując dyskomfort podczas codziennych czynności, a także ból w czasie stosunku. Dr Batur zauważa, że choć domowe środki, takie jak lubrykanty, mogą przynieść ulgę, problem ten zwykle nie ustępuje samoistnie i wymaga konsultacji lekarskiej.

"Około połowa kobiet przechodzących menopauzę doświadcza suchości pochwy, która może przeszkadzać w odbyciu stosunku" — zauważa dr Batur. "I podczas gdy inne objawy menopauzy zwykle ustępują z czasem, objawy suchości pochwy zwykle się pogarszają".

Bolesny seks, określany jako dyspareunia, często wynika właśnie z suchości pochwy. Dr Batur podkreśla, że leczenie tej dolegliwości może znacząco poprawić jakość życia seksualnego i ogólne samopoczucie. Wśród skutecznych metod wymienia hormonalne preparaty dopochwowe, takie jak kremy, pierścienie czy czopki, które działają miejscowo i łagodzą objawy.

"Kiedy skupiamy się na leczeniu suchości pochwy, często poprawia się również ich [kobiet — przyp. red.] popęd płciowy" — mówi dr Batur.

Problemy z układem moczowym i nawracające infekcje

Zespół moczowo-płciowy menopauzy może wpływać nie tylko na pochwę, ale także na układ moczowy. Częste infekcje dróg moczowych, nietrzymanie moczu, ból czy pieczenie podczas oddawania moczu oraz obecność krwi w moczu to objawy, które powinny skłonić do wizyty u lekarza. Dr Batur wskazuje, że w takich przypadkach hormonalne leczenie miejscowe może być bardzo pomocne.

Uderzenia gorąca, nocne poty i zaburzenia snu

Jednymi z najbardziej charakterystycznych objawów menopauzy są uderzenia gorąca i nocne poty, określane jako objawy naczynioruchowe. Choć nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, mogą znacząco obniżać komfort życia. Dr Batur zauważa, że jeśli objawy te są sporadyczne, nie wymagają interwencji, jednak w przypadku, gdy utrudniają codzienne funkcjonowanie, warto rozważyć leczenie farmakologiczne.

Problemy ze snem, takie jak trudności z zasypianiem czy częste wybudzanie się, również często towarzyszą menopauzie. Mogą być spowodowane zarówno objawami naczynioruchowymi, jak i innymi czynnikami, dlatego zawsze warto omówić je z lekarzem.

"Nocne poty i problemy z oddawaniem moczu mogą bardzo zakłócać cykl snu, uniemożliwiając kobietom przetrwanie nocy tak dobrze, jak zwykle" — mówi dr Batur.

Wczesna menopauza i pierwotna niewydolność jajników

Menopauza przed 45. rokiem życia jest rzadkością, ale zdarza się i wymaga wtedy szczególnej uwagi. Dr Batur podkreśla, że w takich przypadkach konieczna jest dokładna diagnostyka, ponieważ może to być związane z pierwotną niewydolnością jajników (POI). Niski poziom estrogenów w tym stanie zwiększa ryzyko osteoporozy, chorób serca, niedoczynności tarczycy oraz niepłodności. Z tego powodu lekarz może zalecić rozpoczęcie hormonalnej terapii zastępczej, aby zminimalizować ryzyko powikłań.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, kiedy należy zgłosić się do lekarza z powodu objawów menopauzy. Jeśli jednak dolegliwości wpływają negatywnie na jakość życia, nie warto zwlekać z konsultacją. Dr Batur radzi, by nie ograniczać się do corocznych wizyt kontrolnych, lecz umawiać się na dodatkowe spotkania, jeśli pojawiają się nowe lub nasilające się objawy.

Ważne jest również, aby nie rezygnować z dalszych konsultacji, jeśli zaproponowane leczenie nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Dr Batur zauważa, że skuteczna komunikacja między pacjentką a lekarzem jest kluczowa dla znalezienia najlepszego rozwiązania. Jej zdaniem, jeśli lekarz nie otrzymuje informacji zwrotnej, zakłada, że wszystko przebiega prawidłowo, dlatego warto zgłaszać wszelkie wątpliwości i niepowodzenia terapii.

Pierwszym krokiem może być wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub ginekologa. Dr Batur sugeruje jednak, by w razie potrzeby skorzystać z pomocy specjalisty przeszkolonego w zakresie terapii hormonalnej. Zwraca uwagę, że tego rodzaju leczenie wymaga szczególnej wiedzy i doświadczenia, dlatego warto wybrać lekarza, który czuje się pewnie w tej dziedzinie.

Menopauza to czas zmian, które nie muszą oznaczać rezygnacji z komfortu życia. Kluczem jest otwarta rozmowa z lekarzem i wspólne poszukiwanie najlepszych rozwiązań.