Były ukryte przez wieki. Sensacyjne odkrycie w krypcie pod klasztorem

Podczas prac badawczych archeolodzy natrafili na trzy warstwy trumien, w których spoczywa co najmniej sześć osób. Pierwsze działania związane z wydobyciem szczątków już się rozpoczęły. 

Jak podkreśla prof. dr hab. Małgorzata Grupa z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, konieczna jest wyjątkowa ostrożność.

Musimy je delikatnie wyjmować. Te dwie pod spodem nie trzymają się ścian. Gdy zdejmiemy największą, okaże się, jaki jest stan zachowania tych dolnych - przekazała.

Najwyższa warstwa trumien została umieszczona na metalowych prętach, co według badaczy może świadczyć o istnieniu wcześniejszego, szczególnie ważnego pochówku. 

Musiała to być znaczna postać, skoro nie chciano bezpośrednio na trumnie tej osoby postawić kolejnych trumien. To się czasami zdarza, ale z tak czytelną sytuacją mamy w Polsce do czynienia po raz pierwszy - wyjaśnia prof. Grupa.

Jednym z najbardziej sensacyjnych odkryć są dwie trumny pokryte warstwami dziegciu. W przypadku jednej z nich substancja ta była nakładana naprzemiennie z tkaninami, tworząc około centymetrową, wielowarstwową powłokę.

Takiej warstwowej kanapki z tkaniny i dziegciu nie mieliśmy do tej pory w żadnych badaniach, przynajmniej moich. Z żadnej publikacji nie znam takiego przypadku - przyznaje prof. Grupa.

Naukowcy przypuszczają, że taki sposób zabezpieczenia trumny mógł być związany z długim oczekiwaniem na pogrzeb lub koniecznością transportu zwłok z daleka. Dziegciu używano w przeszłości do uszczelniania trumien, by zapobiegać wydostawaniu się nieprzyjemnych zapachów.

Na razie nie wiadomo, z jakiego okresu pochodzą odkryte pochówki ani kim były osoby spoczywające w trumnach. Badacze planują przeprowadzić analizy DNA, by sprawdzić, czy mamy do czynienia z pochówkiem rodzinnym. 

Pomocne w określeniu wieku trumien mogą być również znalezione w nich szkielety oraz przedmioty.

Krypta, w której prowadzone są badania, przez lata była zamurowana. Prof. Grupa przypuszcza jednak, że od czasu jej powstania była już wcześniej otwierana. Aby dostać się do zamkniętego pomieszczenia, konieczne było wydrążenie siedmiometrowego tunelu metodą górniczą - prace te trwały ponad miesiąc.

Badania podziemi klasztoru w Kazimierzu Biskupim rozpoczęły się w 2022 roku. W pierwszym etapie z krypt wydobyto kilkadziesiąt trumien ze szczątkami ponad 100 osób. Wśród pochowanych byli prawdopodobnie bernardyni, do których przez wieki należał klasztor, oraz zasłużeni mieszkańcy regionu.

W rejestrach zgonów zachowały się m.in. nazwiska Barbary Lipskiej, matki gen. Józefa Lipskiego, uczestnika insurekcji kościuszkowskiej i dowódcy powstania wielkopolskiego z 1806 roku, a także prawdopodobnie pisarza z Radziejowa Antoniego Bogusławskiego.

Według ustaleń zespołu badawczego pochówki w kryptach rozpoczęły się w XVII wieku. W wydobytych trumnach znaleziono również fragmenty ubrań, w tym dwie damskie suknie, czechman, ornaty oraz drobne elementy innych strojów. Część odzieży udało się zrekonstruować.

Krypty badane trzy lata temu zostały już częściowo odnowione. Wykonano wejście od strony krużganków, oczyszczono cegły i położono nową posadzkę. Władze gminy planują udostępnić podziemia do zwiedzania, a odnalezione zabytki mają być prezentowane w specjalnej ekspozycji. Szczątki ludzkie zostaną pochowane we wspólnej mogile w jednej z bocznych krypt.

Bernardyni zostali sprowadzeni do Kazimierza Biskupiego w 1514 roku przez biskupa Jana Lubrańskiego. W ciągu kilku lat powstał tu kościół oraz kompleks klasztorny. Pod koniec XIX wieku klasztor został zlikwidowany przez władze carskie, m.in. za pomoc udzielaną powstańcom styczniowym. W 1921 roku obiekty przejęło Zgromadzenie Misjonarzy Świętej Rodziny, które zarządza nimi do dziś. Obecnie w klasztorze mieści się Wyższe Seminarium Duchowne oraz Bractwo Świętych Pięciu Męczenników.