Amoniak sprzyja rozwojowi nowotworów - nowe odkrycie polskich naukowców

• Poznaj swój Indeks Zdrowia. Odpowiedz na te pytania
• Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu

Uwaga na amoniak! Szkodzi jeszcze bardziej, niż sądzono

Amoniak (NH3) powstaje naturalnie w wyniku metabolizmu aminokwasów w organizmie. Związek ten jest toksyczny w nadmiarze, dlatego wątroba i nerki przekształcają go w mniej szkodliwy mocznik, który następnie jest wydalany.

Ustalono jednak, że w obrębie guzów nowotworowych amoniak gromadzi się w dużych ilościach. Komórki rakowe intensywnie go produkują, jednocześnie nie mając efektywnych mechanizmów jego usuwania. Dowiedziono również, że amoniak nie tylko jest obecny w środowisku nowotworu, ale może wspierać procesy jego rozwoju. Niektóre komórki nowotworowe wykorzystują go do budowy biomasy.

Amoniak jest obecny m.in. zarówno w przemyśle spożywczym, jak i w niektórych produktach domowych. W małych ilościach nie jest szkodliwy, jednak stosując go jako środek czyszczący lub w kosmetyce (jest składnikiem niektórych farb do trwałej koloryzacji włosów) trzeba zachować ostrożność.

Amoniak osłabia układ odpornościowy

Badania, których wyniki opublikowano w czasopiśmie "Cancer Research", rzucają światło na wpływ amoniaku na działanie komórek układu odpornościowego. Naukowcy wskazali, że związek ten upośledza mechanizmy obronne komórek NK oraz limfocytów T, które odgrywają kluczową rolę w walce z komórkami nowotworowymi.

— Pokazaliśmy, że amoniak obniża w komórkach cytotoksycznych ilość perforyny – białka odpowiedzialnego za niszczenie komórek nowotworowych przez układ odpornościowy. Perforyna jest elementem ziaren cytotoksycznych uwalnianych przez komórki NK i limfocyty T, uszkadza błony komórkowe komórek nowotworowych, jednak w obecności amoniaku traci swoją skuteczność — wyjaśniła dr hab. Magdalena Winiarska.

• Na "milczący" nowotwór zapada co roku 5 tys. Polaków. Połowa umiera mimo leczenia

Wniosek z badań jest jasny – obecność NH3 nie tylko upośledza naturalne mechanizmy obronne organizmu, ale również zmniejsza efektywność nowoczesnych terapii nowotworowych, takich jak metody wykorzystujące komórki CAR-T czy przeciwciała monoklonalne.

"To tylko jeden z puzzli"

Nowe odkrycia sugerują, że warto prowadzić prace badawcze nad rozwiązaniami, które pozwoliłyby przeciwdziałać negatywnemu wpływowi amoniaku na układ odpornościowy. Badacze rozważają m.in. wprowadzenie enzymów do komórek cytotoksycznych, które neutralizowałyby amoniak i przywracały ich pełną aktywność. Alternatywą jest opracowanie strategii wspierających działanie perforyny mimo obecności tego związku chemicznego.

— Amoniak to tylko jeden z wielu puzzli, które składają się na pełen obraz mechanizmów umożliwiających rozwój komórek nowotworowych. Jednak dzięki badaniom podstawowym coraz lepiej poznajemy złożony obraz funkcjonowania ludzkiego organizmu w stanie zdrowia i choroby. A dzięki temu — możemy skuteczniej leczyć. Bez badań podstawowych nie będzie nowych terapii — dr hab. Magdalena Winiarska podkreśliła: