15 mln kierowców musi iść do urzędu z prawem jazdy. Są konkretne daty

15 mln kierowców w Polsce musi zmienić prawo jazdy. To wymóg UE. Fot. Shutterstock

Wydawało ci się, że słowo "bezterminowe" na twoim dokumencie oznacza spokój do końca życia? Nic bardziej mylnego. Unijna dyrektywa jest bezlitosna i wprowadza zmiany, które dotkną aż 15 milionów Polaków. Wiadomo już, kiedy dokładnie czeka nas obowiązkowa wymiana prawa jazdy i czy czeka nas powtórka z egzaminów lub badań.

Nie mam dobrych wiadomości dla tradycjonalistów, którzy w portfelu wciąż noszą stare, papierowe lub plastikowe prawko wydane lata temu. Unia Europejska dąży do realizacji tzw. wizji zero, czyli drastycznego zmniejszenia liczby ofiar na drogach i to oczywiście słuszna wizja, ale wiążą się z tym także pewne administracyjne zmiany dla kierowców.

Elementem tej układanki jest obowiązkowa wymiana prawa jazdy i ujednolicenie wzorów dokumentów we wszystkich krajach członkowskich. Dla polskiego kierowcy oznacza to jedno: wizytę w urzędzie. I to nawet jeśli w rubryce "data ważności" masz wpisaną kreskę.

Koniec wiecznych dokumentów. Kogo dotyczy wymiana?

Rewolucja w przepisach dotyczy gigantycznej grupy kierowców. Szacuje się, że wymiana dokumentu obejmie ok. 15 milionów sztuk. Sprawa jest prosta: jeśli odebrałeś swoje uprawnienia przed 19 stycznia 2013 roku, jesteś na liście.

Zgodnie z nowymi przepisami, które mają poprawić bezpieczeństwo, okres ważności prawa jazdy w całej Unii wynosi maksymalnie 15 lat. W niektórych przypadkach (gdy dokument służy jako dowód tożsamości) może to być 10 lat, ale w Polsce przyjęto ten dłuższy, 15-letni wariant.

Co to oznacza w praktyce? Że bezterminowość dotyczy tylko nabytych uprawnień do kierowania, a nie samego fizycznego blankietu. Ten trzeba będzie odświeżyć.

Kiedy trzeba wymienić prawo jazdy? Znamy daty

Ministerstwo Infrastruktury nie pozostawia złudzeń, powołując się na ustawę o kierujących pojazdami. Nie musisz jednak biec do urzędu już jutro. Proces ten został rozłożony w czasie, aby nie sparaliżować wydziałów komunikacji.

Obowiązkowa wymiana bezterminowych praw jazdy odbędzie się w latach 2028–2033.

Jak czytamy w art. 124 ustawy, osoby posiadające dokumenty wydane do 18 stycznia 2013 r.:

"Obowiązane są dokonać ich wymiany na prawa jazdy zgodne z nowym wzorem prawa jazdy określonym w przepisach".

Daty graniczne są sztywne. Wymiana startuje 19 stycznia 2028 roku, a ostateczny termin upływa 18 stycznia 2033 roku. Możesz to zrobić wcześniej na własny wniosek, ale pamiętaj – wiąże się to z uiszczeniem opłaty za wymianę prawa jazdy. Nowy dokument, który otrzymasz, będzie miał już wpisaną datę ważności (maksymalnie na 15 lat).

Czy trzeba robić badania lekarskie przy wymianie?

To pytanie, które zadaje sobie większość kierowców, obawiając się dodatkowych kosztów i stresu. Tutaj sytuacja jest dwojaka.

Dla większości kierowców kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T, którzy wymieniają bezterminowe prawo jazdy ze względu na zmianę przepisów, procedura powinna być czystą formalnością administracyjną – wymianą samego plastiku.

Inaczej wygląda sytuacja, jeśli twoje uprawnienia miały już wcześniej ograniczony termin ważności ze względu na stan zdrowia (np. wadę wzroku). Wtedy badania lekarskie będą konieczne.

Warto też zwrócić uwagę na kwestię seniorów. Komisja Europejska rozważała wprowadzenie obowiązkowych badań dla osób po 65. lub 70. roku życia co 5 lat. Ostatecznie jednak Parlament Europejski przyjął łagodniejsze stanowisko, unikając dyskryminacji wiekowej.

Dlatego też państwa członkowskie mogą, ale nie muszą, skrócić ważność dokumentu dla seniorów np. do 5 lat.

Nowy system kar w UE

Wymiana dokumentów to nie jedyna nowość. Unia uszczelnia system karania piratów drogowych. Do tej pory utrata prawa jazdy w jednym kraju UE nie zawsze skutkowała zakazem prowadzenia w innym. Teraz to się zmieni.

Powstaje system RESPER (Europejska Sieć Praw Jazdy). Dzięki niemu informacja o tym, że straciłeś prawko np. za jazdę pod wpływem alkoholu lub drastyczne przekroczenie prędkości w innym kraju, natychmiast trafi do polskich służb. W efekcie zakaz prowadzenia pojazdów będzie respektowany w całej Unii Europejskiej.

Dodatkowo jak pisaliśmy niedawno w naTemat.pl w Polsce zaostrzają się przepisy krajowe. Prezydent podpisał nowelizację, zgodnie z którą zatrzymanie prawa jazdy na 3 miesiące grozi teraz także za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym. A jeśli mimo zakazu wsiądziesz za kółko? Wtedy pożegnasz się z uprawnieniami na stałe i będziesz mógł o nie wnioskować dopiero po 5 latach.

Czytaj także: